Mỹ công bố thuốc điều trị ung thư do AI thiết kế: Bước tiến mới giúp chặn khối u
Một loại thuốc điều trị ung thư hoàn toàn mới mang tên BBO-10203 vừa được giới khoa học Mỹ công bố, hứa hẹn có thể ngăn chặn sự phát triển của khối u mà không gây ra những tác dụng phụ thường gặp.
Điều đặc biệt là loại thuốc này được thiết kế hoàn toàn bằng trí tuệ nhân tạo (AI) và siêu máy tính, đánh dấu bước tiến đột phá trong lĩnh vực phát triển dược phẩm hiện đại.
Nhắm trúng đích ung thư, không gây tăng đường huyết
BBO-10203 là thành quả hợp tác giữa Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore (LLNL), Công ty BridgeBio Oncology Therapeutics và Phòng thí nghiệm quốc gia Frederick. Khác với nhiều loại thuốc trước đó, BBO-10203 không gây tăng đường huyết – một trong những tác dụng phụ phổ biến từng khiến nhiều liệu pháp ung thư thất bại.
Theo công bố trên tạp chí Science, BBO-10203 tác động trực tiếp vào tương tác giữa hai protein RAS và PI3Kα – các “công tắc” truyền tín hiệu tăng trưởng tế bào, thường bị đột biến trong nhiều loại ung thư như ung thư vú, phổi, đại trực tràng. Ngăn chặn sự liên kết của hai protein này được xem là “điểm yếu” quan trọng của tế bào ung thư, nhưng lâu nay vẫn là thách thức lớn vì dễ gây ảnh hưởng đến chức năng sinh lý bình thường của cơ thể.
Thiết kế bằng siêu máy tính, rút ngắn thời gian nghiên cứu
Quá trình phát triển BBO-10203 không bắt đầu trong phòng thí nghiệm mà trên siêu máy tính. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng nền tảng thiết kế thuốc LCADD – tích hợp AI, mô phỏng vật lý và dữ liệu sinh học – để mô hình hóa hàng triệu phân tử, từ đó chọn ra những ứng viên tiềm năng nhất. Nhờ ứng dụng công nghệ này, thời gian phát triển thuốc được rút ngắn đáng kể, từ hàng chục năm xuống chỉ còn vài năm, nhưng vẫn đảm bảo độ chính xác và chọn lọc cao.
Thử nghiệm trên động vật cho thấy BBO-10203 có khả năng làm chậm sự phát triển của nhiều loại khối u và tăng hiệu quả khi phối hợp với các liệu pháp hiện có. Hiện thuốc đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng đầu tiên trên bệnh nhân ung thư tiến triển nhằm đánh giá độ an toàn và hiệu quả bước đầu.
Hy vọng cho thế hệ thuốc ung thư mới
“Đây là một cuộc tấn công chính xác vào điểm yếu của ung thư, và là minh chứng rõ ràng cho tiềm năng thay đổi cuộc chơi của trí tuệ nhân tạo trong y học”, nhóm nghiên cứu nhấn mạnh.
Nếu các thử nghiệm tiếp theo thành công, BBO-10203 có thể mở ra hướng đi mới cho việc điều trị những dạng ung thư khó tiếp cận, bằng những loại thuốc nhắm trúng đích với độc tính thấp hơn, mang lại hy vọng sống và chất lượng sống tốt hơn cho người bệnh.
