31 bước qua 33 bước lại: Khi sức khỏe, công việc và cảm xúc bắt đầu 'lệch pha'
Ông bà ta thường có câu 31 bước qua 33 bước lại như một lời dặn dò về những biến chuyển trong giai đoạn này.
.png)
Thực chất, câu nói "31 bước qua 33 bước lại" là sự đúc kết của nhiều thế hệ về một giai đoạn nút thắt cổ chai trong cuộc đời. Nó không đơn thuần là mê tín, mà là một lời răn dạy dựa trên sự trải nghiệm thực tế bao đời nay của ông bà ta.
Câu nói dân gian này lý giải cho cảm giác chững lại, mệt mỏi mà nhiều người gặp phải. Đây là giai đoạn dễ khiến con người rơi vào trạng thái bất ổn định khi phải đối mặt với những áp lực đa chiều về sự nghiệp, gia đình, người thương và tài chính. Trong khi đó, nguồn lực của mỗi người là sức khỏe và thời gian bắt đầu có dấu hiệu suy giảm.
Những chuyển biến trong sức khỏe
Bước qua tuổi 30, cơ thể không còn vận hành giống những năm đôi mươi. Những thay đổi diễn ra âm thầm nhưng có thể cảm nhận rõ trong từng nhịp sống: giấc ngủ không còn sâu, năng lượng giảm nhẹ, cân nặng khó kiểm soát hơn dù thói quen sinh hoạt vẫn như cũ.
Trao đổi chất bắt đầu chậm lại
Lời than vãn “hít không khí cũng béo” thực ra không hề vô lý. Sau tuổi 30, tốc độ trao đổi chất cơ bản (BMR) của cơ thể thật sự giảm đi. Nguyên nhân không chỉ đến từ khái niệm chung chung như tuổi tác, mà là kết quả của một hiện tượng sinh học có tên sarcopenia - sự suy giảm khối lượng cơ theo thời gian.
Cơ bắp vốn là bộ phận tiêu hao năng lượng ngay cả khi bạn đang nghỉ ngơi. Khi khối cơ giảm dần khoảng 1 - 2% mỗi năm, lượng calo được đốt cháy cũng giảm theo. Nếu vẫn ăn uống như trước, phần năng lượng dư thừa sẽ được tích trữ dưới dạng mỡ.
Điều đáng lưu ý là sự thay đổi này không chỉ ở con số cân nặng, mà nằm ở cấu trúc cơ thể khi lượng cơ ít đi, trong khi mô mỡ có xu hướng tăng lên.
Cùng lúc đó, căng thẳng từ công việc và gia đình khiến hormone cortisol (hormone liên quan đến căng thẳng) tăng cao. Cortisol làm tăng cảm giác thèm đồ ngọt, đồng thời kích thích cơ thể tích trữ năng lượng ở vị trí dễ huy động nhất là vùng bụng. Chính quá trình này khiến mỡ nội tạng, loại mỡ bao quanh các cơ quan trong ổ bụng, bắt đầu tích tụ dù cân nặng có thể chưa thay đổi rõ rệt.
Giấc ngủ kém
Bạn có bao giờ trằn trọc mãi không ngủ được, hoặc hay tỉnh giấc giữa đêm vào lúc 2 - 3 giờ sáng rồi khó ngủ lại?
Áp lực từ công việc, tài chính hay con cái khiến cơ thể luôn trong trạng thái cảnh giác, hệ thần kinh liên tục bị kích thích. Khi đó, não vẫn tỉnh táo dù bạn đang cố ngủ. Giấc ngủ vì thế trở nên ngắn, nông và dễ gián đoạn.
Việc thiếu ngủ kéo dài khiến cơ thể mệt mỏi, đầu óc kém tập trung và dễ cáu gắt. Từ đó hình thành một vòng xoáy quen thuộc: căng thẳng - mất ngủ - mệt mỏi - giảm hiệu suất - lại càng căng thẳng hơn. Nếu kéo dài, cơ thể có thể rơi vào trạng thái kiệt sức sớm, nơi cả thể chất và tinh thần đều suy giảm rõ rệt.
