Lò vi sóng có thật sự ‘khử khuẩn’? Nghiên cứu mới vạch trần ‘ổ vi sinh vật’ bên trong

Dẫu từng được ca ngợi như biểu tượng cho thời đại nguyên tử, lò vi sóng ngày nay lại thường bị bỏ quên, xuất hiện lặng lẽ trong bếp ăn gia đình hay văn phòng.

Nơi tưởng chừng diệt khuẩn lại tồn tại nhưng vi khuẩn “cứng cựa” nhất

Một nghiên cứu mới do các nhà khoa học ở Tây Ban Nha công bố trên Frontiers in Microbiology bất ngờ chỉ ra rằng: những thiết bị có vẻ “đơn giản” này thực chất lại nuôi dưỡng một thế giới vi sinh vật phong phú, kể cả loài chịu bức xạ cực kỳ mạnh.

Nghiên cứu lấy mẫu từ 30 lò vi sóng tại ba nhóm địa điểm khác nhau: 10 lò thuộc bếp gia đình, 10 lò ở không gian chung (công ty, trường học), và 10 lò vi sóng trong phòng thí nghiệm. Bất ngờ là dù thường tiếp xúc với sóng điện từ cường độ cao, nhiều chi vi khuẩn và nấm vẫn thoải mái sinh sôi ở cả ba nhóm lò. Các chủng điển hình như Brachybacterium, Micrococcus, Paracoccus và Priestia được tìm thấy ở hầu hết mẫu. Đáng chú ý, những lò vi sóng trong phòng thí nghiệm lại có độ đa dạng sinh học cao nhất, vượt qua cả lò ở gia đình và lò dùng chung.

Lò vi sóng thực hiện quá trình gia nhiệt bằng bức xạ điện từ; nhiều người lầm tưởng chính lượng nhiệt cực lớn này sẽ “xóa sổ” mọi mầm bệnh. Thế nhưng, các chuyên gia khẳng định đây không phải “chiếc hộp khử trùng thần kỳ” như ta nghĩ. Kết quả so sánh với các thiết bị gia dụng khác cho thấy lò vi sóng dùng trong một hộ gia đình nhất định lại ít “đa dạng sinh vật” hơn lò dùng chung – điều hiển nhiên khi tần suất tiếp xúc với nhiều loại thực phẩm và nguồn ô nhiễm ở lò chung là cao hơn.

Ở chiều ngược lại, phòng thí nghiệm là nơi người ta thường dùng lò vi sóng để đun nóng dung dịch, mẫu sinh học hoặc hóa chất. Theo nhóm nghiên cứu, môi trường cực đoan do các quy trình gia nhiệt kéo dài đã chọn lọc ra những vi khuẩn “khỏe nhất”, có khả năng chịu đựng bức xạ cao, đơn cử như chi Deinococcus – nổi tiếng vì sống sót qua liều phóng xạ “khủng” mà con người không thể chịu nổi.

Để so sánh, nhóm tác giả cũng lấy dữ liệu từ các mẫu trên tấm pin mặt trời và thậm chí cả môi trường chất thải hạt nhân. May mắn là những sinh vật trong lò vi sóng không “cùng đẳng cấp” với loài sống ở nơi phóng xạ nguy hiểm, nhưng chúng vẫn “cứng cỏi” hơn nhiều so với quan niệm ban đầu của chúng ta.

Sóng vi ba không mang sức mạnh tuyệt đối

Phát hiện này gợi ý một thông điệp đơn giản: sóng vi ba không giết sạch vi sinh vật một cách tuyệt đối. Các vi khuẩn “bình thường” liên quan đến con người, như Klebsiella, Enterococcus, Aeromonas, đã quen thuộc trong môi trường bếp nói chung, và chúng cũng hiện diện trong lò vi sóng. Mặc dù mức độ không đến nỗi đáng báo động, các chuyên gia vẫn khuyến nghị: lò vi sóng cần được vệ sinh định kỳ bằng chất tẩy rửa, đặc biệt sau khi đồ ăn bị tràn hay bắn ra xung quanh.

Đáng lưu ý, một số vi sinh vật phát hiện trong nghiên cứu này còn mang gen có thể chịu được sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, khô hạn, thậm chí cả liều bức xạ cao. Đây có thể là mối bận tâm với những người dùng lò vi sóng mỗi ngày, nhất là khi các “vị khách không mời” này có thể bám lại trong khoang lò, chờ cơ hội lây lan sang thực phẩm hoặc tay người dùng.

Kết quả của nghiên cứu không đồng nghĩa lò vi sóng trở thành “ổ vi trùng” đáng sợ, nhưng chắc chắn phá vỡ huyền thoại rằng “đưa vào lò vi sóng là sạch sẽ hoàn toàn.” Thực tế, nhóm vi khuẩn có sức đề kháng cao, sống thuận lợi ngay cả dưới bức xạ điện từ mạnh, vẫn có thể chờ đợi trong khoang lò.

Vì thế, nếu bạn có thói quen chần chừ mỗi khi thấy thức ăn tràn, nghiên cứu này chính là lời nhắc hãy cầm giẻ lên và lau sạch ngay. Phòng bệnh luôn dễ hơn chữa bệnh, và đôi khi, chỉ một thao tác vệ sinh cơ bản cũng đủ bảo vệ bạn khỏi những rủi ro không đáng có.

Nguồn tổng hợp