Ngắm nhìn hình ảnh từ thiên nhiên có thể giúp giảm đau

Chưa cần bước ra ngoài kia, một nghiên cứu mới đây đã cho thấy việc ngắm nhìn những bức hình thiên nhiên cũng đã giúp giảm đau hiệu quả.

Thí nghiệm với bộ não và những cú ‘chính điện’

Nhóm nghiên cứu tại Đại học Vienna đã thực hiện một thí nghiệm trên 49 người, theo dõi hoạt động não bộ của họ bằng phương pháp chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI) trong khi họ nhận các cú sốc điện có cường độ khác nhau trên mu bàn tay trái.

Trong quá trình này, những người tham gia được quan sát ba loại cảnh khác nhau:

• Cảnh thiên nhiên: Hồ nước tĩnh lặng với cây cối rung rinh trong gió, kèm theo tiếng chim hót và lá xào xạc.
• Cảnh pha trộn đô thị: Thêm các tòa nhà, ghế đá và đường phố, với tiếng ồn thành phố chen vào.
• Cảnh văn phòng: Không gian làm việc đơn điệu với tiếng máy móc hoạt động.

Kết quả cho thấy, những người nhìn vào cảnh thiên nhiên báo cáo cảm thấy ít đau hơn so với khi quan sát các cảnh đô thị hoặc văn phòng.

Không chỉ là cảm giác chủ quan của từng người

Quan trọng hơn, các bản quét fMRI cho thấy khi người tham gia quan sát thiên nhiên, một phần não bộ liên quan đến cảm nhận đau – gọi là nociception – hoạt động yếu hơn. Điều này chứng tỏ hiệu ứng giảm đau không chỉ là cảm giác chủ quan hay hiệu ứng giả dược (placebo), mà có sự thay đổi thực tế trong não bộ.

Tuy nhiên, những khu vực khác của não liên quan đến việc điều tiết cơn đau không có sự thay đổi đáng kể. Điều này gợi ý rằng thiên nhiên không trực tiếp làm giảm đau mà có thể giúp người xem đánh lạc hướng sự chú ý khỏi cảm giác đau đớn.

Hiện tượng này có thể được giải thích bằng lý thuyết phục hồi sự chú ý (attention restoration theory). Theo lý thuyết này, thiên nhiên có khả năng thu hút sự chú ý của con người một cách tự nhiên, giúp họ “tạm quên” đi cảm giác khó chịu, căng thẳng hoặc đau đớn.

“Nghiên cứu của chúng tôi là bằng chứng đầu tiên từ quét não cho thấy thiên nhiên có tác động giảm đau thực sự, chứ không chỉ đơn thuần là do hiệu ứng tâm lý,” Maximilian Steininger, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết.

Có thể ứng dụng liệu pháp thiên nhiên này vào thực tiễn?

Một điểm quan trọng của nghiên cứu này là hiệu ứng giảm đau có thể đạt được thông qua việc quan sát hình ảnh kỹ thuật số của thiên nhiên, thay vì phải trực tiếp hòa mình vào môi trường tự nhiên.

“Việc có thể tạo ra hiệu ứng này bằng hình ảnh ảo mang lại nhiều ứng dụng thực tế, từ cải thiện môi trường làm việc đến hỗ trợ bệnh nhân trong bệnh viện,” Alex Smalley, đồng tác giả nghiên cứu từ Đại học Exeter, chia sẻ.

Hướng đi này mở ra nhiều tiềm năng cho các nghiên cứu tiếp theo, giúp chúng ta hiểu sâu hơn về mối quan hệ giữa thiên nhiên và sức khỏe tinh thần con người.

Nếu bạn cảm thấy căng thẳng hoặc đau đớn, có lẽ đã đến lúc dành một chút thời gian để nhìn ngắm thiên nhiên – ngay cả khi đó chỉ là những hình ảnh trên màn hình. Với những bằng chứng khoa học mới này, việc đưa thiên nhiên vào không gian sống và làm việc có thể là chìa khóa giúp chúng ta giảm đau, giảm căng thẳng và cải thiện chất lượng cuộc sống.