Phẫu thuật xuyên lục địa: Bác sĩ ở Rome, bệnh nhân ở Bắc Kinh
Bác sĩ Zhang Xu đã điều khiển robot phẫu thuật xuyên lục địa từ Rome (Ý) để thực hiện ca cắt tuyến tiền liệt trên một bệnh nhân tại Bắc Kinh, cách đó hơn 8.000 km.
Phẫu thuật xuyên lục địa
Đây là ca phẫu thuật robot từ xa xuyên lục địa đầu tiên trên thế giới được thực hiện trực tiếp, mở ra khả năng mới cho lĩnh vực y tế toàn cầu: nơi khoảng cách địa lý không còn là rào cản trong điều trị chuyên sâu.
Phẫu thuật từ xa (telesurgery) là một lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng, cho phép bác sĩ điều khiển cánh tay robot từ xa thông qua hình ảnh thời gian thực và kết nối tốc độ cao. Trong ca mổ này, bác sĩ Zhang sử dụng bàn điều khiển tại hội nghị y học ở Rome, còn các cánh tay robot thực hiện thao tác thực tế tại phòng mổ ở Bắc Kinh.
Toàn bộ tín hiệu được truyền qua mạng 5G và hệ thống cáp quang tốc độ cao, với độ trễ cực thấp – chỉ 135 mili giây. Theo tiêu chuẩn quốc tế, ngưỡng trễ dưới 200 mili giây được xem là lý tưởng để đảm bảo độ chính xác trong thao tác phẫu thuật.
“Ca mổ hôm nay không khác gì mổ trực tiếp tại chỗ,” bác sĩ Zhang chia sẻ. “Chúng tôi gần như không cảm nhận thấy độ trễ nào đáng kể.”
Phát sóng trực tiếp tại hội nghị y học quốc tế
Sự kiện diễn ra đồng thời với Hội nghị quốc tế về phẫu thuật nội soi, robot và trí tuệ nhân tạo tổ chức tại Rome từ ngày 5 đến 7/6. Ca phẫu thuật được truyền hình trực tiếp đến hàng trăm chuyên gia đầu ngành.
“Đây là khoảnh khắc mang tính lịch sử của ngành phẫu thuật,” bác sĩ Vito Pansadoro – chuyên gia phẫu thuật robot và đồng giám đốc hội nghị – chia sẻ.
Tổng khoảng cách tín hiệu hai chiều trong ca mổ này vượt hơn 20.000 km – một thách thức kỹ thuật lớn, bởi tín hiệu điều khiển robot phải khớp gần như tức thì với thao tác của bác sĩ ở đầu bên kia trái đất.
Hành trình chuẩn bị kéo dài nhiều năm
Trước khi thực hiện ca mổ đột phá này, nhóm của bác sĩ Zhang đã trải qua hơn 100 ca thử nghiệm phẫu thuật từ xa trên động vật, và thực hiện thử nghiệm lâm sàng trên người với quy mô nhỏ. Họ cũng kiểm tra mô phỏng các tín hiệu giữa Rome và Bắc Kinh để đảm bảo hệ thống vận hành ổn định và chính xác.
Chia sẻ trên mạng xã hội X (trước đây là Twitter), giáo sư Michael Stifelman – trưởng khoa tiết niệu tại Trung tâm Y tế Hackensack (Mỹ) – gọi đây là “một minh chứng cho tương lai của y học.” Ông cho biết: “Bác sĩ Zhang điều khiển chính xác như thể đang đứng ngay cạnh bệnh nhân.”
Ngoài ứng dụng trong điều trị chuyên môn, bác sĩ Zhang tin rằng công nghệ phẫu thuật từ xa sẽ đóng vai trò chiến lược trong lĩnh vực quân y và cứu trợ thảm họa quốc tế. Trong tương lai gần, Trung Quốc dự kiến sẽ triển khai hệ thống robot mổ từ xa cho các đội tìm kiếm và cứu hộ quốc tế.
Phẫu thuật từ xa không chỉ là thành tựu công nghệ, mà còn là bước tiến mang tính nhân đạo – giúp bác sĩ giỏi ở bất cứ đâu trên thế giới có thể tiếp cận và cứu sống người bệnh ở những nơi thiếu thốn điều kiện y tế.