Vì sao đa số chúng ta thuận tay phải?

Đa số mọi người thuận tay phải, điều này liên quan mật thiết đến cấu trúc não bộ, di truyền và xã hội. Bài viết này sẽ giải thích lý do vì sao phần lớn chúng ta có xu hướng sử dụng tay phải nhiều hơn tay trái.

Sự phân công trong não bộ

Như đã đề cập trong bài viết Bạn là người thuận não trái hay não phải?, các nghiên cứu về thần kinh học cho thấy tay thuận chịu sự chi phối của bán cầu não, đặc biệt là bán cầu não trái. Não trái thường đảm nhận các chức năng ngôn ngữ và điều khiển các chuyển động chi tiết. Việc bán cầu não trái kiểm soát phần lớn các hoạt động liên quan đến ngôn ngữ và tư duy logic cũng đồng nghĩa với việc tay phải, do não trái điều khiển, trở thành tay thuận.

Một số chuyên gia cho rằng việc này bắt nguồn từ cách bộ não tối ưu hóa sự phân công lao động. Điều này giúp não bộ dễ dàng xử lý các nhiệm vụ phức tạp như giao tiếp, tính toán và tạo ra các phản ứng nhanh nhạy khi cần thiết. Điều này có thể lý giải vì sao nhiều người dù có thể dùng tay trái vẫn lựa chọn tay phải để thực hiện các tác vụ quan trọng.

Lợi thế tiến hóa của tay phải

Trong quá trình tiến hóa, sự ưu tiên tay phải có thể giúp con người tăng khả năng sinh tồn. Những cá nhân có tốc độ phản ứng nhanh và chính xác, đặc biệt trong các tình huống tự vệ, thường có cơ hội sống sót cao hơn. Sử dụng tay phải để cầm công cụ và vũ khí đã trở thành một yếu tố chọn lọc tự nhiên giúp con người sinh tồn và phát triển.

Theo thời gian, điều này dần tạo nên một xu hướng gen thuận tay phải trong loài người. Các nhà khoa học gọi đây là “áp lực tiến hóa,” theo đó những cá nhân có khả năng dùng tay phải mạnh mẽ thường dễ dàng sinh tồn, tạo điều kiện cho gen này lan truyền qua nhiều thế hệ. Cơ chế này cũng giải thích tại sao hiện nay khoảng 90% dân số thế giới thuận tay phải.

Yếu tố di truyền và biểu sinh

Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành xu hướng thuận tay phải. Một số gen đặc biệt có liên quan đến khả năng xác định tay thuận. Tuy nhiên, không phải ai trong gia đình có người thuận tay phải cũng sẽ theo xu hướng này, bởi yếu tố biểu sinh và môi trường cũng có tác động nhất định. Điều này tạo ra sự đa dạng và giúp duy trì một tỷ lệ nhỏ những người thuận tay trái.

Bên cạnh yếu tố di truyền, biểu sinh (epigenetics) cũng ảnh hưởng đến tay thuận, trong đó những tác động từ môi trường và lối sống có thể làm thay đổi cách thức các gen hoạt động. Điều này có thể lý giải tại sao, ngay cả khi có yếu tố di truyền, một số người vẫn có thể thuận tay trái nếu môi trường sống và áp lực xã hội khuyến khích điều đó.

Ảnh hưởng của văn hóa xã hội đối với tay thuận

Từ xa xưa, văn hóa và xã hội đã khuyến khích việc sử dụng tay phải, đặc biệt ở các hoạt động hàng ngày như viết, ăn uống và giao tiếp. Xã hội truyền thống có xu hướng coi tay phải là “tay chính” và coi việc sử dụng tay trái là không may mắn hoặc bất thường. Điều này dẫn đến việc đa số trẻ em, dù có thể thuận tay trái, vẫn được dạy để dùng tay phải trong các hoạt động hàng ngày.

Ngày nay, mặc dù xã hội đã thoải mái hơn với việc sử dụng tay trái, nhưng những ảnh hưởng văn hóa này vẫn tồn tại ở nhiều nơi. Áp lực xã hội vô hình này góp phần duy trì tỷ lệ người thuận tay phải cao, tạo thành một xu hướng phổ biến trong cộng đồng. Những công cụ, máy móc và thiết bị cũng thường được thiết kế cho người thuận tay phải, tạo thêm lý do để người thuận tay trái phải thích nghi.

Sự phổ biến của người thuận tay phải là kết quả của sự kết hợp giữa các yếu tố tiến hóa, di truyền và tác động của văn hóa xã hội. Điều này không chỉ giúp con người tối ưu hóa các hoạt động hàng ngày mà còn duy trì một xu hướng thuận tay đã được hình thành từ hàng triệu năm trước. Dù thế nào, sự đa dạng trong tay thuận là một phần không thể thiếu của sự phong phú trong khả năng và đặc điểm của loài người.