Với mức sinh trên, TPHCM tiếp tục xếp vào nhóm 21 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp cả nước. Gần hai thập kỷ qua, mức sinh ở TP HCM dao động ở mức 1,24-1,7, thấp hơn nhiều so với mức sinh thay thế Việt Nam đang duy trì (2-2,1 con trên mỗi phụ nữ). Năm ngoái, mức sinh của TPHCM là 1,42.
Nhiều nguyên do
Nhiều lý do khiến phụ nữ TPHCM chọn sinh ít hoặc không sinh con như: áp lực công việc, gánh nặng kinh tế, mức sống đắt đỏ, chi phí đầu tư nuôi dạy con cao, cần thời gian riêng cho bản thân… Một số người e ngại khi sinh con không đủ điều kiện chăm con tốt nhất. Họ cũng lo lắng bị mất việc cũng như cơ hội thăng tiến khi sinh con.
TPHCM cũng đang bước vào giai đoạn già hoá dân số tốc độ đang diễn ra khá nhanh. Hiện TP có hơn 1,1 triệu người trên 60 tuổi (chiếm tỷ lệ 12,5%). Năm 2023, số này là 11%. Ở những năm trước là chưa tới 10%. Nguyên nhân của tình trạng này là mức sinh, mức chết thấp và tuổi thọ trung bình tăng cao.
Già hóa dân số tạo áp lực ngày càng tăng lên hệ thống an sinh xã hội dành cho người cao tuổi như lương hưu, bảo hiểm y tế, trợ cấp xã hội, chăm sóc sức khỏe, vui chơi, giải trí…
Trong khi đó, mức sinh thấp và già hóa dân số còn tác động trực tiếp đến “số lượng dân số”, làm suy giảm nguồn nhân lực, đặc biệt là lao động trẻ, thiếu hụt lao động, ảnh hưởng an sinh xã hội, ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển kinh tế xã hội trong bối cảnh TP cần phát triển kinh tế và đô thị hóa cao.
Giải pháp
Trước thực trạng trên, ngành dân số TPHCM tiếp hành đẩy mạnh hoạt động truyền thông truyền tải các thông điệp về mức sinh thấp để mọi người hiểu hơn, tìm kiếm các giải pháp.
Các giải pháp khác cũng được đề xuất như hỗ trợ về mua nhà ở xã hội đối với các cặp vợ chồng sinh đủ hai con, hỗ trợ viện phí (kinh phí đồng chi trả, ngoài chi phí bảo hiểm y tế thanh toán) cho các cặp vợ chồng ở lần sinh con thứ hai, hỗ trợ chi phí khám sức khỏe trước khi kết hôn…
Bên cạnh đó, cần hoàn thiện hệ thống chăm sóc y tế – giáo dục, miễn giảm học phí, thay đổi hình thức, thời gian trông trẻ mầm non – mẫu giáo, miễn giảm thuế thu nhập cá nhân, điều chỉnh chế độ nghỉ thai sản…
Chiến dịch Truyền thông lồng ghép với cung cấp dịch vụ nâng cao chất lượng Dân số tại vùng có mức sinh thấp năm 2024 đang được triển khai tại 159 phường xã từ ngày 1/7 đến 31/8. Chương trình cung cấp gói dịch vụ khám sức khỏe trước khi kết hôn, tầm soát chẩn đoán và điều trị bệnh tật trước sinh, dành cho mọi người dân có nhu cầu. 160 cặp nam nữ sắp kết hôn sẽ được khám sức khỏe tiền hôn nhân miễn phí trong tháng 9-10.
Tổng hợp
