Lương hưu sắp tới có gì mới? Giải đáp cho người lao động Việt Nam

Lương hưu luôn là mối quan tâm lớn của người lao động, đặc biệt khi tuổi nghỉ ngơi đang đến gần. Từ tháng 3/2025, chính sách lương hưu tại Việt Nam đã có những thay đổi đáng chú ý, và sắp tới, từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 chính thức có hiệu lực sẽ mang đến thêm nhiều điều chỉnh mới. Vậy người lao động sẽ được hưởng lương hưu ra sao?

Lương hưu hiện tại: 3 mức chi trả bạn cần biết

Theo Nghị định 75/2024 của Chính phủ, lương hưu tháng 3/2025 được chia thành 3 mức rõ ràng, dễ hiểu:

1. Mức 1 – Tăng 15%: Nếu bạn đang nhận lương hưu từ tháng 6/2024, thì từ tháng 3/2025, số tiền sẽ được tăng thêm 15%. Công thức đơn giản là: Lương hưu tháng 3/2025 = Lương hưu tháng 6/2024 x 1,15.
2. Mức 2 – Hỗ trợ thêm cho người lương thấp: Sau khi tăng 15%, nếu lương hưu vẫn dưới 3,5 triệu đồng/tháng, bạn sẽ được hỗ trợ thêm. Cụ thể, ai đang nhận dưới 3,2 triệu đồng/tháng sẽ được cộng thêm 300 nghìn đồng. Còn nếu lương từ 3,2 triệu đến dưới 3,5 triệu đồng, sẽ được nâng lên mức 3,5 triệu đồng/tháng. Đây là tin vui cho những người có mức lương hưu chưa cao.
3. Mức 3 – Tính theo Luật BHXH 2014: Với những trường hợp không thuộc hai mức trên, lương hưu sẽ được tính theo quy định cũ. Ví dụ, lao động nam nghỉ hưu từ 2022 cần đóng BHXH đủ 20 năm, lao động nữ từ 2018 cần 15 năm để được hưởng 45% mức lương bình quân đóng BHXH. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng sẽ được cộng 2%, tối đa 75%.

Từ 1/7/2025: Lương hưu sẽ tăng thêm lần nữa!

Đến ngày 1/7/2025, Luật BHXH 2024 chính thức áp dụng, và lương hưu sẽ được điều chỉnh dựa trên chỉ số giá tiêu dùng, cùng khả năng ngân sách Nhà nước và Quỹ BHXH. Đặc biệt, chính sách mới nhắm đến hai mục tiêu lớn:

• Tăng lương hưu cho người có mức thấp.
• Thu hẹp khoảng cách lương hưu giữa người nghỉ hưu trước và sau năm 1995.

Cách tính lương hưu từ tháng 7/2025 cũng có thay đổi:

• Lao động nữ: Đóng đủ 15 năm BHXH được hưởng 45% lương bình quân, thêm mỗi năm cộng 2%, tối đa 75%.
• Lao động nam: Đóng đủ 20 năm được 45%, mỗi năm thêm 2%, tối đa 75%. Nếu đóng dưới 20 năm, từ 15 năm được 40%, mỗi năm thêm 1%.
• Nếu nghỉ hưu sớm dưới 6 tháng, không bị giảm tỷ lệ hưởng. Từ 6 tháng đến dưới 12 tháng, giảm 1%

Đủ tuổi nhưng chưa đủ năm đóng BHXH, làm sao bây giờ?

Một điểm sáng của Luật BHXH 2024 là người đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ năm đóng vẫn có thể nhận trợ cấp hưu trí, thay vì rút BHXH một lần. Bộ Nội vụ (trước đây là Bộ LĐ-TB&XH) đang đề xuất mức trợ cấp thấp nhất là 500 nghìn đồng/tháng, kèm theo thẻ BHYT miễn phí. Khi qua đời, người hưởng trợ cấp còn được hỗ trợ 10 triệu đồng chi phí mai táng.

Theo thống kê, cuối năm 2022, Việt Nam có 14,4 triệu người sau tuổi nghỉ hưu, nhưng chỉ 5,1 triệu người được hưởng lương hưu. Chính sách này giúp gần 9,3 triệu người còn lại có thêm khoản hỗ trợ, giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Khu vực nhà nước: Tính lương hưu như thế nào?

Đối với người làm việc trong khu vực nhà nước, lương hưu được tính dựa trên mức lương bình quân từ 5 đến 20 năm cuối trước khi nghỉ, tùy thời gian tham gia BHXH. Từ 1/1/2025, nếu bắt đầu đóng BHXH, mức lương bình quân sẽ tính trên toàn bộ thời gian đóng, giống khu vực tư nhân.

Ví dụ: Lao động nữ đóng 15 năm được 45%, nam đóng 15 năm được 40%. Muốn hưởng tối đa 75%, nữ cần đóng 30 năm, nam cần 35 năm. Nghỉ hưu sớm trước tuổi từ 6 tháng đến dưới 12 tháng bị giảm 1%, dưới 6 tháng thì không giảm.

Khuyến khích BHXH tự nguyện: Hỗ trợ tăng mạnh

Để người lao động tự do tham gia BHXH tự nguyện, Nhà nước đang đề xuất tăng mức hỗ trợ. Có hai phương án:

• Phương án 1: Hỗ trợ 50% cho hộ nghèo, 40% cho hộ cận nghèo, 30% cho dân tộc thiểu số, 20% cho các đối tượng khác.
• Phương án 2: Hỗ trợ thấp hơn, từ 10-30% tùy đối tượng.

Ngoài ra, nếu bạn đã đóng BHXH 10 năm và đủ tuổi nghỉ hưu, có thể đóng một lần cho đủ 15 năm để nhận lương hưu. Phương án 1 tuy tốn ngân sách hơn (khoảng 19.784 tỷ đồng từ 2025-2030) nhưng được đánh giá sẽ thu hút nhiều người tham gia hơn.

Nghỉ hưu sớm có bị giảm lương hưu không?

Theo Nghị định 178/2024, cán bộ, công chức, viên chức nghỉ hưu sớm từ 2-5 năm vẫn giữ nguyên tỷ lệ hưởng lương hưu nếu đủ năm đóng BHXH. Đặc biệt, người làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại hoặc vùng khó khăn nghỉ sớm cũng không bị giảm tỷ lệ. Tuy nhiên, đừng hiểu nhầm rằng nghỉ sớm là hưởng ngay 75%. Tỷ lệ vẫn dựa trên số năm đóng: nữ 30 năm, nam 35 năm mới đạt tối đa.

Chính sách lương hưu mới không chỉ tăng mức hưởng mà còn linh hoạt hơn, giúp người lao động dễ tiếp cận. Dù bạn làm khu vực nhà nước hay tự do, hãy tính toán kỹ thời gian đóng BHXH để đảm bảo cuộc sống tuổi già. Sắp tới, chính phủ sẽ tiếp tục hoàn thiện các quy định, hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích hơn cho người lao động Việt Nam.

Tổng hợp