Ngoáy mũi có thể giúp vi khuẩn xâm nhập não bộ và gây sa sút trí tuệ

Hành động tưởng chừng vô hại như ngoáy mũi có thể gây tổn thương bên trong khoang mũi, từ đó mở đường cho vi khuẩn tấn công lên não, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer hay sa sút trí tuệ.

Khi ngoáy mũi vô tình “mở cửa” cho vi khuẩn xâm nhập

Nghiên cứu do các nhà khoa học tại Đại học Griffith (Úc) thực hiện đã chỉ ra rằng Chlamydia pneumoniae, một loại vi khuẩn gây viêm phổi ở người, có khả năng di chuyển từ mũi lên não thông qua dây thần kinh khứu giác.

Thông qua thí nghiệm trên chuột, nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng khi lớp biểu mô bên trong mũi bị tổn thương, chẳng hạn do ngoáy mũi quá mức, vi khuẩn sẽ có thể xâm nhập nhanh hơn.

Việc vi khuẩn xâm nhập nhanh hơn sẽ gây ra phản ứng viêm , từ đó kích thích não sản sinh protein amyloid-beta. Đây là loại protein hình thành các mảng bám, vốn được coi là dấu hiệu đặc trưng của bệnh Alzheimer.

Đáng chú ý, chỉ trong vòng 24 – 72 giờ sau khi xâm nhập, vi khuẩn đã có mặt trong hệ thần kinh trung ương của chuột, cho thấy con đường tiếp cận từ mũi tới não cực kỳ nhanh chóng.

Mặc dù cần thêm nghiên cứu để xác nhận liệu quá trình này có xảy ra tương tự ở người hay không, nhưng phát hiện trên mở ra một hướng tiếp cận mới đầy hứa hẹn trong việc hiểu rõ hơn về nguồn gốc căn bệnh Alzheimer.

“Khoa học đã biết rằng C. pneumoniae có mặt trong não của nhiều bệnh nhân Alzheimer, nhưng cách chúng xâm nhập vẫn là một bí ẩn,” nhà nghiên cứu James St John chia sẻ.

Ngoài ra, nhóm cũng đặt ra câu hỏi liệu sự gia tăng protein amyloid-beta chỉ là phản ứng tự vệ tạm thời của hệ miễn dịch, hay là bước khởi đầu không thể đảo ngược dẫn đến bệnh lý.

Thói quen phổ biến cần được cân nhắc

Ngoáy mũi là hành động rất phổ biến đến mức ước tính 9 trên 10 người đã từng làm. Tuy nhiên, việc này có thể vô tình gây trầy xước, tổn thương lớp mô bảo vệ mũi, tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc virus nguy hiểm xâm nhập.

Ngoài ngoáy mũi, việc nhổ lông mũi cũng được cảnh báo có thể gây hại tương tự. Bởi vậy, cho đến khi có thêm bằng chứng, các nhà khoa học khuyến nghị chúng ta nên hạn chế những hành động này để bảo vệ hàng rào tự nhiên của cơ thể.

Trong bối cảnh số ca Alzheimer gia tăng nhanh chóng trên toàn thế giới, việc tìm hiểu kỹ hơn về vai trò của yếu tố môi trường, bao gồm vi khuẩn và virus, trong sự phát triển bệnh trở nên vô cùng cấp bách.

“Khi bước sang tuổi 65, nguy cơ mắc Alzheimer tăng mạnh, nhưng tuổi tác không phải là nguyên nhân duy nhất,” St John nhấn mạnh. “Môi trường sống và sự phơi nhiễm với vi sinh vật cũng đóng vai trò không nhỏ.”

Nghiên cứu này không chỉ cảnh báo về một thói quen tưởng như vô hại, mà còn mở ra cánh cửa cho những giải pháp phòng ngừa Alzheimer từ rất sớm – bằng cách đơn giản như bảo vệ mũi khỏi những tổn thương không cần thiết.

Một thói quen nhỏ nhưng cũng mang lại tác động lớn. Những gì chúng ta tưởng là hành động vô thưởng vô phạt như ngoáy mũi, có thể lại là mắt xích đầu tiên trong chuỗi phản ứng dẫn đến những căn bệnh nặng nề về sau.