Vi nhựa trong não cao gấp 30 lần trong gan và thận

Gan và thận vốn là cơ quan bài tiết nên khả năng tiếp xúc với vi nhựa của chúng là điều dễ hiểu, thế nhưng trong nghiên cứu mới nhất, não lại là bộ phận có lượng vi nhựa cao gấp 30 lần so với các cơ quan khác.

Phát hiện lượng lớn vi nhựa trong não người

Các mẫu mô não được thu thập từ các thi thể tử vong vào năm ngoái có chứa lượng vi nhựa nhiều hơn đáng kể hơn so với các mẫu tương tự được thu thập gần một thập kỷ trước. Điều này cho thấy, các hạt nhựa tổng hợp nhỏ bé có thể tích tụ dần trong các cơ quan quan trọng của con người theo thời gian.

Nhà khoa học sức khỏe Alexander Nihart từ Đại học New Mexico và các đồng nghiệp đã phát hiện ra rằng, nồng độ vi nhựa trong não cao hơn nhiều so với trong thận và gan. Cụ thể, nhóm của ông đã giải phẫu và phân tích mô từ 52 thi thể, được khám nghiệm tử thi vào năm 2016 và 2024. Thật đáng báo động, tất cả các mẫu mô đều có chứa hạt vi nhựa.

Điều bất ngờ ở đây chính là, gan và thận đóng vai trò lọc và loại bỏ chất thải trong cơ thể, cho nên việc chúng có khả năng tiếp xúc với vi nhựa nhiều hơn là điều dễ hiểu. Trong khi đó, não thậm chí còn có một hàng rào đặc biệt – hàng rào máu não (blood-brain barrier) – một cơ chế bảo vệ giúp ngăn chặn các chất độc hại xâm nhập. Và kết quả cho thấy, lượng vi nhựa trong não cao hơn gấp 30 lần so với thận và gan.

Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, nồng độ nhựa trong mô não không bị ảnh hưởng bởi tuổi tác, sắc tộc hay nguyên nhân tử vong. Tuy nhiên, những người được chẩn đoán mắc chứng mất trí nhớ (dementia) có nồng độ vi nhựa cao hơn so với những người không mắc bệnh. Theo các nhà nghiên cứu: “Suy giảm mô não, tổn thương hàng rào máu não và cơ chế đào thải kém là đặc điểm điển hình của chứng mất trí nhớ.”

Tuy nhiên, họ vẫn chưa thể xác định được, liệu vi nhựa có phải là nguyên nhân gây ra tình trạng này hay không.

Gia tăng sự xâm nhập của vi nhựa vào cơ thể

Từ năm 1950 đến 2019, khoảng 9 tỷ tấn nhựa đã được sản xuất để phục vụ nhiều mục đích khác nhau. Trong đó, từ bao bì dùng một lần, hộp đựng thực phẩm, đồ chơi trẻ em, quần áo cho đến đồ nội thất ngoài trời.

Phần lớn trong số đó đã bị phân rã thành các mảnh nhỏ hơn, tạo thành bụi vi nhựa có thể bay xa và lan rộng khắp hành tinh. Những hạt vi nhựa và nano này hiện diện ở khắp nơi, từ di tích khảo cổ, chất thải của con người cho đến các rãnh biển sâu nhất.

“Nồng độ vi nhựa và nano nhựa từ các nguồn nhân tạo – với kích thước từ 500 µm đến 1 nm – đã gia tăng theo cấp số nhân trong nửa thế kỷ qua,” Nihart và nhóm nghiên cứu viết trong báo cáo của họ.

Ảnh hưởng lâu dài và tác động tích lũy của những hạt nhựa siêu nhỏ này khi chúng xâm nhập vào mô cơ thể vẫn chưa được hiểu rõ. Nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những mối lo ngại tiềm tàng.

Một nghiên cứu chưa công bố đã liên hệ vi nhựa trong nhau thai với tình trạng sinh non. Ngoài ra, các hạt vi nhựa còn được phát hiện có thể làm tắc nghẽn mạch máu trong não chuột. Một nghiên cứu khác cho thấy các chất phụ gia trong nhựa phổ biến có thể liên quan đến hàng triệu ca tử vong.

Theo Science Alert