Người trẻ tại TP.HCM và Hà Nội “ngại kết hôn” vì áp lực kép

Trong khi Huỳnh Hiền (TP.HCM) quyết định bảo quản trứng đông lạnh để trì hoãn chuyện lập gia đình, Thành Nam (Hà Nội) lại cảm thấy e ngại kết hôn vì chưa đủ điều kiện tài chính để mua nhà, sắm xe, và thừa nhận đang chịu “áp lực kép”.

Tháng trước, Huỳnh Hiền, 26 tuổi, sinh sống tại TP Thủ Đức, TP.HCM, đã thực hiện một chuyến đi đến Thái Lan để trữ đông trứng. Sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ, cô đã quyết định chi hơn 100 triệu đồng để thực hiện việc này trước khi bước qua tuổi 30.

“Tôi chưa có ý định kết hôn hay sinh con ở thời điểm này, và cũng không muốn người thân dùng lý do ‘tuổi lớn khó sinh’ để thúc ép tôi cưới. Bằng cách này, tôi vẫn giữ được trứng khỏe mạnh để sử dụng sau này”, Hiền chia sẻ.

Là một trưởng nhóm truyền thông, Hiền mong muốn sở hữu một căn hộ riêng khi kết hôn. Do đó, nếu người chồng tương lai không đủ khả năng tài chính để mua nhà, cô cũng không phải lo lắng về việc sống chung với mẹ chồng.

Tuy nhiên, với số tiền tiết kiệm hiện tại, cô vẫn chưa đủ khả năng để mua căn hộ mơ ước, khiến cô quyết định chưa lập gia đình và hiện đang sống cùng ba chú mèo trong một căn hộ studio đi thuê.

Theo ông Phạm Vũ Hoàng, Phó Cục trưởng Cục Dân số, tuổi kết hôn trung bình lần đầu ở Việt Nam đang dần tăng lên. Cụ thể, vào năm 2019, tuổi kết hôn trung bình lần đầu là 25,2. Đến năm 2024, con số này dự kiến sẽ tăng lên 27,2, với nam giới ở tuổi 29,3 và nữ giới ở tuổi 25,1.

Dù có nhiều đề xuất như giảm giờ làm để có thêm thời gian hẹn hò, nhưng nhiều người trẻ vẫn chưa sẵn sàng bước vào hôn nhân. Họ cho rằng đang phải đối mặt với tiêu chuẩn kép “sự nghiệp thành công, gia đình hạnh phúc,” dẫn đến áp lực nhân đôi.

Áp lực giữa hôn nhân và sự nghiệp

Huỳnh Hiền cho rằng phụ nữ chịu thiệt thòi hơn khi kết hôn và sinh con. Việc sinh em bé không chỉ yêu cầu 6 tháng nghỉ sinh mà còn gây phân tâm trong thời gian mang thai, ảnh hưởng đến tiến trình thăng tiến của cô.

“Tôi biết nhiều bà mẹ bầu phải nghỉ làm sớm và không thể trở lại làm việc ngay sau 6 tháng do sức khỏe yếu. Trong khoảng thời gian đó, không chỉ chức vụ trưởng phòng mà tôi mong muốn trở nên xa vời, mà ngay cả vị trí trưởng nhóm hiện tại cũng có nguy cơ bị thay thế,” Hiền chia sẻ.

Tương tự, Thành Nam, 27 tuổi, sống tại quận Thanh Xuân, Hà Nội, cũng chưa muốn kết hôn dù đã có mối quan hệ tình cảm kéo dài 3 năm. Anh hiểu rằng gia đình không thể hỗ trợ nhiều, nên anh quyết tâm tự lo liệu tất cả chi phí cho đám cưới và cuộc sống hôn nhân.

“Chỉ riêng đám cưới đã tiêu tốn hàng trăm triệu đồng. Tôi chưa đủ tự tin để đối mặt với những khoản chi lớn hơn như mua nhà hay sắm xe,” Nam nói.

Ngoài ra, Thành Nam đang thực hiện nhiều khoản đầu tư và không muốn thu hồi vốn để đầu tư vào cuộc sống gia đình vào lúc này. “Làm giàu” vẫn là mục tiêu chính của anh trong 5 năm tới.

