Nghiên cứu mới hé lộ độ tuổi chạm 'điểm giới hạn' của sức khỏe
Nghiên cứu cho thấy mô hình toán học có thể dự đoán 'điểm giới hạn' của sức khỏe và mở ra cách hiểu mới về quá trình lão hóa.
Một nghiên cứu mới cho thấy quá trình lão hóa của con người không diễn ra đều đặn. Khi bước sang tuổi xế chiều, cơ thể chạm đến một thời điểm chuyển đổi quan trọng.
Bước ngoặt trong quá trình lão hóa xuất hiện khi nào?
Khoảng sau 75 tuổi, khả năng phục hồi sau bệnh tật hoặc chấn thương giảm rõ rệt và nguy cơ tử vong tăng lên. Kết luận này được đưa ra bởi nhóm nghiên cứu tại Đại học Dalhousie, Canada.
Nhóm nghiên cứu mô tả lão hóa như một sự cân bằng giữa tổn thương và khả năng phục hồi của cơ thể. Khi cân bằng này bị phá vỡ, con người bước vào trạng thái dễ tổn thương.
Chúng tôi nhận thấy quá trình lão hóa tự nhiên khá phức tạp và xuất hiện một điểm chuyển biến vào khoảng 75 tuổi. Ở thời điểm này, khả năng chống chịu và phục hồi không còn duy trì như trước, khiến sức khỏe dần đi xuống theo thời gian. Đây cũng là dấu mốc khép lại giai đoạn cơ thể còn vững vàng và tràn đầy sinh lực.
Theo bản thảo của nhóm nghiên cứu do nhà vật lý Glen Pridham tại Đại học Dalhousie dẫn dắt
Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy quá trình lão hóa của con người không diễn ra êm ả như chúng ta thường nghĩ. Một nghiên cứu về thay đổi phân tử ghi nhận hai giai đoạn tốc độ lão hóa tăng rõ rệt ở 44 tuổi và 60 tuổi.
Bên cạnh đó, một hướng nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng có ít nhất một thời điểm trong đời mà tốc độ lão hóa của các cơ quan nội tạng tăng nhanh. Một nghiên cứu công bố trong năm nay xác định thời điểm này là ở tuổi 50, khi mô và cơ quan bắt đầu lão hóa nhanh hơn so với những thập kỷ trước đó.
Xây dựng mô hình toán học để mô tả quá trình lão hóa của cơ thể
Khi tuổi tăng, các vấn đề sức khỏe xuất hiện thường xuyên hơn và mức độ nghiêm trọng cao hơn. Tình trạng dễ gặp các vấn đề về sức khỏe và khó phục hồi này được gọi là frailty (tình trạng suy yếu).
Các bác sĩ thường sử dụng một công cụ có tên là Frailty Index (Chỉ số suy yếu), dựa trên số lượng các khiếm khuyết sức khỏe của bệnh nhân để dự toán tình trạng sức khỏe của họ.
Trong nghiên cứu lần này, Pridham và cộng sự sử dụng Frailty Index theo hướng khác để xây dựng mô hình toán học nhằm mô tả quá trình lão hóa. Họ sử dụng dữ liệu từ Health and Retirement Study của Đại học Michigan và English Longitudinal Study of Ageing, hai chương trình theo dõi sức khỏe của hàng nghìn người nhiều năm liền.
Từ đó, họ chọn ra dữ liệu của 12.920 người với hơn 65.261 lượt thăm khám, độ tuổi trung bình là 67. Mỗi người được đánh giá dựa trên hơn 30 yếu tố sức khỏe như bệnh mạn tính, khả năng thực hiện các hoạt động hằng ngày và tình trạng tim mạch.
Sau đó, nhóm nghiên cứu xây dựng một mô hình toán học để phân tích sự thay đổi theo thời gian của hai yếu tố sức khỏe quan trọng gồm số lần gặp các vấn đề như bệnh tật hoặc chấn thương và thời gian mà người bệnh cần để phục hồi.
Tất cả đều được đánh giá dựa trên chỉ số Frailty Index. Khi chỉ số này tăng lên, điều đó cho thấy người tham gia gặp nhiều vấn đề sức khỏe hơn và khả năng phục hồi của họ chậm hơn.
Có thể bạn quan tâm bài viết: 6 thói quen cơ bản giúp bác sĩ Mỹ đảo ngược 20 năm lão hóa
73 đến 76 tuổi là ngưỡng chạm đến 'điểm giới hạn' của sức khỏe
Phân tích cho thấy khi tuổi tác tăng lên, số lần gặp các vấn đề sức khỏe nhiều hơn và thời gian phục hồi cũng kéo dài hơn. Tới một thời điểm, khả năng hồi phục không còn bắt kịp mức độ tổn thương. Điểm chuyển biến này xuất hiện trong khoảng 73 đến 76 tuổi ở cả nam và nữ.
Khi bước qua ngưỡng này, sức bền và khả năng hồi phục suy giảm nhanh hơn, dẫn đến mức tăng đáng kể của Frailty Index và kéo theo nguy cơ tử vong cao hơn. Nhóm nghiên cứu cho biết các yếu tố giúp cơ thể duy trì sức khỏe nền tảng vẫn phát huy hiệu quả rõ rệt trước tuổi 75. Sau thời điểm này, các thiếu hụt sức khỏe bắt đầu tích lũy với tốc độ nhanh hơn.
Mặc dù kết quả có thể gây lo lắng, nhưng nhóm nghiên cứu cho rằng việc nhận diện được điểm giới hạn này lại mở ra cơ hội cải thiện chăm sóc sức khỏe cho người lớn tuổi.
Giảm bớt các yếu tố gây căng thẳng trước khi cơ thể bước qua ngưỡng chuyển biến có thể đem lại lợi ích đáng kể. Những biện pháp củng cố sức khỏe nền tảng từ sớm cũng được xem là hiệu quả hơn so với các can thiệp chỉ tập trung vào giai đoạn suy giảm.
Nghiên cứu cho thấy toán học có thể trở thành công cụ hữu ích trong việc mô phỏng quỹ đạo sức khỏe của mỗi người. Nhờ đó, việc lập kế hoạch chăm sóc trở nên chủ động hơn, góp phần trì hoãn sự xuất hiện của tình trạng suy yếu và giúp chúng ta sống vui, sống khỏe khi chúng ta bước vào tuổi xế chiều.
Tóm lại
1. Đâu là mốc tuổi khiến sức khỏe xuống dốc nhanh?
Nghiên cứu cho thấy sức khỏe bắt đầu xuống dốc nhanh từ sau 75 tuổi, khi khả năng phục hồi không còn theo kịp mức độ tổn thương.
2. Lợi ích của mô hình toán học trong việc dự đoán điểm giới hạn trong tuổi xế chiều là gì?
Mô hình toán học giúp xác định chính xác thời điểm cơ thể chuyển sang giai đoạn dễ tổn thương, từ đó hỗ trợ lập kế hoạch chăm sóc sớm hơn, giảm căng thẳng cần thiết và cải thiện chất lượng sống khi bước vào tuổi già.
