ỦA VẬY HẢ?

Cẩn thận với Phthalates có trong mỹ phẩm chăm sóc da cho trẻ em

Hai Anh 11/06/2025 11:19

Dưới vẻ ngoài ngọt ngào của các mỹ phẩm chăm sóc da dành cho trẻ em – từ kem dưỡng đến dầu gội – có thể ẩn chứa những hóa chất mà ít phụ huynh nào ngờ tới: các hợp chất phthalates gây rối loạn nội tiết tố.

Hóa chất “vô hình” trong mỹ phẩm hằng ngày

Phthalates là nhóm hóa chất được sử dụng phổ biến trong công nghiệp, vừa để làm mềm nhựa, vừa là thành phần trong nước hoa, dầu gội, kem dưỡng và nhiều sản phẩm tiêu dùng. Một số loại như DEHP thường thấy trong bao bì nhựa, trong khi DEP lại có mặt trong các hương liệu tạo mùi.

Mối nguy hiểm nằm ở chỗ phthalates có khả năng can thiệp vào hệ thống nội tiết, ảnh hưởng đến hormone, chức năng sinh sản, sự phát triển thần kinh và quá trình trao đổi chất – đặc biệt ở trẻ nhỏ, nhóm đối tượng nhạy cảm nhất.

Nghiên cứu trên 630 trẻ: Phơi nhiễm cao hơn khi dùng nhiều sản phẩm

Các nhà nghiên cứu tại Đại học George Mason (Mỹ) đã tiến hành khảo sát và phân tích mẫu nước tiểu của 630 trẻ em từ 4 đến 8 tuổi trên khắp 10 khu vực tại Hoa Kỳ. Trước khi lấy mẫu, phụ huynh được yêu cầu liệt kê toàn bộ các sản phẩm đã dùng cho con trong 24 giờ gần nhất: kem dưỡng, dầu thoa, xà phòng, dầu gội, kem chống nắng…

Kết quả gây lo ngại: trẻ sử dụng càng nhiều sản phẩm thì nồng độ phthalates trong cơ thể càng cao. Đặc biệt, mức độ phơi nhiễm cao nhất ghi nhận ở nhóm trẻ da đen không gốc Tây Ban Nha – một thực tế cho thấy rõ ràng sự bất bình đẳng môi trường và nguy cơ tiềm tàng theo vùng dân cư.

Giáo sư Michael Bloom – người dẫn đầu nghiên cứu – chia sẻ: “Nghiên cứu này là bằng chứng đầu tiên cho thấy từng loại sản phẩm có thể làm gia tăng mức phơi nhiễm phthalates theo cách khác nhau.”

Ví dụ, những trẻ dùng lotion hoặc dầu dưỡng có xu hướng tích lũy nhiều DEP hơn (liên quan đến hương liệu). Ngược lại, những trẻ sử dụng nhiều dầu gội, dầu xả – đặc biệt từ chai nhựa – có lượng DEHP cao hơn trong nước tiểu. Điều này đồng nghĩa: không chỉ thành phần trong sản phẩm, mà ngay cả bao bì cũng có thể là nguồn phát tán hóa chất vào cơ thể.

Phụ huynh nên làm gì?

Dù nghiên cứu không đánh giá trực tiếp tác động sức khỏe, nhưng nhiều bằng chứng trước đó đã chỉ ra mối liên hệ giữa phthalates và các rối loạn phát triển: từ giảm khả năng tập trung (ADHD), suy giảm hormone sinh sản đến tăng nguy cơ béo phì và bệnh lý chuyển hóa – đặc biệt ở nam giới.

Giáo sư Bloom khuyến nghị các bậc cha mẹ nên:

  • Tránh sản phẩm có thành phần phthalates như DEP;
  • Tránh sản phẩm có hương liệu tổng hợp, vì "fragrance" là từ mơ hồ che giấu nhiều chất hóa học;
  • Ưu tiên bao bì không nhựa: thủy tinh, nhôm, bìa cứng hoặc nhựa sinh học thân thiện hơn;
  • Giảm tần suất và số lượng sản phẩm sử dụng – càng nhiều loại dùng cùng lúc, nguy cơ càng cao;
  • Tham khảo các cơ sở dữ liệu uy tín như SkinSAFE, EWG’s SkinDeep, hoặc Consumer Products Information Database.

Giải pháp không thể chỉ dựa vào cha mẹ

Một điểm nhấn trong nghiên cứu là khoảng cách phơi nhiễm giữa các nhóm dân cư. Điều này cho thấy rằng không phải ai cũng có điều kiện tiếp cận sản phẩm an toàn hoặc có đủ thông tin để chọn lựa đúng đắn.

“Gánh nặng không nên đặt hết lên vai cha mẹ – những người vốn đã quay cuồng với trăm công nghìn việc,” Bloom nhấn mạnh. “Cần có những thay đổi ở cấp chính sách để đảm bảo sự an toàn cho trẻ em một cách công bằng hơn.”

Hai Anh