Bài kiểm tra thể lực giúp "tiên đoán" bạn còn sống được bao lâu

Kiểm tra ngồi xuống và đứng lên

Một nghiên cứu mới đăng tải trên tạp chí chuyên ngành European Journal of Preventive Cardiology, thực hiện trên hơn 4.000 người trong độ tuổi từ 46 đến 75.

Bài kiểm tra có tên gọi “sitting-rising test” (SRT), yêu cầu người tham gia từ tư thế đứng hạ người xuống sàn và sau đó đứng dậy, mà không được dùng tay, đầu gối, khuỷu tay hay bất kỳ vật gì hỗ trợ. Mỗi lần “gian lận” như chống tay xuống sàn hay loạng choạng, bạn sẽ bị trừ điểm.

Để làm bài kiểm tra, bạn cần một người hỗ trợ bên cạnh – không chỉ để quan sát và chấm điểm, mà còn để giữ an toàn trong trường hợp mất thăng bằng.

• Tìm một mặt phẳng trống trải và trải thảm nếu sàn cứng.
• Cởi giày tất, đứng hai chân song song, rồi bắt chéo một chân phía trước.
• Từ từ hạ người xuống cho đến khi ngồi hoàn toàn trên sàn, không chống tay hoặc đầu gối.
• Sau đó, cố gắng đứng dậy, vẫn không dùng tay hay các điểm tựa.

Bạn bắt đầu với 10 điểm. Mỗi khi chống tay, khuỷu tay, đầu gối hay chạm vào tường, bạn bị trừ 1 điểm. Nếu loạng choạng, bị trừ 0,5 điểm.

Người kiểm tra sẽ chấm theo thang điểm 10. Cứ mỗi điểm bị trừ tương ứng với việc bạn phụ thuộc vào một phần cơ thể hay một vật ngoài để hoàn thành động tác. Kết quả từ nghiên cứu cho thấy: những người đạt điểm dưới 4 có nguy cơ tử vong cao gấp 6 lần trong 12 năm tiếp theo so với người đạt điểm 10. Những người đạt từ 4,5 đến 7,5 cũng có nguy cơ tử vong cao gấp 3 lần.

Vì sao bài kiểm tra này có giá trị?

Theo bác sĩ Claudio Gil Araújo – tác giả chính của nghiên cứu, giám đốc nghiên cứu tại một phòng khám y học thể chất ở Rio de Janeiro – bài SRT giúp đánh giá đồng thời các yếu tố thể chất thiết yếu: sức mạnh cơ bắp, khả năng giữ thăng bằng, độ dẻo dai và tỷ lệ cơ – mỡ trong cơ thể. Đây đều là những chỉ số gắn liền với tuổi thọ.

Điểm đặc biệt là bài kiểm tra này tích hợp nhiều khía cạnh thể chất trong một động tác duy nhất. “Đây không chỉ là đo sức mạnh hay sự linh hoạt. Nó là tổng hòa các yếu tố,” ông nói.

Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để thực hiện bài kiểm tra này. Những người bị viêm khớp hông, cột sống hoặc đầu gối, hoặc đang có vấn đề về vận động nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thử.

Nếu bạn thuộc nhóm lớn tuổi hơn hoặc có các hạn chế vận động, có thể sử dụng bài kiểm tra thay thế an toàn hơn như “đứng lên ngồi xuống ghế trong 30 giây” – chỉ cần đếm số lần bạn có thể đứng lên rồi ngồi xuống mà không dùng tay.

Điểm thấp không phải là bản án – nhưng là lời cảnh tỉnh

Bài kiểm tra SRT không thể thay thế cho một chẩn đoán y tế toàn diện. Nó không chỉ ra chính xác bạn yếu ở đâu – là do thăng bằng kém, cứng khớp hay yếu cơ. Nếu đạt điểm thấp, tốt nhất là nên làm việc với chuyên gia vật lý trị liệu để xác định vấn đề và xây dựng lộ trình cải thiện.

Giáo sư Lora Giangregorio (Đại học Waterloo, Canada) lưu ý rằng đây không phải bài kiểm tra phù hợp cho tất cả mọi người. Với những người yếu khớp hoặc có bệnh lý nền, bài kiểm tra có thể gây đau hoặc rủi ro té ngã.

“

'Nếu tôi đạt 4 điểm, tôi sẽ chết trong 5 năm nữa à?’ Dĩ nhiên là không. Nhưng nó là lời cảnh tỉnh rằng bạn nên thay đổi thói quen vận động, ăn uống hoặc sức khỏe tổng thể của mình.

Bác sĩ Claudio Gil Araújo

Điều quan trọng là: điểm SRT không phải số phận cố định, mà là chỉ báo để hành động. Việc cải thiện linh hoạt, tăng cường cơ bắp, giảm mỡ thừa, hay đơn giản là duy trì thói quen vận động đều đặn hằng ngày có thể nâng cao chất lượng sống và tuổi thọ.

“Chỉ cần bạn bắt đầu từ đâu đó – dù là đi bộ, yoga hay tập thăng bằng – bạn đã có thể cải thiện đáng kể kết quả và sức khỏe lâu dài,” Araújo nói thêm.

Claude