Sức khỏe tim mạch có dấu hiệu suy giảm
Nhiều người cho rằng bệnh tim mạch chỉ xuất hiện sau tuổi 50. Thực tế, các yếu tố nguy cơ như các cholesterol xấu và huyết áp trung bình đã bắt đầu tăng nhẹ ở nhóm tuổi 30 - 35. Đây là giai đoạn cơ thể bắt đầu chịu ảnh hưởng của stress kéo dài, chế độ ăn nhiều muối, và thói quen ngồi làm việc trong thời gian dài. Những yếu tố tưởng chừng nhỏ nhưng tích lũy dần theo năm tháng.
Căng thẳng mạn tính có thể làm tăng hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, khiến nhịp tim và huyết áp tăng cao trong thời gian dài. Việc tiêu thụ quá nhiều muối cũng làm cơ thể giữ nước, gia tăng gánh nặng cho tim và mạch máu. Trong khi đó, lối sống ít vận động lại khiến tuần hoàn máu kém hiệu quả và giảm khả năng kiểm soát mỡ máu.
Mất cân bằng nội tiết
Bước sang tuổi 30, hoạt động nội tiết tố trong cơ thể bắt đầu có những thay đổi nhỏ nhưng đáng chú ý.
Ở nữ giới, nồng độ estrogen có thể dao động thất thường hơn so với giai đoạn trước. Điều này khiến làn da dễ khô, chu kỳ kinh nguyệt thay đổi và mụn nội tiết xuất hiện nhiều hơn, đặc biệt trong giai đoạn căng thẳng hoặc thiếu ngủ.
Ở nam giới, mức testosterone có xu hướng giảm dần theo thời gian. Trung bình, nồng độ testosterone giảm khoảng 1% mỗi năm sau tuổi 30, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, giảm hứng thú vận động và giảm khối lượng cơ bắp nếu không duy trì lối sống lành mạnh.
Những cảm xúc và kỳ vọng bắt đầu thay đổi
Tuổi 30 không chỉ là sự thay đổi của cơ thể, mà còn là bước ngoặt trong cảm xúc và cách nhìn nhận cuộc sống. Khi đã đi qua những năm tháng bốc đồng của tuổi 20, con người thường bắt đầu soi chiếu lại mình với những gì đã đạt được, những gì còn dang dở, và liệu mình có đang sống đúng với điều mong muốn hay không.
Rơi vào chiếc bẩy so sánh
Khi bước đến độ tuổi 30+, nhiều người bắt đầu nhìn lại hành trình sống của mình. Đây là giai đoạn bạn dễ rơi vào vòng xoáy so sánh. Một buổi tối lướt mạng xã hội, bạn thấy những người bạn cùng tuổi đã trở thành quản lý cấp cao, người vừa mua căn nhà thứ hai, người khác có gia đình hạnh phúc.
Áp lực phải ngang bằng bạn bè ở tuổi 30 trở nên rõ rệt hơn bao giờ hết. Một nghiên cứu chỉ ra rằng mức độ hài lòng cuộc sống bắt đầu chững lại và giảm nhẹ sau tuổi 30, khi con người chịu nhiều tác động từ kỳ vọng xã hội và so sánh bản thân với người khác.
Ngã rẽ giữa cuộc sống cá nhân và sự nghiệp
Ở tuổi 31 - 33, bạn thường đứng giữa hai ngã rẽ. Sự nghiệp đòi hỏi bước tiến mới và trách nhiệm ngày càng cao, trong khi cuộc sống cá nhân cũng bắt đầu yêu cầu sự ổn định. Nhiều người phải cân bằng giữa công việc và gia đình, hoặc chịu áp lực kết hôn, sinh con.
Khi trách nhiệm ở công việc và gia đình ngày một lớn, năng lượng chia nhỏ cho quá nhiều vai trò dẫn đến thời gian dành cho bản thân dần thu hẹp. Việc thiếu nghỉ ngơi, thiếu kết nối cảm xúc và cảm giác phải nỗ lực nhiều hơn khiến nhiều người rơi vào trạng thái mệt mỏi tâm lý.
Giai đoạn điều chỉnh bản sắc cá nhân
Những câu hỏi như “Mình thật sự muốn gì?” hay “Ý nghĩa của cuộc sống mình theo đuổi là gì?” bắt đầu xuất hiện thường xuyên hơn.
