Near-drowning: Một lần đuối nước, cả đời chìm trong ám ảnh

Near-drowning là gì?

Near-drowning hay còn gọi là đuối nước hụt, là tình trạng một người suýt tử vong do ngạt thở dưới nước nhưng được cứu sống trước khi xảy ra cái chết hoàn toàn. Đây là giai đoạn ngay trước khi chết đuối, và mặc dù nạn nhân được hồi sinh, họ vẫn có nguy cơ đối mặt với những hậu quả sức khỏe nghiêm trọng.

Khác với những gì nhiều người hình dung, đuối nước không phải lúc nào cũng đi kèm với tiếng kêu cứu hay giãy giụa. Trong phần lớn các trường hợp, nạn nhân chìm trong im lặng vì không thể thở, mà thở luôn là ưu tiên sinh tồn hàng đầu của cơ thể.

Chỉ cần vài phút bị thiếu oxy, đặc biệt là ở trẻ em, cơ thể đã có thể rơi vào trạng thái nguy kịch. Theo CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ), mỗi năm có hàng nghìn ca đuối nước hụt được cấp cứu tại bệnh viện, và trẻ nhỏ là nhóm có nguy cơ cao nhất.

Near-drowning ảnh hưởng sức khỏe thể chất ra sao?

Sau khi được cứu sống, nhiều nạn nhân vẫn phải đối mặt với một loạt vấn đề y tế do hậu quả của việc thiếu oxy trong vài phút dưới nước. Khi phổi bị nước tràn vào, việc trao đổi khí bị gián đoạn, làm oxy không thể lưu thông đến não và các cơ quan quan trọng khác. Từ đây, một chuỗi các tổn thương có thể bắt đầu.

Tùy vào thời gian thiếu oxy, nạn nhân có thể gặp các biến chứng như viêm phổi do hít nước, suy hô hấp cấp (ARDS), co giật, đột quỵ, mất trí nhớ, giảm khả năng vận động, nói lắp hoặc thậm chí sống thực vật.

Có những trường hợp người bệnh phải nằm viện dài ngày, sử dụng thiết bị hỗ trợ hô hấp, hoặc cần chăm sóc đặc biệt suốt đời.

Ngoài ra, tổn thương thần kinh sau đuối nước có thể diễn tiến âm thầm và dai dẳng, đặc biệt là ở trẻ nhỏ – khi não bộ còn đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ.

Near-drowning ảnh hưởng sức khỏe tinh thần, sang chấn tâm lý thế nào?

Sự sống sót sau tai nạn chết đuối không có nghĩa là tất cả đã trở lại bình thường. Đối với nhiều nạn nhân, nhất là trẻ em, việc bị nhấn chìm trong nước dù chỉ trong vài chục giây, có thể tạo ra một cú sốc tâm lý kéo dài. Rất nhiều người sống sót sau đuối nước hụt được chẩn đoán mắc rối loạn stress sau sang chấn (PTSD).

Các biểu hiện có thể bao gồm: sợ nước, hoảng loạn khi nhìn thấy bồn tắm hoặc hồ bơi, gặp ác mộng lặp lại về khoảnh khắc suýt chết, hoặc cảm thấy tội lỗi, căng thẳng liên tục.

Trẻ em có thể trở nên thu mình, mất ngủ, hoặc sợ tách rời cha mẹ. Ngay cả những người chứng kiến vụ tai nạn của cha mẹ, bạn bè, anh chị em, cũng có thể bị sang chấn tâm lý, sống trong cảm giác bất lực và ám ảnh lâu dài.

PTSD nếu không được can thiệp sớm có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cuộc sống sau này: học tập sa sút, rối loạn hành vi, mất khả năng kết nối xã hội, hoặc mắc thêm các rối loạn lo âu và trầm cảm.

Làm sao để vượt qua sang chấn tâm lý near-drowning?

Phòng ngừa là bước đầu tiên và quan trọng nhất để hạn chế nguy cơ đuối nước hụt. Với trẻ nhỏ, việc không bao giờ để trẻ một mình gần nước, dù là hồ bơi, bồn tắm hay chỉ là một xô nước là nguyên tắc sống còn.

Gia đình nên lắp đặt rào chắn quanh hồ bơi, trang bị khóa an toàn ở cửa ra vào, lắp chuông báo động nếu sống gần khu vực có nước, và quan trọng nhất là luôn có người lớn giám sát khi trẻ tiếp xúc với môi trường nước.

Việc học bơi và tham gia các khóa huấn luyện sơ cấp cứu, đặc biệt là kỹ năng hồi sức tim phổi (CPR), cũng cần được khuyến khích rộng rãi trong cộng đồng.

Để vượt qua sang chấn sau đuối nước hụt, người sống sót nên tìm đến sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý. Các liệu pháp như CBT hay EMDR đã được chứng minh hiệu quả trong việc giúp giải tỏa ám ảnh, đặc biệt với trẻ em, trị liệu chơi cũng là một lựa chọn phù hợp.

Tham gia nhóm trị liệu cùng những người có trải nghiệm tương tự sẽ giúp người bệnh cảm thấy bớt cô đơn và dễ mở lòng hơn.

Ngoài ra, thiền định, hít thở chánh niệm hay viết nhật ký cũng góp phần làm dịu tâm lý và cải thiện giấc ngủ.

Một phần quan trọng của quá trình hồi phục là từng bước tiếp xúc lại với nước trong môi trường an toàn như ngâm chân, xuống bể nông, rồi dần học bơi lại. Điều này không chỉ giúp vượt qua nỗi sợ mà còn lấy lại cảm giác kiểm soát.

Quan trọng nhất, người sống sót cần sự đồng hành kiên nhẫn từ gia đình. Chỉ khi có sự kết hợp giữa chăm sóc chuyên môn, hỗ trợ tinh thần và thời gian, hành trình hồi phục mới thực sự trọn vẹn.

Đuối nước hụt không chỉ là một tai nạn, nó là cú va chạm mạnh với ranh giới sinh tử, để lại dư chấn cả về thể chất lẫn tinh thần. Nhưng với sự quan tâm đúng cách, hồi phục là hoàn toàn có thể.