Virus SARS-CoV-2 có tồn tại dai dẳng trong cơ thể?

Khoảng 5 – 10% người mắc Covid-19 tiếp tục trải qua các triệu chứng kéo dài hơn ba tháng, gọi là Covid kéo dài (long COVID). Dù nhiều cơ chế sinh học đã được đề xuất để giải thích hiện tượng này, nghiên cứu mới cho rằng nguyên nhân chính có thể nằm ở việc virus SARS-CoV-2 tồn tại dai dẳng trong cơ thể.

Virus tồn tại dai dẳng và tác động của nó

Từ giai đoạn đầu của đại dịch, các nhà khoa học đã ghi nhận rằng ở một số người, SARS-CoV-2 hoặc các mảnh vụn của virus có thể lưu lại trong các mô và cơ quan suốt thời gian dài. Hiện tượng này được gọi là sự tồn tại dai dẳng của virus (viral persistence).

• Virus sống có thể gây triệu chứng kéo dài ở người bệnh, dẫn đến các biểu hiện Covid kéo dài.
• Ở người suy giảm miễn dịch nghiêm trọng, virus dai dẳng còn có thể là nguồn gốc của các biến thể mới, chẳng hạn như biến thể JN.1.

Dù chưa có nghiên cứu đơn lẻ nào khẳng định sự tồn tại dai dẳng của virus là nguyên nhân chính gây Covid kéo dài, một loạt các công trình nghiên cứu đã đưa ra các bằng chứng đáng chú ý:

1. Phát hiện RNA virus kéo dài trong cơ thể
   • Một nghiên cứu đăng trên Nature cho thấy nhiều người có triệu chứng nhẹ vẫn tiếp tục phát tán RNA virus qua đường hô hấp trong thời gian dài, dấu hiệu gần như chắc chắn của virus sống.
   • Những người có dấu hiệu phát tán RNA SARS-CoV-2 kéo dài có nguy cơ mắc Covid kéo dài cao hơn.
2. Virus sống trong các cơ quan
   • Một số nghiên cứu phát hiện RNA virus SARS-CoV-2 và protein trong máu và nhiều cơ quan từ 1 – 4 tháng sau nhiễm bệnh. Những người có RNA virus kéo dài có nguy cơ Covid kéo dài cao hơn.
3. Nơi virus trú ngụ
   • Hệ tiêu hóa được xác định là một trong những nơi có khả năng chứa virus dai dẳng lâu dài.

Dù bằng chứng ngày càng rõ ràng, việc cô lập và chứng minh virus sống tồn tại lâu trong cơ thể vẫn là thách thức kỹ thuật lớn. Tuy nhiên, các nhà khoa học tin rằng đã đến lúc cần hành động để giải quyết vấn đề này.

Hướng tới giải pháp

Thử nghiệm thuốc kháng virus

Cần đẩy nhanh thử nghiệm các loại thuốc kháng virus để điều trị Covid kéo dài.

• Metformin: Thuốc tiểu đường này đã cho thấy hiệu quả bất ngờ nhờ khả năng kháng virus SARS-CoV-2 và giảm mệt mỏi.
• Phát triển thuốc mới: Tăng cường đầu tư vào các liệu pháp tiềm năng là bước quan trọng để tạo ra các phương pháp điều trị hiệu quả hơn.

Nâng cao nhận thức và phòng ngừa

Hiểu rằng Covid kéo dài có thể do “nhiễm trùng kéo dài” giúp giảm sự mơ hồ và khuyến khích cộng đồng cùng chuyên gia y tế hành động.

• Cải thiện chất lượng không khí: Đảm bảo không gian thông thoáng, sử dụng thiết bị lọc không khí ở nơi khó thông gió.
• Sử dụng khẩu trang: Đeo khẩu trang N95 hoặc tương tự ở không gian đông người.
• Xét nghiệm và tiêm phòng: Phát hiện sớm nhiễm bệnh và tiêm vaccine đầy đủ để giảm nguy cơ Covid kéo dài.

Theo Science Alert