WHO khuyến nghị các quốc gia tiêm ngừa HIV hai lần mỗi năm
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa khuyến nghị các quốc gia đưa lenacapavir - loại thuốc đã được phê duyệt để phòng ngừa HIV vào chương trình dự phòng, đặc biệt dành cho nhóm có nguy cơ cao và tại những khu vực có tỷ lệ lây nhiễm HIV còn lớn.
Khuyến nghị này được WHO công bố vào hôm thứ Hai trong khuôn khổ Hội nghị Quốc tế về AIDS diễn ra tại Kigali, Rwanda, chỉ một tháng sau khi Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận sử dụng lenacapavir dưới dạng tiêm phòng HIV định kỳ hai lần mỗi năm.
Trước đó, thuốc đã được phê duyệt vào năm 2022 để điều trị một số trường hợp nhiễm HIV và trong các thử nghiệm lâm sàng về dự phòng, lenacapavir cho thấy hiệu quả vượt trội trong việc giảm nguy cơ lây nhiễm HIV gần như tuyệt đối.
Đọc bài viết: Mỹ phê duyệt mũi tiêm ngừa HIV dùng hai lần mỗi năm
Chúng tôi đưa ra các khuyến nghị này nhằm ứng dụng thực tiễn ngay tại cộng đồng. WHO đang hợp tác chặt chẽ với các quốc gia và đối tác để hỗ trợ triển khai.
Tiến sĩ Meg Doherty - Giám đốc Chương trình HIV toàn cầu, Viêm gan và các bệnh lây truyền qua đường tình dục của WHO cho biết trong cuộc họp báo.
Hai khuyến nghị chính của WHO:
- Lenacapavir dạng tiêm tác dụng kéo dài nên được đưa vào danh mục các lựa chọn phòng ngừa bổ sung dành cho người có nguy cơ phơi nhiễm HIV, như một phần trong chiến lược phòng ngừa tổng thể. WHO gọi đây là khuyến nghị mạnh với độ tin cậy bằng chứng từ trung bình đến cao.
- Các xét nghiệm chẩn đoán nhanh, bao gồm cả xét nghiệm tại nhà, có thể được sử dụng để sàng lọc HIV cho người bắt đầu, duy trì hoặc ngừng sử dụng các thuốc dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP).
Tình hình lây nhiễm và tác động toàn cầu
HIV chủ yếu lây truyền qua quan hệ tình dục không an toàn hoặc dùng chung kim tiêm. Virus này làm suy giảm hệ miễn dịch và nếu không được điều trị, có thể tiến triển thành AIDS. Theo WHO, đến cuối năm 2023, thế giới có khoảng 40 triệu người đang sống chung với HIV.
Các biện pháp PrEP đã được sử dụng từ lâu, như thuốc uống hàng ngày (Truvada) hoặc tiêm định kỳ mỗi 2 tháng (Apretude). Với lenacapavir, tiêm chỉ 2 lần/năm, người dùng có thể hạn chế số lần đến phòng khám, tăng khả năng tuân thủ và mở rộng cơ hội tiếp cận phòng ngừa cho nhiều nhóm dân số, kể cả phụ nữ mang thai và đang cho con bú.
WHO hiện đang hỗ trợ kỹ thuật cho các quốc gia muốn áp dụng lenacapavir, kết hợp cùng Quỹ Toàn cầu, UNAIDS và các nhà tài trợ khác. Tổ chức này kêu gọi chính phủ, các nhà tài trợ, cộng đồng và tổ chức xã hội cùng phối hợp đưa lenacapavir vào các chương trình phòng ngừa HIV.
Trong bối cảnh đó, hãng dược Gilead Sciences - đơn vị sản xuất lenacapavir cũng công bố thỏa thuận cung cấp thuốc này với Quỹ Toàn cầu để phục vụ mục đích dự phòng HIV mà không thu lợi nhuận.
Mức giá chỉ bao gồm chi phí sản xuất và vận chuyển, đủ để tiếp cận đến 2 triệu người tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình trước khi phiên bản thuốc generic được đưa ra thị trường. Tuy nhiên, mức giá cụ thể không được tiết lộ.
Tại Mỹ, nơi lenacapavir là thuốc dự phòng HIV đầu tiên được chấp thuận, chi phí niêm yết hàng năm là 28.218 USD, tương đương với các lựa chọn thuốc dự phòng khác theo Gilead.
Lenacapavir có thể thay đổi cục diện đại dịch HIV. Nhưng điều này chỉ xảy ra nếu thuốc đến được với những người cần nhất. Chúng tôi đặt mục tiêu tiếp cận 2 triệu người với PrEP tác dụng kéo dài và thế giới cần chung tay hỗ trợ nguồn lực cho mục tiêu này.
Ông Peter Sands, Giám đốc Điều hành Quỹ Toàn cầu phát biểu.
Việc WHO đưa ra khuyến nghị sử dụng lenacapavir diễn ra trong bối cảnh nhiều chương trình phòng chống HIV trên thế giới đang đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nghiêm trọng nguồn tài trợ. Phần lớn các quốc gia thu nhập thấp và trung bình vẫn phụ thuộc vào viện trợ quốc tế để duy trì các dịch vụ dự phòng và điều trị HIV.
Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, các khoản hỗ trợ này đang sụt giảm mạnh, đặc biệt là sau khi nhiều gói tài trợ từ Hoa Kỳ bị cắt đột ngột. Điều này đe dọa trực tiếp đến khả năng tiếp cận thuốc men, xét nghiệm và chăm sóc y tế cho hàng triệu người đang sống chung với HIV hoặc có nguy cơ cao nhiễm bệnh.
Trong bối cảnh đó, việc triển khai các giải pháp hiệu quả, bền vững và dễ tiếp cận như lenacapavir được xem là cấp thiết hơn bao giờ hết.