Thuốc sốt rét mới đạt hiệu quả chữa khỏi hơn 99% trong thử nghiệm
Tập đoàn Novartis (Thụy Sĩ) cho biết, thuốc mới của họ mang tên GanLum đã đạt hiệu quả chữa khỏi hơn 99% trường hợp sốt rét trong nghiên cứu giai đoạn cuối.
Có thể bạn quan tâm: Mỹ ghi nhận ca tử vong đầu tiên do chủng cúm gia cầm chưa từng xuất hiện ở người
Sốt rét từ lâu không còn là nỗi lo lớn ở các nước giàu, nhưng tại những khu vực nghèo của châu Phi, căn bệnh này vẫn gây ra thảm kịch nhân đạo mỗi năm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), riêng năm 2023 đã ghi nhận 263 triệu ca mắc sốt rét, tăng 11 triệu ca so với năm trước, và gần 600.000 người tử vong. Điều đáng buồn là khoảng 3/4 số ca tử vong là trẻ em dưới 5 tuổi.
Vấn đề ngày càng nghiêm trọng khi ký sinh trùng sốt rét đang dần kháng lại các thuốc điều trị hiện nay. Các liệu pháp dựa trên artemisinin - tiêu chuẩn vàng trong điều trị từ năm 1999, vẫn còn hiệu quả, nhưng mức độ kháng thuốc đang lan rộng tại Đông Phi và Nam Phi. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng nếu không có thuốc mới, cuộc chiến chống sốt rét sẽ đứng trước nguy cơ thất bại.
Trong bối cảnh này, giới khoa học và y tế công cộng đều nhất trí rằng việc phát triển thuốc mới không chỉ cần thiết mà còn cấp bách. Và sau hơn 25 năm, cuối cùng nhân loại cũng chứng kiến một bước tiến đáng kể.
GanLum - Bước đột phá mới trong điều trị sốt rét sau 25 năm
Tập đoàn Novartis (Thụy Sĩ) vừa thông báo rằng, thuốc mới của họ mang tên GanLum, bao gồm hai hoạt chất ganaplacide và lumefantrine, đã đạt hiệu quả chữa khỏi hơn 99% trường hợp sốt rét trong nghiên cứu giai đoạn cuối. Đây có thể là bước tiến quan trọng nhất kể từ khi liệu pháp phối hợp artemisinin ra đời vào cuối thập niên 1990.
Ganaplacide là một hợp chất tác dụng nhanh, mới hoàn toàn, nhắm vào hệ thống vận chuyển protein bên trong ký sinh trùng sốt rét. Khi hệ thống này bị phá vỡ, ký sinh trùng không thể tồn tại trong hồng cầu và nhanh chóng bị tiêu diệt. Điều đáng mừng là thuốc không chỉ hiệu quả với chủng ký sinh trùng thông thường, mà còn với cả những dạng đã kháng thuốc.
Trong khi đó, lumefantrine là hoạt chất quen thuộc trong điều trị sốt rét, nhưng ở GanLum, chất này được sử dụng trong một dạng bào chế mới, tối ưu hóa hơn khi kết hợp với ganaplacide. Thuốc được phát triển cùng Tổ chức Medicines for Malaria Venture - một tổ chức phi lợi nhuận của Thụy Sĩ chuyên hỗ trợ nghiên cứu và cung ứng thuốc sốt rét giá rẻ cho các quốc gia đang phát triển.
Hiệu quả rõ rệt từ thử nghiệm quy mô lớn
Trong thử nghiệm lâm sàng pha 3, GanLum được thử nghiệm trên 1.688 người lớn và trẻ em tại 12 quốc gia châu Phi, nơi vốn chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của bệnh sốt rét. Tất cả bệnh nhân chỉ cần uống một gói thuốc dạng hạt mỗi ngày, liên tục trong 3 ngày. Kết quả cho thấy thuốc đạt tỷ lệ chữa khỏi hơn 99%, một con số rất ấn tượng với bất kỳ loại thuốc chống ký sinh trùng nào.
Điểm quan trọng là GanLum tỏ ra hiệu quả trên cả dạng ký sinh trùng truyền bệnh từ người sang người. Điều này có nghĩa là thuốc không chỉ điều trị cho từng cá nhân, mà còn giúp giảm nguy cơ lây lan trong cộng đồng, yếu tố sống còn trong ngăn chặn bùng phát dịch.
Có thể bạn quan tâm: Cúm A đang bùng phát: Những điều cần biết và cách phòng bệnh
Thuốc được nghiên cứu cho trẻ từ 2 tuổi trở lên (tương đương nặng ít nhất 10 kg). Novartis cho biết họ đang phát triển thêm dạng thuốc phù hợp cho trẻ nhỏ hơn, vốn là nhóm bệnh nhân chiếm tỷ lệ tử vong cao nhất. Nếu thành công, GanLum sẽ trở thành công cụ quan trọng bảo vệ trẻ em tại những vùng dịch.
Chúng ta phải có thuốc mới sẵn sàng để triển khai trước khi kháng thuốc trở thành khủng hoảng.
Giáo sư David Fidock, chuyên gia ký sinh trùng học tại Đại học Columbia
Theo các chuyên gia, hiệu quả của GanLum không chỉ nằm ở khả năng chữa bệnh nhanh, mà còn ở việc nó có thể trì hoãn hoặc ngăn chặn làn sóng kháng artemisinin đang lan rộng.
Hiện Novartis đặt mục tiêu đưa thuốc ra thị trường trong vòng 1 đến 1,5 năm nữa. Nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, GanLum có thể cứu sống hàng trăm ngàn trẻ em mỗi năm và trở thành bước ngoặt quan trọng trong hành trình loại bỏ sốt rét khỏi nhân loại.
*Nội dung bài viết được biên soạn nhằm mục đích cung cấp thông tin sức khỏe hữu ích, không thay thế cho các khuyến nghị, chẩn đoán hay điều trị y khoa. Nếu bạn có vấn đề về sức khỏe, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa.
