ỦA VẬY HẢ?

Một loại vitamin quen thuộc có thể giúp bạn bảo vệ phổi trước ô nhiễm không khí

Anh Thư • 24/12/2025 11:06

Loại vitamin này có thể giúp bạn bảo vệ sức khỏe trước ô nhiễm không khí với chi phí thấp và dễ tìm.

Vào những ngày tháng cuối năm, chất lượng ở Hà Nội và TP. HCM liên tục ở trong trạng thái chất lượng không khí bị suy giảm. Ô nhiễm không khí kéo dài không chỉ tác động đến sức khỏe thể chất, mà còn ảnh hưởng rõ rệt đến tinh thần và chất lượng sống hằng ngày của người dân bởi bụi mịn PM2.5.

PM2.5 là các hạt bụi siêu mịn, có kích thước chỉ vài micromet và thường sinh ra từ khí thải giao thông, cháy rừng và bão bụi. Những năm gần đây, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy loại ô nhiễm này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, ngay cả ở nồng độ thấp.

Bổ sung một loại dưỡng chất quen thuộc có thể bảo vệ phổi trước ô nhiễm không khí

Các nhà khoa học cho biết việc bổ sung vitamin C liều cao có thể mang lại một mức độ bảo vệ nhất định trước các hạt bụi mịn PM2.5, loại ô nhiễm không khí có liên quan đến hen suyễn, ung thư phổi và nhiều bệnh hô hấp khác.

Trong nghiên cứu do nhóm khoa học tại University of Technology Sydney dẫn đầu, các nhà nghiên cứu đã tiến hành một loạt thí nghiệm trên chuột đực và mô phổi người nuôi cấy trong phòng thí nghiệm nhằm đánh giá tác động của vitamin C khi các mô này tiếp xúc với bụi mịn.

Kết quả cho thấy vitamin C giúp hạn chế một số tổn thương tế bào điển hình mà ô nhiễm không khí thường gây ra cho phổi.

Kết quả cho thấy vitamin C giúp hạn chế một số tổn thương tế bào điển hình mà ô nhiễm không khí thường gây ra cho phổi.

Cụ thể, vitamin C làm giảm sự mất mát của ty thể, được xem là “nhà máy năng lượng” của tế bào, hạn chế phản ứng viêm có hại và ngăn ngừa tế bào bị tổn thương do stress oxy hóa. Stress oxy hóa xảy ra khi các phân tử không ổn định, có tính phản ứng cao tấn công tế bào, dẫn đến hàng loạt rối loạn chức năng trong cơ thể.

Các nhà nghiên cứu cho biết vitamin C vốn là một chất chống oxy hóa mạnh, vì vậy họ muốn kiểm chứng khả năng bảo vệ của dưỡng chất này trước tác động của ô nhiễm không khí.

Trong bài báo khoa học được công bố, nghiên cứu sinh Xu Bai và cộng sự nhận định rằng việc bổ sung vitamin C có hiệu quả trong việc làm giảm tác hại của phơi nhiễm PM2.5 ở mức thấp, và có thể được cân nhắc cho những nhóm nguy cơ cao.

Airpocalypse: Ô nhiễm không khí đe dọa đến sức khỏe tinh thần ra sao?

Nghiên cứu 29 triệu người: Ô nhiễm không khí làm tăng sa sút trí tuệ

Tuy nhiên, vẫn cần thêm các nghiên cứu để xác định sử dụng vitamin C liều cao có thể áp dụng thực tế hay không

Kết quả nghiên cứu được đánh giá là tích cực, tuy nhiên các nhà khoa học cho rằng cần thêm nhiều nghiên cứu tiếp theo để xác định liệu liều vitamin C có thể áp dụng trong thực tế hay không.

Và điều này liệu có mang lại hiệu quả bảo vệ tương tự trên cơ thể người hay chỉ bảo vệ các mô được nuôi cấy và mô hình chuột trong phòng thí nghiệm.

Các thí nghiệm hiện được tiến hành trong điều kiện phòng thí nghiệm với mức ô nhiễm và liều vitamin được kiểm soát chặt chẽ, do đó chưa phản ánh đầy đủ mức phơi nhiễm ngoài đời sống của đa số người dân.

Theo nhà sinh học phân tử Brian Oliver từ UTS, nghiên cứu cho thấy việc sử dụng liều vitamin C cao nhất trong phạm vi được cho phép có thể mang lại lợi ích tiềm năng.

Tuy nhiên, ông khuyến cáo người dân cần trao đổi với bác sĩ để đảm bảo sử dụng đúng loại và đúng liều, đồng thời tránh nguy cơ quá liều hoặc phản ứng không mong muốn từ các sản phẩm bổ sung không kê đơn.

Không tồn tại mức PM2.5 ở ngưỡng an toàn

Ngoài phát hiện liên quan đến vitamin C, nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng không tồn tại ngưỡng an toàn đối với ô nhiễm không khí.

Ngay cả mức PM2.5 phổ biến tại nhiều quốc gia phát triển cũng đủ để gây tổn hại tế bào, kích hoạt viêm phổi và làm tăng nguy cơ các bệnh hô hấp mạn tính.

Các tác giả của nghiên cứ cho rằng việc cải thiện chất lượng không khí vẫn là giải pháp căn cơ và lâu dài. Trong khi chờ đợi những thay đổi ở cấp độ chính sách và môi trường, việc bổ sung vitamin C có thể là một biện pháp hỗ trợ tiềm năng, chi phí thấp, giúp cơ thể phần nào chống lại tác động của bụi mịn.

Brian Oliver nhận định đây là lần đầu tiên nhóm nghiên cứu đưa ra hy vọng về một biện pháp phòng ngừa đơn giản cho một vấn đề toàn cầu đang ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người.

Ông cũng nhấn mạnh rằng ô nhiễm không khí, đặc biệt trong các sự kiện cháy rừng, có thể gây viêm phổi kéo dài và dẫn đến nhiều bệnh hô hấp cũng như bệnh mạn tính khác.