Chúng ta có thể sắp tự đo được điện tâm đồ tại nhà?

Điện tâm đồ (ECG) là công cụ chẩn đoán tối quan trọng cho sức khỏe tim mạch, nhưng lại đòi hỏi quy trình phức tạp và tốn kém. Giờ đây, các nhà khoa học Anh tin rằng họ sắp phát triển thành công thiết bị giúp mọi người tự đo ECG tại nhà và nhận được chẩn đoán thông qua thông tin “mã màu” dễ hiểu. 

Đo điện tâm đồ chỉ bằng thiết bị thông minh nhỏ gọn

Từ trước đến nay, để đo ECG, bác sĩ thường gắn 10 hoặc nhiều hơn các điện cực lên ngực, tay, chân của bệnh nhân rồi ghi lại hoạt động điện của tim. Sau đó, bác sĩ tim mạch sẽ phân tích sóng ECG để tìm dấu hiệu các bệnh tiềm ẩn.

Theo nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Manchester, sắp tới bệnh nhân có thể làm việc này tại nhà nhờ sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI) và các thiết bị đeo thông minh. Kết quả ECG cũng được chuyển sang định dạng “màu hóa” (color-coded) để người dùng dễ theo dõi, thay vì những đồ thị khó hiểu vốn chỉ bác sĩ chuyên khoa mới đọc được. Phát kiến này hứa hẹn đem đến khả năng phát hiện sớm các bất thường tim mạch, cứu sống vô số bệnh nhân bằng cách can thiệp ngay từ giai đoạn đầu.

Giáo sư Caroline Jay từ Đại học Manchester giải thích rằng, những chiếc đồng hồ thông minh hiện tại có thể đo ECG nhưng ở mức rất cơ bản. Mục tiêu của nhóm là tận dụng dữ liệu sẵn có rồi phát triển các ứng dụng phần mềm hỗ trợ phân tích sâu hơn.

Họ còn sử dụng các kỹ thuật từ tâm lý học nhận thức và nhận thức thị giác để chuyển những biến thiên điện học phức tạp thành dải màu xanh lam–xanh lục (bình thường), vàng (bắt đầu có vấn đề), cam–đỏ (nguy hiểm), giúp người đeo dễ nhận ra. Sự kết hợp giữa AI và phân tích màu sắc này hứa hẹn rút ngắn thời gian đo và phân tích ECG xuống chỉ còn vài giây.

Một trong những bệnh nguy hiểm mà nhóm nhắm đến là hội chứng QT kéo dài (long QT syndrome) – lúc này, hệ thống điện tim mất quá nhiều thời gian để phục hồi giữa các nhịp. Nguy cơ lâu dài bao gồm ngất, co giật và thậm chí ngừng tim. Đây không chỉ là một bệnh lý bẩm sinh; nhiều loại thuốc, từ thuốc ung thư đến thuốc chống trầm cảm, cũng có thể gây ra. Nhờ công nghệ ECG mã màu, bác sĩ (hoặc người dùng) có thể phát hiện sớm dấu hiệu cảnh báo, tránh để bệnh nhân rơi vào tình trạng nguy kịch.

Ứng dụng hữu ích cho cả bệnh nhân lẫn chuyên gia

Theo Tiến sĩ Alaa Alahmadi, hiện giảng dạy y học tính toán tại Đại học Newcastle, phần mềm AI sẽ học cách giải mã chuỗi điện tim, xác định những bất thường mà ngay cả bác sĩ có kinh nghiệm cũng có thể bỏ qua trong một số trường hợp. “Thông qua mã màu, chúng tôi thêm một chiều thứ ba vào biểu đồ ECG, giúp mọi người không cần chuyên môn sâu cũng biết rõ liệu nhịp tim mình đang ở mức nào,” cô khẳng định.

Sáng kiến này cũng mở ra tiềm năng giúp các công ty dược phẩm kiểm tra tác dụng phụ của những loại thuốc mới lên tim mạch, đặc biệt là nguy cơ làm kéo dài khoảng QT. Thay vì phải đến bệnh viện nhiều lần, bệnh nhân có thể đeo thiết bị thông minh, gửi dữ liệu ECG kèm chỉ số màu sắc đến bác sĩ hoặc trung tâm nghiên cứu.

Khi người dùng có thể hiểu được các tín hiệu điện tim của chính họ, khả năng theo dõi và kiểm soát sức khỏe tim mạch sẽ tăng lên đáng kể. Điều này đặc biệt quan trọng ở những bệnh nhân có nguy cơ cao hoặc đã có tiền sử bệnh tim. Thay vì chờ đến lúc có triệu chứng nghiêm trọng, họ có thể bắt đầu can thiệp y tế sớm.

Về phía cộng đồng y khoa, công nghệ này giúp giảm tải cho các bệnh viện và bác sĩ, đồng thời tăng tính chính xác của chẩn đoán. “Ngay cả đội ngũ chuyên gia đã được đào tạo cũng mất thời gian để giải thích sóng điện tim. Nếu công nghệ này được sử dụng rộng rãi, chắc chắn sẽ hỗ trợ họ rất nhiều,” Alahmadi khẳng định.