Virus HMPV được mệnh danh “Covid thứ hai” đang hoành hành tại Trung quốc thực chất là gì?

Số ca HMPV tăng cao ở miền bắc Trung Quốc đã gây lo ngại trên mạng, nhưng các chuyên gia khẳng định nguy cơ xảy ra một đại dịch tương tự Covid là rất thấp.

HMPV (human metapneumovirus) là một bệnh truyền nhiễm đường hô hấp gây ra các triệu chứng tương tự cúm hoặc cảm lạnh. Nó có thể gia tăng nguy cơ hoặc dẫn đến biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm phế quản hoặc viêm phổi, đặc biệt ở người cao tuổi, trẻ nhỏ và người bị suy giảm miễn dịch.

Bệnh này thuộc cùng họ với virus hợp bào hô hấp (RSV), và đã tồn tại ít nhất từ năm 2001, khi lần đầu tiên được xác định tại Hà Lan. HMPV thường bùng phát vào những mùa lạnh.

Tại sao HMPV được nhắc đến trên các phương tiện truyền thông gần đây?

Theo nhà chức trách, số ca HMPV tại miền bắc Trung Quốc đang tăng nhanh, đặc biệt ở trẻ em. Trung tâm kiểm soát dịch bệnh (CDC) Trung Quốc kêu gọi người dân chú ý giữ gìn vệ sinh và bảo vệ sức khỏe, đồng thời bác bỏ các tin đồn trên mạng về việc bệnh viện quá tải hoặc nguy cơ xuất hiện đại dịch mới như Covid.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning hôm thứ Sáu cho biết: “Các bệnh lây nhiễm đường hô hấp thường đạt đỉnh vào mùa đông… Bệnh có vẻ ít nghiêm trọng hơn và lây lan trên quy mô nhỏ hơn so với năm ngoái.”

Nguyên nhân của sự gia tăng này, theo một số chuyên gia, một phần đến từ việc công nghệ chẩn đoán cải tiến, giúp phát hiện HMPV dễ dàng hơn. Ngoài ra, tâm lý cảnh giác cao sau đại dịch Covid-19 cũng khiến nhiều người quan tâm sát sao hơn đến các đợt bùng phát dịch hô hấp. Theo tiến sĩ Jacqueline Stephens, giảng viên cấp cao tại Đại học Flinders, Úc, hiện tượng “siêu cảnh giác” trong cộng đồng có thể làm HMPV được chú ý nhiều hơn so với trước.

Ai là nhóm đối tượng nguy cơ cao?

Về mặt lâm sàng, HMPV gây triệu chứng tương tự nhiều virus cảm lạnh thông thường khác. Chưa có quy định bắt buộc phải báo cáo (khác với Covid-19 hay cúm mùa). Do đó, những trường hợp HMPV nhẹ thường chỉ được nhận biết khi người dân đi khám và làm các xét nghiệm chuyên sâu.

Cần lưu ý, virus này có thể trở nên nguy hiểm nếu lây nhiễm ở người già, trẻ nhỏ hoặc người có bệnh nền, có thể dẫn đến viêm phổi hoặc viêm phế quản. Theo giáo sư Paul Griffin, Giám đốc bệnh truyền nhiễm tại Mater Health Services (Brisbane, Úc), hiện chưa có vaccine hay thuốc kháng virus đặc hiệu cho HMPV, mặc dù một số nghiên cứu đang trong giai đoạn phát triển.

Khác với Covid-19, HMPV không phải là virus mới xuất hiện. Nó đã lưu hành vài thập kỷ, và hầu hết dân số toàn cầu ít nhiều có kháng thể từ những lần lây nhiễm trong quá khứ. Sự gia tăng đột ngột lần này, theo các chuyên gia, không có nghĩa HMPV sẽ bùng phát thành đại dịch. Thay vào đó, vấn đề đáng chú ý nằm ở việc số ca nhiễm tăng đang đè nặng lên các hệ thống y tế vốn đã kiệt quệ vì nhiều áp lực.

“Nếu chúng ta nhìn lại đại dịch Covid-19, bài học rút ra là ngay cả khi virus không có khả năng gây đại dịch, vẫn nên áp dụng các biện pháp phòng ngừa cơ bản,” giáo sư Griffin chia sẻ. Khi không có vaccine hoặc thuốc kháng virus, điều quan trọng là giảm tối đa sự lây truyền bằng cách rửa tay thường xuyên, che miệng và mũi khi ho, hắt hơi, ở nhà khi ốm và thậm chí đeo khẩu trang tại nơi đông người, nhất là trong mùa lạnh.

Người dân cũng nên chủ động bảo vệ sức khỏe cá nhân bằng những biện pháp phòng tránh đơn giản như vệ sinh tay, tuân thủ quy tắc ho-hắt hơi và tự cách ly khi có triệu chứng. Ở thời điểm này, bài học về cảnh giác dịch bệnh từ Covid-19 có lẽ vẫn còn nguyên giá trị, giúp chúng ta tránh bị động trước những đợt bùng phát virus mới.

Theo The Guardian