5 dấu hiệu khi nói chuyện sẽ cho biết bạn có nguy cơ mắc Alzheimer hay không

Bệnh Alzheimer là căn bệnh được biết đến là một dạng rối loạn thoái hóa thần kinh tiến triển, gây suy giảm trí nhớ, tư duy và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày. Mỗi năm, có khoảng 10 triệu người trên thế giới được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ này.

Nói một cách dễ hiểu, bệnh Alzheimer gây tổn thương thực thể trong não, khiến bộ não ngừng hoạt động bình thường và trở nên tồi tệ hơn theo thời gian.

Việc phát hiện sớm bệnh Alzheimer có thể giúp bệnh nhân và người chăm sóc tìm được sự hỗ trợ và chăm sóc y tế phù hợp.

Một trong những cách để nhận biết dấu hiệu sớm của bệnh là thông qua sự thay đổi trong ngôn ngữ của người bệnh. Điều này là do các vấn đề về lời nói thường là một trong những dấu hiệu đầu tiên của sự suy giảm nhận thức có thể liên quan đến Alzheimer.

Dưới đây là 5 dấu hiệu sớm liên quan đến lời nói có thể cảnh báo nguy cơ mắc bệnh:

1. Ngập ngừng, do dự và nói một cách ‘chung chung’

Một trong những triệu chứng dễ nhận biết nhất của bệnh Alzheimer là khó nhớ từ ngữ, điều này thường dẫn đến các khoảng dừng lâu hoặc sự do dự trong khi nói chuyện.

Khi gặp khó khăn trong việc nhớ một từ cụ thể, người bệnh có thể nói một cách mơ hồ, chẳng hạn như sử dụng từ “cái đó”, hoặc cố gắng mô tả và diễn giải thay vì sử dụng từ chính xác.

Ví dụ, nếu không thể nhớ từ “chó”, họ có thể nói: “Loài này được nuôi làm thú cưng… chúng sủa… tôi từng có một con khi còn nhỏ”.

2. Sử dụng từ sai nghĩa

Khó khăn trong việc nhớ đúng từ cũng có thể là dấu hiệu ban đầu của Alzheimer. Người bệnh có thể thay thế từ cần nói bằng một từ khác có liên quan.

Ví dụ, thay vì nói “chó”, họ có thể nói “mèo” – một loài động vật khác trong cùng một nhóm. Trong giai đoạn đầu của Alzheimer, sự thay thế này thường diễn ra ở mức độ khái quát hơn, chẳng hạn như nói “động vật” thay vì “mèo”.

3. Nói về một nhiệm vụ thay vì thực hiện nó

Người mắc Alzheimer có thể gặp khó khăn khi thực hiện các nhiệm vụ. Thay vì bắt tay vào làm, họ có xu hướng nói về cảm xúc của mình đối với nhiệm vụ đó, bày tỏ sự nghi ngờ hoặc nhắc đến những gì họ đã từng làm được trong quá khứ.

Họ có thể nói: “Tôi không chắc mình có thể làm điều này” hoặc “Tôi từng giỏi việc này lắm”, thay vì trực tiếp thực hiện nhiệm vụ.

4. Giảm sự đa dạng trong từ vựng

Một dấu hiệu tinh tế hơn của Alzheimer là xu hướng sử dụng ngôn ngữ đơn giản và lặp đi lặp lại. Người bệnh thường dùng lại các động từ, danh từ và tính từ thay vì sử dụng một vốn từ rộng hơn.

Họ cũng có thể dùng quá nhiều từ nối như “và”, “nhưng”, “thì” để kết nối các câu với nhau.

5. Khó tìm đúng từ để diễn đạt

Những người mắc Alzheimer có thể gặp khó khăn trong việc nghĩ ra từ ngữ, đồ vật hoặc những thứ thuộc cùng một nhóm. Đây cũng là một bài kiểm tra nhận thức thường được sử dụng để chẩn đoán bệnh.

Ví dụ, người bệnh có thể gặp khó khăn khi gọi tên các loại thực phẩm khác nhau, các bộ phận trên cơ thể hoặc các từ bắt đầu bằng cùng một chữ cái. Khi bệnh tiến triển, các nhiệm vụ này sẽ trở nên ngày càng khó khăn hơn.

Ai có nguy cơ cao mắc Alzheimer?

Tuổi tác là yếu tố nguy cơ lớn nhất dẫn đến bệnh Alzheimer – nguy cơ mắc bệnh tăng gấp đôi sau mỗi 5 năm khi bước qua tuổi 65.

Tuy nhiên, có khoảng 1/20 người được chẩn đoán mắc Alzheimer trước tuổi 65. Trường hợp này được gọi là Alzheimer khởi phát sớm.

Việc quên từ ngữ đôi khi là bình thường, nhưng nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên và ngày càng nghiêm trọng, kèm theo khó khăn trong việc nói trôi chảy hoặc sử dụng ngôn ngữ phong phú, thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh Alzheimer.

Phát hiện sớm những dấu hiệu này đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ cao mắc Alzheimer khi già đi, chẳng hạn như những người mắc hội chứng Down.