Tại sao ai cũng khuyên bạn nên nói ra cảm xúc của mình?

Chúng ta nghe lời khuyên rằng hãy nói ra cảm xúc của bản thân mình ở mọi nơi, từ trên phim, từ trong truyện đến ra ngoài đời. Xã hội càng văn mình, người ta lại càng nói nhiều về điều này. Vậy làm thế nào để nói ra cảm xúc của mình?

Có một quan điểm phổ biến cho rằng đàn ông nên mạnh mẽ và im lặng, nhưng thế giới lại liên tục nhắc nhở họ rằng cần phải nói về cảm xúc nhiều hơn. Hai thông điệp mâu thuẫn này được truyền tải mạnh mẽ, nên không lạ gì khi chúng ta cảm thấy mâu thuẫn và bực bội.

Nhiều nhà trị liệu đồng ý rằng việc chia sẻ cảm xúc là rất quan trọng cho nam giới, nhưng nhiều người không hiểu tại sao điều đó quan trọng hay thậm chí không biết phải bắt đầu từ đâu. Việc gọi đúng tên cảm xúc của mình có thể giải quyết được nhiều rào cản tâm lý và những mâu thuẫn nội tâm.

Hãy lấy một ví dụ, bạn có con nhỏ và luôn phải thức dậy lúc 5 giờ sáng. Hãy tưởng tượng, nếu bạn thức dậy trong trạng thái không có gì là vui vẻ, bạn có thể trở nên cáu gắt với vợ và con, điều này làm ảnh hưởng đến không khí gia đình và khiến mọi người cảm thấy khó chịu.

Nhận ra rằng “mình đang tức giận” là bước khởi đầu, nhưng nó vẫn chưa đủ để giúp bạn tìm ra cách xử lý cơn giận. Trước tiên, hãy xác định rõ loại tức giận mà mình đang trải qua. Khi gọi tên cụ thể cảm xúc của mình, bạn có thể hiểu rõ hơn những suy nghĩ lởn vởn trong đầu.

Vì vậy, nếu bạn đang tức giận, hãy tự hỏi xem bạn đang cảm thấy loại giận dữ nào. Có phải bạn cảm thấy khó chịu? Bực bội? Hầu hết mọi người sẽ xử lý hai trạng thái này theo những cách khác nhau. Nếu bạn chỉ dán nhãn “giận” mà không xác định rõ, có thể bạn sẽ vẫn còn cảm thấy khó chịu vì đã “gãi không đúng chỗ ngứa”.

Gọi đúng tên cho cảm xúc của bản thân

Nếu bạn không thể vượt qua một nhãn cơ bản như “giận” và muốn biết chính xác hơn, có một số công cụ hữu ích. Một công cụ quý giá là vòng tròn cảm xúc – một biểu đồ vòng tròn gồm các cảm xúc chung ở trung tâm (như vui, bất ngờ, giận), và tỏa ra các cảm xúc cụ thể hơn.

Ví dụ, “giận” có thể là tức tối, bực bội, ghen tỵ hoặc ghê tởm. Xác định rõ sự khác biệt giúp bạn quyết định cách kiểm soát mức độ của cảm xúc đó tốt hơn.

Nếu bạn cảm thấy ghê tởm, có thể là do bị ảnh hưởng bởi suy nghĩ hoặc hành vi của người khác; nếu bạn cảm thấy bực bội, có thể do bạn đang bị quá tải về tâm lý. Với tình huống đầu tiên, bạn có thể đối mặt bằng cách trò chuyện khó chịu với người khác; còn với tình huống thứ hai, bạn có thể dành một ngày yên bình đọc sách trong công viên.

Biết gọi tên cảm xúc rồi thì sao nữa?

Đôi khi chỉ cần gọi tên là đã giảm nhẹ được cảm xúc. Nhưng cũng có khi bạn sẽ cảm thấy khó chịu hoặc áy náy về cảm xúc của mình. Bạn đã bao giờ cảm thấy biết ơn về điều gì đó nhưng đồng thời cũng chỉ trích nó? Nhiều người không nghĩ rằng họ có thể vừa biết ơn công việc lương cao vừa bực bội với sếp khó chịu.

Khi bạn cảm thấy khó chịu, dễ dàng hơn là phớt lờ hoặc phủ nhận cảm xúc đó. Nhưng điều này thường dẫn đến hối tiếc và oán giận. Một phần của sự lành mạnh là cho phép các cảm xúc tiêu cực có chỗ đứng. Một cách để thực hành là thể hiện cảm xúc của mình ra bên ngoài.

Một ví dụ tuyệt vời là trong trận đấu giữa Minnesota Vikings và Philadelphia Eagles, cầu thủ Justin Jefferson đã bỏ lỡ cơ hội ghi điểm gần vạch đích. Anh cảm thấy thất vọng rõ ràng về bản thân. Thay vì im lặng hoặc buồn bã, anh quay lại đồng đội, vỗ ngực để ngầm nói “Lỗi của tôi.” Cử chỉ này cho thấy anh có nhận thức đúng về tình huống và thể hiện lòng can đảm. Quan trọng hơn, anh không để sai lầm này định hình toàn bộ con người mình.

Xoa dịu những điều khó chịu

Nếu bạn chưa sẵn sàng nói ra cảm xúc, đôi khi chỉ cần ngồi yên và để cảm xúc dạy bạn điều gì đó. Khi bạn kiên trì ngồi với cảm giác khó chịu đó, dần dần cường độ hoặc tần suất của nó sẽ thay đổi. Giống như khi bạn xoa bóp cơ đùi sau buổi tập nặng.

Đầu tiên, nó rất đau, nhưng bạn kiên trì và sau một thời gian, nó dịu lại. Nếu bạn ngồi với sự khó chịu và để nó tự do, cảm xúc sẽ ổn định và giúp bạn duy trì sức khỏe tinh thần tốt hơn.

Đặt tên cho cảm xúc giúp bạn vượt qua những suy nghĩ và hành vi phức tạp, từ đó tìm ra cách để kiểm soát hoặc phát triển chúng. Điều này giúp bạn giao tiếp với thế giới xung quanh, nhưng trước hết, nó giúp bạn giao tiếp với chính bản thân mình.