Ngồi im lặng 2 giờ mỗi ngày giúp tế bào não mới phát triển
Trong nhịp sống hiện đại luôn đầy ắp tiếng ồn từ xe cộ, điện thoại và các cuộc trò chuyện, im lặng dường như trở thành một điều xa xỉ.
Một nghiên cứu tại Đại học Duke (Mỹ) đã gây chú ý khi phát hiện ra rằng việc cho chuột tiếp xúc với hai giờ im lặng mỗi ngày có thể kích thích sự phát triển của tế bào não. Cụ thể, các nhà khoa học nhận thấy số lượng tế bào thần kinh mới trong vùng hippocampe - khu vực liên quan đến trí nhớ và cảm xúc đã tăng lên đáng kể chỉ sau một tuần.
Giáo sư Imke Kirste, người đứng đầu nhóm nghiên cứu, cho biết: “Chúng tôi nhận thấy sự im lặng giúp các tế bào mới phát triển thành tế bào thần kinh và tích hợp vào hệ thần kinh.”
Nghiên cứu này đặt ra một hướng đi mới cho khoa học thần kinh khi cho thấy môi trường ít kích thích có thể giúp não tái tạo tế bào, điều mà trước đây người ta nghĩ là rất hiếm ở người trưởng thành.
Con người có được hưởng lợi như vậy?
Việc áp dụng kết quả từ chuột sang người vẫn còn nhiều tranh cãi, nhưng các nghiên cứu liên quan đang dần hé lộ nhiều điều thú vị. Một nghiên cứu tại Đại học Harvard cho thấy những người tham gia khóa thiền chánh niệm kéo dài tám tuần có sự thay đổi cấu trúc não, đặc biệt là tăng mật độ chất xám ở vùng hippocampus. Điều này cho thấy sự im lặng, vốn là yếu tố quan trọng trong thiền định, có ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe não bộ.
Một nghiên cứu khác tại Đại học Johns Hopkins năm 2023 cũng cho thấy não người vừa phản ứng với âm thanh vừa ghi nhận cả sự im lặng. Các neuron ở vùng xử lý âm thanh vẫn hoạt động khi não tiếp xúc với khoảng lặng, cho thấy im lặng cũng là một dạng tín hiệu có ý nghĩa với hệ thần kinh.
Mới đây, nghiên cứu năm 2025 ghi nhận rằng sau ba ngày sống trong môi trường yên tĩnh, sóng não của người tham gia chuyển từ trạng thái căng thẳng sang thư giãn và sáng tạo. Những biến đổi này có thể tạo điều kiện thuận lợi để não học tập, cân bằng cảm xúc và hồi phục.
Im lặng có thực sự giúp phát triển tế bào não mới?
Hiện tại, chưa có bằng chứng khoa học chắc chắn nào cho thấy im lặng tạo ra tế bào thần kinh mới ở người. Hầu hết các chia sẻ trên mạng xã hội đã đơn giản hóa và thổi phồng kết luận của nghiên cứu ban đầu trên chuột.
Ngay cả nhóm nghiên cứu cũng thừa nhận cần thêm thời gian và các nghiên cứu sâu hơn để hiểu rõ tác động của im lặng lên các bệnh lý như trầm cảm hay sa sút trí tuệ.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận những lợi ích rõ rệt mà sự yên tĩnh mang lại. Nhiều nghiên cứu dài hạn cho thấy thời gian yên lặng giúp giảm căng thẳng, cải thiện trí nhớ và làm chậm quá trình suy giảm nhận thức ở người lớn tuổi. Sống trong không gian yên bình cũng giúp con người tập trung tốt hơn và sống chánh niệm hơn.
Làm sao để bắt đầu?
Bạn không cần đến các trung tâm thiền hay tu viện để trải nghiệm lợi ích từ im lặng. Hãy bắt đầu bằng những việc đơn giản như đi bộ không dùng điện thoại, ngồi nghỉ ngắn mà không mở thiết bị, hoặc dành vài phút mỗi ngày để thiền trong yên tĩnh.
Những khoảng lặng nhỏ này có thể trở thành liều thuốc tinh thần quý giá giúp bạn thư giãn và phục hồi năng lượng.