Liệu pháp ánh sáng mới giúp chữa trầm cảm mà không cần dùng thuốc

Nghiên cứu mới cho thấy rằng một thói quen hàng ngày chỉ kéo dài 30 phút và không yêu cầu vận động cơ thể đã giúp 40% người tham gia chữa khỏi trầm cảm.

Có lẽ bạn đang tự hỏi làm sao điều này có thể xảy ra. Chắc hẳn không thể nào có một giải pháp đơn giản như vậy cho một chứng rối loạn sức khỏe tâm lý nghiêm trọng như trầm cảm. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết hiện nay đã có một phương pháp hiệu quả và không cần dùng thuốc để điều trị trầm cảm – và có thể bạn đã từng nghe qua.

Nghiên cứu mới đây cho thấy một thói quen hàng ngày kéo dài 30 phút với liệu pháp ánh sáng có thể giảm trầm cảm ở 40% người tham gia. Điều này mở ra hy vọng mới cho những người muốn tránh các loại thuốc có tác dụng phụ hoặc chi phí cao. Liệu pháp ánh sáng, hay còn gọi là quang trị liệu, là phương pháp điều trị không dùng thuốc, đơn giản nhưng tiềm năng, giúp điều hòa cảm xúc và giảm các triệu chứng trầm cảm hiệu quả.

Liệu pháp ánh sáng là gì?

Liệu pháp ánh sáng là phương pháp điều trị bằng cách tiếp xúc với ánh sáng nhân tạo, thường được dùng cho chứng trầm cảm theo mùa (Seasonal Affective Disorder – SAD), một dạng trầm cảm thường xuất hiện vào mùa đông khi ánh sáng mặt trời ít đi. Tuy nhiên, liệu pháp này không chỉ dành cho rối loạn cảm xúc theo mùa mà còn được nghiên cứu cho các dạng trầm cảm khác và một số rối loạn giấc ngủ.

Các nghiên cứu cho rằng liệu pháp ánh sáng có thể điều chỉnh nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể, cải thiện mức serotonin – một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong việc kiểm soát tâm trạng, giúp giảm bớt cảm giác buồn bã và mệt mỏi do trầm cảm gây ra.

Liệu pháp ánh sáng hoạt động dựa trên việc cân bằng nhịp sinh học 24 giờ của cơ thể. Trong quá trình trị liệu, người dùng ngồi trước hộp đèn phát ra ánh sáng mạnh mô phỏng ánh sáng mặt trời, thường có cường độ từ 2,500 đến 10,000 lux.

Đây là độ sáng có thể giúp điều chỉnh lại đồng hồ sinh học của não, từ đó cải thiện giấc ngủ và điều hòa tâm trạng. Ánh sáng sáng còn giúp kích hoạt hệ serotonin trong não, cải thiện mức độ tỉnh táo, tạo cảm giác lạc quan hơn. Liệu pháp này thường được bắt đầu vào mùa thu và tiếp tục đến đầu xuân, khi ánh sáng tự nhiên ngoài trời không đủ đáp ứng nhu cầu cơ thể.

Để bắt đầu liệu pháp ánh sáng tại nhà, người dùng cần một hộp đèn chuyên dụng, và bắt đầu tiếp xúc với ánh sáng từ 10,000 lux trong khoảng 30 phút mỗi buổi sáng, thường từ 6 đến 9 giờ sáng. Hộp đèn có thể đặt trên bàn hoặc bề mặt cao, ở vị trí phù hợp để không cần nhìn trực tiếp vào ánh sáng nhưng vẫn có thể tiếp nhận ánh sáng một cách hiệu quả.

Người mới bắt đầu có thể cần thời gian ngắn hơn để làm quen, sau đó tăng dần thời lượng khi cảm thấy thoải mái. Trong quá trình trị liệu, bạn có thể đọc sách, ăn sáng hoặc làm các hoạt động nhẹ, giúp cho thời gian trôi qua một cách dễ chịu hơn.

Các nghiên cứu mới đầy hứa hẹn

Một trong những lợi ích lớn nhất của liệu pháp ánh sáng là tính an toàn và tiện lợi. Phương pháp này không đòi hỏi sự xâm lấn vào cơ thể, có thể thực hiện ngay tại nhà, và ít tác dụng phụ nếu tuân thủ đúng hướng dẫn. Tuy nhiên, người dùng nên chú ý đến một số tác dụng phụ nhẹ như đau đầu, mỏi mắt, khó ngủ hoặc mệt mỏi.

Để giảm thiểu, hãy điều chỉnh khoảng cách giữa đèn và người, tránh nhìn trực tiếp vào ánh sáng và không sử dụng đèn quá gần giờ ngủ để tránh mất ngủ. Đặc biệt, những người có mắt nhạy cảm hoặc đang sử dụng thuốc tăng độ nhạy sáng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu trị liệu.

Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra tiềm năng của liệu pháp ánh sáng không chỉ trong điều trị trầm cảm theo mùa mà còn mở rộng cho các loại trầm cảm khác và rối loạn giấc ngủ. Trong một nghiên cứu năm 2016, liệu pháp ánh sáng được sử dụng cùng thuốc chống trầm cảm đã cho thấy sự cải thiện rõ rệt ở những người tham gia. Một nghiên cứu khác vào năm 2017 cho thấy liệu pháp ánh sáng có tác dụng tốt đối với bệnh nhân rối loạn lưỡng cực, giúp giảm triệu chứng trầm cảm và tăng tỷ lệ hồi phục.

Liệu pháp ánh sáng là một giải pháp điều trị trầm cảm tiềm năng, đặc biệt hữu ích trong các tháng mùa đông hoặc những ngày thiếu ánh sáng mặt trời. Với nhiều lợi ích như an toàn, ít tác dụng phụ và dễ thực hiện tại nhà, phương pháp này ngày càng được nhiều người quan tâm.

Tuy nhiên, để tối ưu hóa hiệu quả, những người muốn thử liệu pháp này nên tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt khi có các điều kiện sức khỏe đặc biệt. Liệu pháp ánh sáng có thể mang lại sự cân bằng và cải thiện đáng kể tâm trạng cho những ai đang tìm kiếm một giải pháp không dùng thuốc cho vấn đề trầm cảm.