5 ngày ăn vặt liên tục có thể khiến não bộ béo phì

Chỉ 5 ngày ăn vặt với những thực phẩm không lành mạnh có thể khiến béo phì “bám chặt” vào não bộ của bạn.

Sau một ngày dài căng thẳng hoặc khi không có nhiều thời gian, chúng ta thường bị cám dỗ bởi những món ăn nhanh, tiện lợi như khoai tây chiên hay thanh socola.

Nghiên cứu cho thấy những thực phẩm siêu chế biến, giàu calo này có vai trò quan trọng trong sự phát triển của béo phì. Tuy nhiên, tác động lâu dài của chúng lên não bộ vẫn chưa được hiểu rõ – cho đến nay.

Đáng ngạc nhiên là ngay cả khi chỉ tiêu thụ những thực phẩm không lành mạnh trong thời gian ngắn, độ nhạy insulin trong não của người khỏe mạnh cũng giảm đáng kể. Hiệu ứng này vẫn tiếp diễn ngay cả khi quay trở lại chế độ ăn bình thường.

Mối liên hệ giữa insulin, béo phì và não bộ

Sự phân bố của chất béo không lành mạnh và tình trạng tăng cân liên tục có liên quan mật thiết đến cách não phản ứng với insulin.

Ở người khỏe mạnh, insulin giúp kiểm soát cảm giác thèm ăn. Nhưng ở những người bị béo phì, insulin mất đi khả năng điều chỉnh thói quen ăn uống, dẫn đến tình trạng kháng insulin.

Insulin có nhiều chức năng trong cơ thể, bao gồm hỗ trợ glucose (đường) đi vào tế bào cơ để chuyển hóa thành năng lượng sau bữa ăn. Trong não, insulin còn có nhiệm vụ gửi tín hiệu giảm cảm giác thèm ăn, từ đó giúp kiểm soát lượng thực phẩm tiêu thụ.

Không phải mọi bộ não đều phản ứng giống nhau

Không phải ai cũng có phản ứng giống nhau với insulin. Một số người có phản ứng insulin yếu hoặc không có phản ứng – hiện tượng này được gọi là “kháng insulin não”. Những người gặp tình trạng này thường có cảm giác thèm ăn mạnh hơn và tích tụ nhiều mỡ bụng hơn.

Lượng mỡ thừa, đặc biệt là mỡ bụng, có thể kích thích sự phát triển của béo phì và làm tăng đáng kể tình trạng kháng insulin. Các tế bào mỡ tiết ra các chất hóa học làm giảm hiệu quả của insulin, khiến cơ thể khó kiểm soát lượng đường và cảm giác thèm ăn hơn.

Điều đáng nói là những dấu hiệu của việc giảm độ nhạy insulin trong não có thể xuất hiện rất sớm, trước khi một người chính thức bị coi là béo phì (chỉ số BMI trên 30).

Chỉ 5 ngày có thể gây ra những thay đổi đáng kể

Trong nghiên cứu, những người tham gia được yêu cầu tiêu thụ thêm 1.500 calo mỗi ngày từ các thực phẩm không lành mạnh như thanh socola và khoai tây chiên trong 5 ngày. Kết quả cho thấy, độ nhạy insulin trong não của họ giảm đáng kể – tình trạng mà trước đây chỉ thấy ở những người béo phì.

Ngay cả sau một tuần quay trở lại chế độ ăn bình thường, chụp cộng hưởng từ (MRI) vẫn cho thấy độ nhạy insulin trong não không hồi phục hoàn toàn. Mặc dù không có sự tăng cân đáng kể trong thời gian ngắn này, nhưng lượng mỡ trong gan lại tăng lên đáng kể.

Điều này cho thấy béo phì không chỉ đơn giản là do chế độ ăn uống kém và thiếu vận động, mà còn liên quan đến cách não bộ điều chỉnh phản ứng insulin ngay cả trước khi cân nặng thay đổi.

Tình trạng này có thể đảo ngược được không?

Liệu kháng insulin trong não có phải là một vấn đề vĩnh viễn?

Các nghiên cứu trước đây cho thấy rằng, tập thể dục thường xuyên trong một khoảng thời gian nhất định có thể giúp khôi phục độ nhạy insulin trong não của những người thừa cân và béo phì. Điều này gợi ý rằng những người có cân nặng bình thường cũng có thể cải thiện tình trạng này nếu áp dụng các biện pháp phù hợp.

Trong hai thập kỷ qua, số người béo phì trên toàn cầu đã tăng hơn gấp đôi và chưa có dấu hiệu dừng lại.

Mặc dù chế độ ăn uống và lối sống đóng vai trò quan trọng, nhưng nghiên cứu này nhấn mạnh rằng cơ chế gây ra béo phì trong cơ thể phức tạp hơn rất nhiều, và não bộ cũng có một vai trò không thể bỏ qua.