9 loại thực phẩm khiến trào ngược dạ dày khi nhập tiệc cuối năm

Trào ngược dạ dày có thể xảy ra với bất kỳ ai. Cảm giác nóng rát, còn gọi là ợ nóng, xảy ra khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, có thể làm bỏng lớp niêm mạc họng, gây cảm giác khó chịu ở ngực và miệng.

Trào ngược dạ dày từ đâu mà ra

Trào ngược dạ dày (ợ nóng) là triệu chứng phổ biến và khó chịu, có thể phát sinh bất cứ lúc nào, nhưng thường gặp hơn ở những người có lối sống kém lành mạnh hoặc lớn tuổi. Điều đáng mừng là chúng ta biết rõ nhiều tác nhân gây ra hiện tượng này.

Trong đó, có 9 loại thực phẩm làm tăng nguy cơ trào ngược axit, cùng 2 loại có thể giúp làm dịu cảm giác khó chịu. Việc nắm bắt danh sách “đen” và “trắng” này sẽ giúp nhiều người phòng ngừa cũng như kiểm soát tình trạng ợ nóng, đặc biệt là khi dịp cuối năm tiệc tùng sắp đến, trước khi nó dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe.

Theo bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa Sean Preston (Barts Health, London Digestive Centre), trào ngược dạ dày xảy ra khi axit dạ dày trào lên thực quản do cơ thắt thực quản dưới bị giãn. Nếu tần suất ợ nóng chỉ thỉnh thoảng, ta có thể kiểm soát bằng thuốc kháng axit và thay đổi chế độ ăn.

Nhưng nếu hiện tượng này kéo dài, gây hội chứng trào ngược dạ dày thực quản (GORD), nguy cơ tổn thương thực quản, thậm chí tiền ung thư (thực quản Barrett) là có thật. Ngoài ra, nghiên cứu còn liên kết trào ngược axit với rối loạn lo âu.

9 loại thực phẩm nên tránh

Chín loại thực phẩm đáng chú ý có thể làm trầm trọng thêm trào ngược axit bao gồm:

1. Thịt đỏ và thịt chế biến sẵn: Giàu chất béo, lâu tiêu, kích thích hormone CCK làm giãn cơ thắt thực quản. Ăn vào buổi tối rồi nằm nghỉ càng dễ ợ nóng.
2. Sản phẩm từ sữa: Chất béo và lactose trong sữa có thể gây đầy hơi, chậm tiêu, từ đó làm hiện tượng axit trào ngược trở nên đáng chú ý hơn.
3. Rượu: Làm cơ thắt thực quản dưới giãn ra, đặc biệt là đồ uống có ga như champagne, tăng nguy cơ đẩy axit lên trên.
4. Đồ uống nhiều đường: Gây đầy hơi, nhất là khi có ga, làm người bệnh cảm nhận trào ngược mạnh hơn.
5. Thực phẩm cay: Capsaicin trong ớt làm chậm rỗng dạ dày. Nếu thực quản đã tổn thương, đồ cay như xát muối vào vết thương.
6. Trái cây họ cam quýt: Khi niêm mạc thực quản đã viêm, acid trong cam quýt càng gây đau rát hơn.
7. Cà phê: Caffeine làm cơ thắt thực quản giãn, tương tự rượu, tạo điều kiện cho axit đi ngược.
8. Chất béo bão hòa & trans fat: Kéo dài thời gian tiêu hóa, một số người nhạy cảm hơn, nhất là với đồ ăn chế biến sẵn nhiều trans fat.
9. Bạc hà: Dù giúp thư giãn dạ dày, bạc hà có thể vô tình làm giãn cả cơ thắt thực quản dưới, tăng trào ngược.

Phòng ngừa trào ngược dạ dày

Ở chiều ngược lại, hai loại thực phẩm có thể giúp xoa dịu tình trạng này là:

• Sữa hoặc sữa chua: Chúng tạo lớp đệm mát, trung hòa axit trào ngược.
• Cây du trơn (slippery elm): Chứa mucilage, chất nhầy bảo vệ niêm mạc thực quản.

Để tránh trào ngược axit, chuyên gia dinh dưỡng Megan Hallett khuyên nên theo dõi nhật ký ăn uống để nhận ra tác nhân riêng của bản thân. Cần ăn chậm, nhai kỹ, tránh vừa ăn vừa xem tivi hay điện thoại để không nuốt nhiều không khí, giảm đầy hơi. Chia nhỏ bữa ăn cũng giúp dạ dày không quá tải.

Nếu trào ngược xảy ra vào ban đêm, bác sĩ Preston gợi ý cách đơn giản đó là nâng cao đầu giường. Một vài viên gạch kê dưới chân giường giúp lợi dụng trọng lực, giữ axit không dâng lên.

Trào ngược axit gây khó chịu nhưng hiếm khi nguy hiểm nếu chúng ta kiểm soát tốt. Bằng cách nhận diện và hạn chế chín loại thực phẩm gây vấn đề, tận dụng hai loại có lợi, cùng thực hành thói quen ăn uống khoa học, người bệnh có thể ngăn ngừa và giảm thiểu tác động của chứng ợ nóng. Quan trọng hơn, nếu triệu chứng kéo dài, cần đi khám để tránh các biến chứng nghiêm trọng về lâu dài.