Các nhà tâm lý học gọi đây là giai đoạn điều chỉnh bản sắc (identity adjustment), khi con người nhìn lại giá trị và lựa chọn của mình. Nếu không có sự hỗ trợ tinh thần thích hợp, thời kỳ này có thể dẫn đến căng thẳng hoặc rối loạn lo âu nhẹ.
Làm gì để bước qua tuổi 31 - 33 một cách vững vàng để không bước lại?
Tuổi 31 - 33 là cột mốc rất đặc biệt. Bạn đã không còn là người trẻ mới bắt đầu, nhưng cũng chưa hẳn là người đã an ổn với mọi thứ. Cơ thể và tâm trí đều đang tìm cách thiết lập lại nhịp cân bằng mới. Và giai đoạn này, chăm sóc bản thân là điều cần thiết để bước tiếp một cách vững vàng.
Thay đổi lối sống là nền tảng đầu tiên. WHO khuyến nghị người trưởng thành nên vận động ít nhất 150 phút mỗi tuần. Có thể là đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe hay chỉ đơn giản là dành thời gian dọn dẹp nhà cửa gọn gàng. Vận động đều đặn không chỉ giúp trái tim khỏe hơn, mà còn giúp tâm trí trở nên nhẹ nhõm hơn sau một ngày dài căng thẳng.
Bên cạnh đó, ăn uống lành mạnh không nên chỉ là dự định, mà cần trở thành thói quen. Chế độ ăn giàu rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, chất béo tốt, các loại hạt được xem là đầu tư dài hạn cho sức khỏe. Hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, đồ hộp, trà sữa và rượu bia.
Ngủ đúng giờ và ngủ đủ giấc từ 7 - 8 tiếng/ngày. Khi giữ được chất lượng giấc ngủ giúp bạn cân bằng được hormone căng thẳng và não bộ được làm mới để xử lý cảm xúc tốt hơn.
Cuối cùng, hãy chủ động nuôi dưỡng sức khỏe tinh thần. Thiền, yoga, viết nhật ký cảm xúc hay đơn giản là nghe một bản nhạc bạn yêu thích đều có tác dụng làm dịu hệ thần kinh, giảm lo âu và tăng mức độ hài lòng với cuộc sống. Hãy thử một cam kết nhỏ: dành 15 phút mỗi ngày để ghi lại hoặc nghĩ về những điều bạn thấy biết ơn, điều này sẽ giúp bạn cải thiện tâm trạng và giấc ngủ đáng kể.
Tuổi 31 - 33 không phải là giai đoạn mà người ta hay xem là ba năm vận hạn, mà là lời nhắc nhẹ nhàng rằng cơ thể và tâm trí đang bước sang một chương mới. Đây là thời điểm thích hợp để nhìn lại cách mình sống, cách mình làm việc, và cách mình chăm sóc bản thân.
Khi dành thời gian để lắng nghe những thay đổi nhỏ từ sức khỏe đến cảm xúc, bạn đang trao cho chính mình cơ hội sống khỏe mạnh và bình an trong những giai đoạn kế tiếp.
Có thể bạn quan tâm bài viết: Từ 36 đến 46 tuổi - Thập kỷ nguy hiểm với sức khỏe ít ai nhận ra
Tóm lại
1. Những vấn đề sức khỏe cần chú ý trong giai đoạn "31 bước qua 33 bước lại" là gì?
Ở giai đoạn 31 - 33 tuổi, cơ thể bắt đầu có nhiều thay đổi âm thầm: tốc độ trao đổi chất chậm lại, mỡ nội tạng dễ tích tụ hơn, huyết áp và cholesterol xấu có xu hướng tăng nhẹ. Giấc ngủ nông, hormone nội tiết dao động và căng thẳng kéo dài khiến bạn dễ mệt mỏi, giảm tập trung hoặc rơi vào trạng thái kiệt sức sớm.
2. Những điều cần làm để chăm sóc sức khỏe khi bước sang tuổi 30 là gì?
Để duy trì sức khỏe, bạn nên duy trì vận động ít nhất 150 phút mỗi tuần, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ 7 - 8 giờ mỗi đêm. Đồng thời thực hành thiền, yoga hay viết nhật ký cảm xúc để giảm stress và nuôi dưỡng sức khỏe tinh thần.