Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD): Hiểu biết và điều trị

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) là một tình trạng sức khỏe tâm thần thường bị hiểu lầm. Đây là một rối loạn mãn tính, đặc trưng bởi những suy nghĩ ám ảnh và hành vi cưỡng chế không kiểm soát được.  

Những người mắc OCD thường cảm thấy bị áp lực phải thực hiện các hành vi lặp đi lặp lại để giảm bớt sự lo lắng do những suy nghĩ ám ảnh gây ra. 

Triệu chứng của OCD 

OCD bao gồm hai thành phần chính: ám ảnh và cưỡng chế. 

 Ám ảnh: Là những suy nghĩ, hình ảnh hoặc xung động không mong muốn và xâm nhập, gây ra lo lắng hoặc khó chịu.  

Những suy nghĩ ám ảnh thường gặp bao gồm sợ bị ô nhiễm, lo lắng về tổn thương bản thân hoặc người khác, và nhu cầu mọi thứ phải đối xứng hoặc theo một trật tự nhất định. 

Cưỡng chế: Là những hành vi hoặc hành động tinh thần mà một người cảm thấy bắt buộc phải thực hiện để giảm bớt sự lo lắng do những suy nghĩ ám ảnh gây ra.  

Ví dụ về hành vi cưỡng chế bao gồm rửa tay nhiều lần, kiểm tra nhiều lần để đảm bảo cửa đã khóa, hoặc sắp xếp đồ vật theo một trật tự cụ thể. 

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ 

Nguyên nhân chính xác của OCD vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng có một số yếu tố góp phần, bao gồm di truyền, cấu trúc và chức năng não, và môi trường. 

Di truyền: OCD có xu hướng di truyền trong gia đình. Nếu bạn có người thân mắc OCD, nguy cơ bạn cũng mắc rối loạn này sẽ cao hơn. 

Cấu trúc và chức năng não: Các nghiên cứu hình ảnh não đã chỉ ra rằng những người mắc OCD có sự khác biệt về cấu trúc và chức năng trong một số vùng não nhất định, đặc biệt là trong các vùng liên quan đến xử lý thông tin và điều khiển hành vi. 

Môi trường: Các yếu tố môi trường như căng thẳng, chấn thương hoặc nhiễm trùng có thể kích hoạt hoặc làm nặng thêm triệu chứng OCD. 

Chẩn đoán và điều trị 

Chẩn đoán OCD thường được thực hiện bởi một chuyên gia sức khỏe tâm thần dựa trên các triệu chứng và hành vi của bệnh nhân.  

Quá trình này có thể bao gồm đánh giá lâm sàng, phỏng vấn và sử dụng các công cụ đánh giá chuẩn hóa. 

Điều trị tâm lý: Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) là phương pháp điều trị tâm lý hiệu quả nhất cho OCD. Một hình thức cụ thể của CBT, gọi là liệu pháp phơi nhiễm và phản ứng ngăn chặn (ERP), đã được chứng minh là đặc biệt hiệu quả.  

Trong ERP, người bệnh được phơi nhiễm với những suy nghĩ ám ảnh và học cách kiềm chế thực hiện hành vi cưỡng chế. 

 Dược phẩm: Các loại thuốc chống trầm cảm, đặc biệt là các thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRI), thường được sử dụng để điều trị OCD.  

Những loại thuốc này có thể giúp giảm triệu chứng ám ảnh và cưỡng chế. 

 Điều trị kết hợp: Nhiều người mắc OCD thấy rằng sự kết hợp giữa liệu pháp tâm lý và dược phẩm mang lại hiệu quả tốt nhất. 

Sống chung với OCD 

OCD có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.  

Tuy nhiên, với sự điều trị đúng đắn, nhiều người có thể kiểm soát tốt các triệu chứng và sống một cuộc sống đầy đủ và ý nghĩa. 

OCD là một rối loạn sức khỏe tâm thần phức tạp, nhưng với sự hiểu biết và điều trị thích hợp, người bệnh có thể kiểm soát các triệu chứng và sống một cuộc sống tốt đẹp.  

Việc nâng cao nhận thức và hiểu biết về OCD không chỉ giúp người bệnh mà còn giúp cộng đồng hỗ trợ và đồng cảm hơn. 

https://doctor247.vn/ban-co-bi-adhd/

Theo CNN