Nam cũng thường xuyên thấy bạn bè khoe nhà, khoe xe trên mạng xã hội sau tuổi 25, khiến anh cảm thấy áp lực đồng trang lứa. Điều này buộc anh phải dành toàn bộ thời gian cho hai công việc và các khoản đầu tư, chưa sẵn sàng lập gia đình.

Trong khi đó, Đức Tùng, 24 tuổi, sống tại quận 7, TP.HCM, thuộc cộng đồng LGBTQIA+, đã mất liên lạc với gia đình từ lâu. Anh không nhận được hỗ trợ tài chính từ bố mẹ và đã tự lập trong công việc từ khi mới bước vào thị trường lao động.

“Tôi nỗ lực kiếm tiền để chứng minh với gia đình rằng mình có ích cho xã hội. Khi đó, bố mẹ sẽ yên tâm hơn về các quyết định và lựa chọn của tôi, không còn lo lắng về việc tôi bị bắt nạt hay kỳ thị,” Tùng chia sẻ.

Tập trung vào công việc, Tùng chưa nghĩ đến chuyện lập gia đình, đặc biệt khi hôn nhân đồng giới chưa được công nhận ở Việt Nam. Vì vậy, quyết định kết hôn không mang nhiều ý nghĩa đối với anh.

Bên cạnh đó, Tùng cho rằng giá trị bản thân không nên chỉ được đo lường qua sự nghiệp và gia đình. Anh muốn dành thời gian, tiền bạc và công sức cho các hoạt động thể thao, du lịch và nghệ thuật.

Nếu giảm giờ làm, Tùng muốn dành thời gian để ngủ bù sau những đêm “chạy deadline,” tập gym, và đưa cún cưng đi dạo, thay vì tìm kiếm đối tượng tình cảm.

Tháo gỡ “nút thắt” tâm lý của người trẻ

Theo chuyên gia tâm lý Lê Thị Tình Tuyết, Giám đốc chương trình Trí tuệ cảm xúc Capokids, nếu không thể cung cấp các phúc lợi cần thiết để giải tỏa “nút thắt” tâm lý của người trẻ, việc áp dụng các biện pháp tăng trách nhiệm xã hội đối với người không muốn kết hôn khó có thể đạt hiệu quả mong đợi.

Thay vì sử dụng các biện pháp cưỡng chế, cần chú trọng vào việc bồi dưỡng kỹ năng lập kế hoạch, phát triển bản thân, và ứng xử trong hôn nhân.

Về mặt vật chất, cần ưu tiên cung cấp các phúc lợi xã hội như tạo điều kiện mua nhà với giá phải chăng hay cải thiện điều kiện nuôi dạy con cái. Khi lo lắng về việc mua nhà và nuôi con được giảm bớt, nỗi sợ hôn nhân cũng sẽ giảm đi.

Về mặt tinh thần, cần trang bị cho người trẻ các kỹ năng lập kế hoạch dài hạn, xác định khoảng thời gian tập trung vào công việc và giai đoạn dồn lực cho gia đình.

Việc giảm giờ làm để có thêm thời gian hẹn hò có thể không cần thiết nếu người trẻ được trang bị đủ kiến thức và kỹ năng để quản lý công việc hiệu quả trong giờ hành chính.

Ngoài ra, những người e ngại kết hôn cũng cần được bổ sung kỹ năng ứng xử trong hôn nhân. Các chương trình tư vấn tâm lý và đào tạo kiến thức tiền hôn nhân sẽ giúp người trẻ hiểu hơn về cách quản lý tài chính gia đình và giao tiếp hiệu quả với bạn đời.

Tâm lý sợ hãi thường bắt nguồn từ những thông tin tiêu cực về hôn nhân đổ vỡ, ngoại tình, và bạo lực gia đình trên mạng xã hội. Là thế hệ tiếp cận Internet từ sớm, Gen Z chịu tác động từ những thông tin này.

Do đó, việc bổ sung và rèn luyện kiến thức sẽ giúp tháo gỡ “nút thắt” tâm lý của người trẻ khi đối diện với những quyết định lớn và cột mốc quan trọng trong cuộc đời.

Nguồn tổng hợp