Vì sao bạn buồn ngủ trên ghế nhưng lại tỉnh táo khi lên giường?
Mệt mỏi, buồn ngủ và thường có cảm giác sẽ thiếp đi trên ghế sofa, nhưng khi đứng dậy và đi lên giường, bạn lại trở nên tỉnh táo hoàn toàn. Tại sao lại vậy?
Bắt đầu lại từ đầu
Khi bạn đứng dậy và di chuyển đến phòng ngủ, sự tỉnh táo có thể xuất hiện nhanh chóng. Trong khi đó, để lấy lại cơn buồn ngủ có thể mất 10 - 20 phút (thời gian ngủ trung bình nếu môi trường hỗ trợ như tối và yên tĩnh).
Sự bất đối xứng về thời gian này thường đảo ngược trong đêm nhờ "quán tính giấc ngủ" - cảm giác uể oải, lơ mơ giúp chúng ta dễ trở lại giấc ngủ sau khi đi vệ sinh ban đêm. Nhưng quán tính giấc ngủ không tồn tại khi bạn chưa ngủ trên sofa.
Giải pháp: Hãy lên giường khi bạn bắt đầu cảm thấy buồn ngủ chứ không phải khi sắp thiếp đi. Ví dụ, khi hơi khó tập trung hoặc thấy nhịp thở chậm lại, đó là lúc thích hợp. Đừng chờ đến khi mí mắt sụp xuống.
Nhiệm vụ trước khi ngủ
Nhiều người không chỉ ghé qua nhà vệ sinh mà còn biến việc chuẩn bị đi ngủ thành "công việc đêm khuya": đánh răng dưới ánh đèn chói, rửa mặt, tra thuốc nhỏ mắt, thay quần áo, trò chuyện. Đến lúc xong, cơn buồn ngủ trên sofa đã biến mất.
Giải pháp: Hoàn thành mọi việc chuẩn bị từ trước. Khi rời sofa để đi ngủ, bạn chỉ việc nằm xuống, không còn việc nào khác. Việc trò chuyện hay lên kế hoạch nên làm sớm hơn trong buổi tối.
Hưng phấn điều kiện hóa
Nếu bạn từng nhiều đêm trằn trọc, lo lắng trên giường, giường ngủ có thể trở thành thứ "kích hoạt" cảm giác lo âu. Trong khi đó, trên sofa hay nơi khác, bạn lại dễ ngủ.
Giải pháp: Phá vỡ mối liên kết tiêu cực và tạo mối liên kết mới giữa giường ngủ và cảm giác an yên. Chỉ nằm giường khi bạn thật sự thư giãn, gần như hoặc đã buồn ngủ. Nếu bạn tỉnh táo hơn 20 phút, hãy chuyển sang ghế hoặc phòng khác rồi quay lại khi buồn ngủ. Quá trình này cần lặp lại kiên nhẫn trong ít nhất hai tuần.
Áp lực phải ngủ
Người mất ngủ thường tự tạo áp lực phải ngủ - một dạng lo lắng về "hiệu suất". Bạn càng cố gắng ngủ, bạn càng tỉnh táo. Trên sofa, không có kỳ vọng phải ngủ, nên giấc ngủ đến tự nhiên hơn.
Giải pháp: Học cách giảm áp lực bằng cách nhắc nhở bản thân rằng ngủ không phải nhiệm vụ bạn phải hoàn thành. Hãy tự an ủi khi lo lắng và đừng phóng đại hậu quả mất ngủ.
Không có điểm tập trung
Trên sofa, bạn thường xem TV hoặc đọc sách, tức là bạn bận rộn tâm trí với thứ gì đó thư giãn. Khi lên giường, đột ngột không còn điều gì để tập trung, bạn bắt đầu nghĩ lan man, lo lắng, tiếc nuối, căng thẳng.
Giải pháp: Mang theo một điểm tập trung nhẹ nhàng lên giường. Có thể là sách nói, hoặc trò chơi trí tưởng tượng như liệt kê tên cây cối theo bảng chữ cái. Tránh lướt web vì dễ kích thích tinh thần hơn là thư giãn.
Nếu bạn thường chợp mắt trên sofa trước giờ đi ngủ, những giấc ngủ ngắn đó cũng có thể làm gián đoạn giấc ngủ chính và thay đổi nhịp sinh học.
