Hậu chấn tâm lý (PTSD): Câu chuyện Làng Nủ ở góc độ của những người ở lại

Trong những ngày vừa qua, Làng Nủ thuộc xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai, đã phải trải qua một thảm kịch tột cùng khi một vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra đã để lại cảnh tượng đổ nát và tang thương cho những gia đình mất người thân. Những người ở lại không chỉ phải đối diện với mất mát mà còn với sự khủng hoảng tinh thần, một dấu hiệu rõ ràng của rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD)​.

Sang chấn tâm lý từ sự kiện bi kịch

PTSD là một dạng rối loạn tâm lý xảy ra sau khi con người trải qua hoặc chứng kiến các sự kiện đau thương, có thể là chiến tranh, tai nạn, thiên tai hoặc bạo lực. Những người dân Làng Nủ, đặc biệt là các gia đình mất người thân trong tai nạn, có nguy cơ cao mắc phải hội chứng này. PTSD thường được nhận diện qua các triệu chứng như hồi tưởng về sự kiện kinh hoàng, né tránh những tình huống gợi nhớ về nó, lo âu, mất ngủ và đôi khi là các hành vi tự dằn vặt​.

Trong các trường hợp như tai nạn ở Làng Nủ, sang chấn không chỉ gây tác động ngay tại thời điểm mà còn để lại những hậu quả kéo dài. Một người có thể bị ám ảnh bởi hình ảnh vụ tai nạn, dẫn đến các trạng thái tâm lý không ổn định, khó kiểm soát cảm xúc, và thậm chí cảm thấy tội lỗi vì vẫn còn sống sau bi kịch​. Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời có thể làm cho người bệnh trở nên xa cách với xã hội, mất niềm tin và hứng thú vào cuộc sống​.

Góc nhìn khoa học tâm lý

Theo các chuyên gia, PTSD là hệ quả của sự biến đổi về hóa chất và cấu trúc não bộ sau khi gặp phải sang chấn. Thể tích của vùng vỏ não trước trán, khu vực chịu trách nhiệm điều khiển cảm xúc và hành vi, có xu hướng giảm ở những người mắc hội chứng này. Điều đó lý giải tại sao họ thường cảm thấy mất kiểm soát, khó quản lý cảm xúc và dễ rơi vào các trạng thái lo âu, căng thẳng.

Người mắc PTSD cũng thường xuyên phải đối diện với những ký ức đau buồn, họ không thể ngăn mình hồi tưởng về sự kiện đau thương dù không muốn. Điều này làm họ càng dễ rơi vào cơ chế né tránh, từ chối nhận sự giúp đỡ từ những người xung quanh, và thậm chí có xu hướng cô lập bản thân​.

Đối với những người ở lại trong Làng Nủ, việc đối diện với PTSD là một quá trình dài và cần sự hỗ trợ từ cộng đồng. Sự chữa lành tâm lý không chỉ đơn thuần là điều trị y tế, mà còn là quá trình nhận thức và chấp nhận nỗi đau, tìm lại động lực để tiếp tục sống. Các chuyên gia khuyến nghị những người đã trải qua sang chấn nên tìm đến các liệu pháp tâm lý như trò chuyện với bác sĩ tâm lý hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ để có thể vượt qua nỗi đau một cách lành mạnh​.

Ngoài ra, việc hỗ trợ từ cộng đồng cũng đóng vai trò quan trọng. Sự hiện diện của người thân, bạn bè, cùng với việc tăng cường nhận thức về PTSD trong cộng đồng, có thể giúp người mắc cảm thấy không cô đơn trong cuộc chiến với tâm lý của mình. Trong những thời khắc khó khăn như vậy, tình người, sự đoàn kết và yêu thương là yếu tố quan trọng giúp họ vượt qua khủng hoảng​.

Thảm kịch của Làng Nủ không chỉ là một bi kịch về thể xác mà còn để lại những vết sẹo tinh thần sâu sắc cho những người sống sót và cả cộng đồng. PTSD có thể là một thách thức lớn, nhưng với sự đồng hành từ gia đình, xã hội, và hệ thống y tế, những người ở lại vẫn có thể tìm thấy ánh sáng cuối đường hầm.