Liệu căng thẳng có thật sự khiến tóc bạc?
Hình ảnh các nhà lãnh đạo bước ra khỏi nhiệm kỳ với mái đầu điểm bạc dễ khiến ta tin rằng áp lực tinh thần có thể “vẽ” những sợi tóc bạc. Vậy khoa học nói gì?
Dù nhiều người tin chắc mối liên hệ này, các nhà khoa học vẫn thận trọng. Vì cho đến nay, thực sự cho có nghiên cứu trực tiếp nào đi thẳng vào vấn đề này.
Đi tìm bằng chứng: Căng thẳng có liên quan, nhưng chưa phải nguyên nhân chắc chắn
Một nghiên cứu năm 2016 tại Thổ Nhĩ Kỳ khảo sát hơn 1.100 thanh niên cho thấy những người có tóc bạc sớm thường trải qua mức độ căng thẳng cao hơn. Tuy nhiên, họ cũng có nhiều yếu tố khác, như tiền sử nghiện rượu, bệnh mãn tính và cha mẹ bạc tóc sớm. Nghĩa là căng thẳng có thể chỉ là một trong nhiều yếu tố tác động.
Một bước tiến lớn đến từ thí nghiệm trên chuột năm 2020: các nhà nghiên cứu đã gây căng thẳng mạnh cho chuột. Khi đó, cơ thể chúng tiết ra hormone norepinephrine. Hormone này làm cạn kiệt tế bào gốc vốn chịu trách nhiệm sản xuất sắc tố lông, dẫn đến lông của chuột mọc ra màu bạc trắng. Trong phòng thí nghiệm, hormone này cũng tác động tương tự lên tế bào người, củng cố giả thuyết căng thẳng gây bạc tóc.
Tuy nhiên, việc tái tạo nghiên cứu như vậy trên cơ thể người gần như bất khả thi vì lý do đạo đức.
Dù vậy, một nghiên cứu nhỏ năm 2021 đã mở ra thêm manh mối khác. Các nhà khoa học nhổ tóc của 14 người có ít nhất một số sợi bạc và dựng bản đồ thời gian dựa trên tốc độ tóc mọc. Đồng thời, họ yêu cầu người tham gia liệt kê những sự kiện căng thẳng trong năm.
Kết quả: thời điểm tóc chuyển sang bạc thường trùng khớp với giai đoạn căng thẳng nhất.
“Đây là bằng chứng trực quan đầu tiên cho thấy stress có thể đóng vai trò với một số người,” bác sĩ Victoria Barbosa (Đại học Chicago) nhận định.
Nếu nghiên cứu tiếp tục khẳng định mối liên hệ này, tương lai có thể mở ra cách điều trị giúp tóc bạc phục hồi màu. Nhưng các chuyên gia nhấn mạnh: cần nhiều nghiên cứu lớn hơn để chắc chắn.
Di truyền và những nguyên nhân khác
Dù căng thẳng có thể tác động, di truyền hiện vẫn được xem là yếu tố chính. Nếu cha mẹ bạn bạc tóc sớm, nguy cơ của bạn cũng cao. Một số bệnh lý như bạch biến, rụng tóc từng vùng, rối loạn tuyến giáp, hóa trị, thiếu vitamin B12, D, sắt, canxi, béo phì và hút thuốc cũng liên quan đến tóc bạc.
Điều quan trọng là chưa có bằng chứng rõ ràng cho thấy giảm stress sẽ đảo ngược tóc bạc. “Chúng ta chưa đủ dữ liệu để khẳng định điều đó,” bác sĩ Sindhuja Damodaran (Mayo Clinic) nói.
Dù khoa học vẫn còn đang tìm lời giải trọn vẹn, chấp nhận mái tóc bạc như một dấu mốc của trải nghiệm và thời gian có lẽ là cách nhẹ nhàng nhất để sống cùng nó.