Các nhà khoa học xác nhận lá cây có khả năng hấp thụ và tích tụ vi nhựa từ không khí

Phát hiện này hé lộ một trong những con đường trực tiếp để các chất ô nhiễm có thể xâm nhập vào chuỗi thực phẩm và cơ thể con người.

Lá cây có thể hấp thụ vi nhựa trong không khí

Một nghiên cứu mới đăng tải trên tạp chí Nature đã phát hiện rằng lá cây có thể hấp thụ và tích tụ các hạt vi nhựa trôi nổi trong không khí. Phát hiện này làm dấy lên lo ngại lớn vì vi nhựa – vốn được biết đến là một loại chất ô nhiễm độc hại – có thể đang âm thầm len lỏi vào chuỗi thực phẩm qua đường thực vật.

Nghiên cứu được công bố trực tuyến vào thứ Tư, do các nhà nghiên cứu từ Trường Khoa học và Kỹ thuật Môi trường của Đại học Nam Khai (Nankai University), Đại học Massachusetts Amherst (Mỹ), Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Sinh thái và Môi trường thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, Đại học Đông Bắc (Northeastern University), và Học viện Nông nghiệp và Lâm nghiệp Bắc Kinh thực hiện.

Trước đây, các nhà khoa học đã phát hiện rễ cây có thể hấp thụ vi nhựa từ đất, nhưng lượng vận chuyển lên thân và lá là không đáng kể.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu đến từ Trung Quốc, Mỹ và nhiều viện nghiên cứu hàng đầu khác đã xác nhận rằng lá cây có thể hấp thụ trực tiếp vi nhựa từ không khí – điều này biến cây xanh thành “cửa ngõ” tiềm ẩn để vi nhựa xâm nhập vào sinh quyển.

Sử dụng phương pháp phân tích khối phổ và hình ảnh tiên tiến, nhóm nghiên cứu đã phát hiện các hạt PET và PS – hai loại vi nhựa phổ biến – tồn tại trong lá cây ở nhiều loại môi trường: từ gần nhà máy polyester, bãi rác cho đến cánh đồng rau.

“Chúng tôi đã xác định được PET và PS trong lá cây và bụi rậm gần các nhà máy sản xuất polyester và bãi rác, cũng như trong rau lá trồng ngoài trời,” Li Ye – tác giả đầu tiên và nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Nam Khai – cho biết. Kỹ thuật hình ảnh tiên tiến đã phát hiện các hạt vi nhựa bên trong lá cây lấy từ các khu vực bị ô nhiễm.

Nghiên cứu chỉ ra rằng, các yếu tố như mức độ ô nhiễm không khí và thời gian sinh trưởng của lá cây có liên quan mật thiết đến lượng vi nhựa tích tụ. Nghĩa là, càng sống lâu trong môi trường ô nhiễm, lá cây càng “hấp thụ” nhiều vi nhựa hơn.

Các thí nghiệm mô phỏng trong phòng lab với cây ngô cho thấy:

• Vi nhựa có thể xâm nhập qua khí khổng – những lỗ nhỏ trên bề mặt lá cây;

• Sau đó, các hạt này di chuyển vào hệ thống mạch dẫn trong cây và tích tụ ở lông lá – nơi chúng có thể tồn tại lâu dài.

Mối nguy đối với chuỗi thực phẩm

“Vi nhựa hiện diện trong cây xanh đồng nghĩa với việc chúng có thể tiếp tục xâm nhập vào động vật và con người thông qua thực phẩm,” GS. Wang Lei – đồng tác giả nghiên cứu – cảnh báo.

Ông nhấn mạnh: cần nghiên cứu nghiêm túc và toàn diện hơn về hành vi môi trường của vi nhựa, bởi khi thực vật là mắt xích đầu tiên trong chuỗi thức ăn, mọi tác động tại đây sẽ lan rộng ra toàn bộ hệ sinh thái.

Nghiên cứu này cho thấy ô nhiễm vi nhựa không chỉ là vấn đề “dưới đất” hay “trong nước” nữa. Nó đang lơ lửng ngay trong không khí chúng ta thở – và âm thầm “thấm” vào từng chiếc lá, từng ngọn rau.

Việc xác định rõ ràng con đường hấp thụ vi nhựa qua lá cây không chỉ là một khám phá khoa học – mà còn là hồi chuông cảnh báo mạnh mẽ cho nông nghiệp, môi trường và sức khỏe cộng đồng trong tương lai gần.