Khoa học tiết lộ: Cách bạn thở cũng độc nhất tương tự dấu vân tay!
Cách mà bạn hít thở mỗi ngày có thể là một “chữ ký sinh học” độc nhất – không chỉ để nhận dạng, mà còn tiết lộ cả sức khỏe thể chất và trạng thái tinh thần.
Khi hơi thở trở thành mã định danh cá nhân
Một nghiên cứu mới từ Viện Khoa học Weizmann (Israel) cho thấy rằng mẫu hô hấp qua mũi của mỗi người là hoàn toàn riêng biệt – và có thể được sử dụng như một dạng "vân tay thứ hai".
Theo nhóm nghiên cứu, họ đã phát triển một thiết bị theo dõi nhịp thở nhẹ và đeo được, giúp ghi nhận luồng khí qua mũi liên tục trong 24 giờ – một bước tiến vượt bậc so với các phương pháp đo hô hấp ngắn hạn truyền thống.
Thiết bị được thử nghiệm trên 100 thanh niên có các đặc điểm sức khỏe tâm thần khác nhau. Người tham gia được yêu cầu sinh hoạt bình thường – từ đi học, chạy bộ cho đến nghỉ ngơi.
Dữ liệu thu thập cho thấy nhịp thở của mỗi người là một “mẫu hình” riêng biệt và có thể được máy học nhận diện lại với độ chính xác tới 96,8%, ngay cả sau gần 2 năm.
“Khi bắt đầu, chúng tôi nghĩ rằng sẽ rất khó vì ai cũng làm những việc khác nhau trong ngày. Nhưng hóa ra nhịp thở của họ lại đặc trưng đến mức dễ phân biệt,” nghiên cứu sinh Timna Soroka chia sẻ.
Hơi thở tiết lộ tâm trạng
Một phát hiện đáng chú ý khác: nhịp thở không chỉ mang tính cá nhân mà còn phản ánh tình trạng cảm xúc. Người có điểm lo âu cao thường hít ngắn hơn và khoảng nghỉ giữa các nhịp thở khi ngủ cũng biến thiên thất thường hơn.
"Nhịp thở ban đêm có thể là một chỉ báo cho sức khỏe cảm xúc ban ngày," nhóm nghiên cứu nhận định.
Điều này mở ra khả năng dùng hô hấp như một công cụ chẩn đoán tâm lý không xâm lấn. Nếu có thể huấn luyện người bệnh điều chỉnh nhịp thở, họ có thể cải thiện được tâm trạng, kiểm soát lo âu và trầm cảm mà không cần dùng thuốc.
Đọc não qua hơi thở
Từ góc nhìn thần kinh học, hơi thở và hoạt động não bộ có liên hệ rất mật thiết. Não xử lý tín hiệu mùi trong lúc hít vào – và nhịp thở cũng chịu ảnh hưởng từ trạng thái thần kinh.
"Nếu mỗi não bộ là duy nhất, thì cách ta thở cũng sẽ phản ánh tính cá nhân đó," giáo sư Noam Sobel, trưởng nhóm nghiên cứu, nói.
Với thiết bị mới, họ không chỉ theo dõi nhịp thở ở trạng thái tĩnh, mà còn trong suốt một ngày sinh hoạt – mở ra cách tiếp cận hoàn toàn mới để hiểu con người qua... hơi thở.
Ứng dụng vào chẩn đoán bệnh
Trước đó, nhóm nghiên cứu cũng từng công bố một phát hiện về bệnh Parkinson. Những bệnh nhân này có nhịp hít vào dài và đều đặn hơn người bình thường – điều có thể giúp chẩn đoán sớm và phân tầng mức độ bệnh lý.
Họ tin rằng các mẫu hô hấp này sẽ sớm được đưa vào các thuật toán y tế để theo dõi bệnh thần kinh, lo âu, trầm cảm, hoặc thậm chí đánh giá tiến trình phục hồi tâm lý sau sang chấn.
Chúng ta từng tin rằng chỉ giọng nói, khuôn mặt hay dấu vân tay mới là đặc điểm nhận dạng duy nhất. Giờ đây, hơi thở – thứ tưởng như vô hình – lại đang mở ra cánh cửa mới cho y học cá nhân hóa và trị liệu tâm lý.
“Chúng tôi coi hơi thở là một dạng 'bản đồ não' có thể đọc được,” giáo sư Sobel kết luận. “Và điều này chỉ mới bắt đầu.”