Nếu không phải là ma quỷ, thì điều gì gây ra bóng đè?
Hãy tưởng tượng bạn thức dậy trong đêm mà không thể di chuyển, tràn ngập sự kinh hãi, thở hổn hển vì sợ hãi và cảm thấy như có một sức nặng lớn đè lên ngực, làm bạn ngạt thở. Bạn nghe thấy những âm thanh ảo giác như chó sủa hay quỷ cười; hoặc thấy một người, con vật hoặc sự hiện diện xấu xa bên cạnh bạn, trên bạn, đe dọa bạn, chạm vào bạn, xâm nhập bạn.
Bóng đè trong các nền văn minh khác nhau
Trải nghiệm này, đáng sợ hơn nhiều so với một cơn ác mộng bình thường, được gọi là tê liệt giấc ngủ, hay bóng đè. Ước tính có tới 40% người sẽ trải qua ít nhất một lần trong đời. Nó phổ biến đến mức các nền văn hóa trên khắp thế giới đã đưa ra những giải thích khác nhau nhưng tương tự về hiện tượng này.Ở Lưỡng Hà cổ đại, họ đổ lỗi cho một con quỷ nam gọi là incubus muốn quan hệ tình dục với một phụ nữ đang ngủ, hoặc đối tác nữ của hắn, succubus. Ở Ai Cập, một sinh vật tinh thần hung dữ gọi là jinn là thủ phạm; ở Trung Quốc, là sự viếng thăm của một hồn ma; trong số người Inuit, là cuộc tấn công shaman vào linh hồn dễ bị tổn thương của người mơ.Một trong những mô tả lâm sàng đầu tiên về hiện tượng này được công bố vào năm 1644 bởi bác sĩ người Hà Lan Isbrand van Diemerbroeck, người đã gọi trường hợp này là "Incubus, hay là Ma Đêm." Mô tả của ông về trải nghiệm của một phụ nữ nắm bắt sự hoảng loạn và kinh hoàng của tê liệt giấc ngủ: "Đôi khi cô ấy tin rằng quỷ nằm trên cô và giữ cô lại, đôi khi cô ấy nghĩ rằng mình bị một con chó lớn hoặc tên trộm nằm trên ngực làm nghẹt thở, khiến cô khó có thể nói hoặc thở."
Trải nghiệm này, đáng sợ hơn nhiều so với một cơn ác mộng bình thường, được gọi là tê liệt giấc ngủ, hay bóng đèĐiều gì gây nên bóng đè?
Hãy bắt đầu với cảm giác ngạt thở và cảm giác có một sức nặng lớn trên ngực. Cơ hoành là cơ chính mà chúng ta sử dụng để kéo oxy vào phổi. Nó không bị ảnh hưởng bởi sự tê liệt cơ bắp xảy ra khi ngủ, cho phép chúng ta thở khi đang ngủ. Nhưng các cơ hô hấp khác bị ảnh hưởng, bao gồm cả những cơ giữa các xương sườn và ở cổ giúp mở rộng tối đa lồng ngực để kéo hơi thở sâu hơn vào các góc của phổi.Chúng ta sử dụng những cơ này khi đang gắng sức, khi tập thể dục hoặc khi đang hoảng loạn. Khi cảm giác bị mắc kẹt trong tê liệt giấc ngủ khiến bạn phải hít thở gấp, bạn không thể sử dụng những cơ hô hấp này. Điều này có thể tạo ra cảm giác ngạt thở.Yếu tố phổ biến nhất của bóng đè, được báo cáo trên các dân tộc và văn hóa, là cảm giác có một kẻ xâm nhập rình rập. Nguồn gốc có khả năng nhất của hiện tượng kỳ lạ và mạnh mẽ này là sự kích hoạt của một phần của não gọi là giao điểm thái dương-đỉnh, nằm phía trên và phía sau tai. Đây là phần não giáp ranh giữa thùy thái dương và thùy đỉnh và tạo ra một sự kết hợp đặc biệt của các hiện tượng khi được kích thích.Hoạt động quá mức ở phần não này sẽ khiến những người bị tâm thần phân liệt gán hành động của mình cho người khác. Những người mắc các rối loạn tâm thần và thần kinh khác báo cáo cảm giác có sự hiện diện của người lạ khi khu vực này được kích hoạt.Chúng ta biết rằng giao điểm thái dương-đỉnh sử dụng cảm giác chạm và phản hồi để cho não của bạn biết vị trí của cơ thể. Rất có thể hình bóng đó là kết quả của một sự xáo trộn điện nào đó ở phần não này, tạo ra một "người khác" đáng sợ hoặc ác độc ở rìa mơ hồ của cơ thể tưởng tượng của chúng ta.Ảo giác là phần cuối cùng của tê liệt giấc ngủ và là phần khó giải thích nhất—những con yêu tinh, quỷ hoặc người ngoài hành tinh mà chúng ta thấy khi bị mắc kẹt trong khoảng không gian giữa giấc ngủ và sự tỉnh táo. Không có gì ngạc nhiên khi cơ sở khoa học của những hình ảnh này vẫn còn khó nắm bắt và khó điều tra.Các nhà nghiên cứu có đưa ra giả thuyết rằng nó liên quan đến sự không khớp giữa chất dẫn truyền thần kinh serotonin và các chất dẫn truyền thần kinh thức tỉnh khác khi chúng ta tỉnh dậy. Những ảo giác này giống với những trải nghiệm ảo giác mạnh mẽ, dựa vào sự điều chỉnh serotonin.Tất nhiên, bóng đè không chỉ là một hiện tượng vật lý. Cũng như não đang mơ thường kết hợp một câu chuyện để tìm kiếm sự thống nhất, não tỉnh táo của chúng ta cũng cố gắng tự giải thích cho những cảm giác kỳ lạ và kinh khủng trải nghiệm trong tê liệt giấc ngủ.Văn hóa và niềm tin đóng một vai trò lớn cho việc này. Nếu bạn lớn lên trong một xã hội mà văn hóa dân gian tin vào phù thủy ác độc, quỷ hoặc các lực lượng xấu xa khác về tê liệt giấc ngủ, trải nghiệm của bạn sẽ khác, và có lẽ tồi tệ hơn, so với một người lớn lên ở nơi không có những huyền thoại này.
Điều gì gây nên bóng đèBạn có thể làm gì nếu bị bóng đè? Làm thế nào để bạn đối phó với cảm giác ngạt thở, ảo giác và sợ hãi?
Trước hết, đừng cố gắng di chuyển. Hãy nhắc nhở bản thân rằng những gì đang xảy ra là vô hại, tạm thời và không có nguyên nhân thực sự để sợ hãi. Tốt nhất là giữ mắt nhắm để tránh "thấy" một sự hiện diện rình rập. Thiền tập trung vào điều tích cực được cho là hữu ích.Cách tiếp cận này dựa vào việc sử dụng tâm trí tỉnh táo của bạn để đối phó với những tín hiệu kỳ lạ và đáng sợ mà bạn đang nhận được. Tâm trí đã tạo ra cảm giác sợ hãi và kinh hoàng, và tâm trí cũng có thể được sử dụng để vô hiệu hóa chúng. Chúng ta có sức mạnh để thoát khỏi sự kinh hãi và hoảng loạn đi kèm với tê liệt giấc ngủ.
ãy nhắc nhở bản thân rằng những gì đang xảy ra là vô hại, tạm thời và không có nguyên nhân thực sự để sợ hãihttps://doctor247.vn/tai-sao-bi-bong-de/Theo WSJ
