Nguy cơ khủng hoảng sức khỏe tinh thần do nhiệt độ tăng cao

Khi nói đến biến đổi khí hậu, nhiều người thường nghĩ đến băng tan, lũ lụt hay hạn hán. Nhưng ít ai để ý rằng, nhiệt độ tăng cao, đặc biệt là trong những đợt nắng nóng cực điểm cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần của chúng ta.

Không chỉ nóng ngoài da, mà còn “nóng” trong tâm trí

Nhiều nghiên cứu quốc tế gần đây, đặc biệt là tại Úc – quốc gia thường xuyên trải qua mùa hè khắc nghiệt – cho thấy nhiệt độ tăng không chỉ làm cơ thể mệt mỏi, mất nước mà còn liên quan trực tiếp đến tình trạng lo âu, trầm cảm, mất ngủ, thậm chí tâm thần phân liệt.

Các số liệu tại Úc ghi nhận:

• Trong một đợt nắng nóng kéo dài 15 ngày tại thành phố Adelaide, số ca nhập viện vì rối loạn tâm thần ở trẻ em tăng đến 64%.

• Người cao tuổi cũng bị ảnh hưởng với mức tăng hơn 10%.

Các chuyên gia cho rằng nắng nóng có thể gây rối loạn giấc ngủ, tăng cảm giác căng thẳng, làm giảm lượng oxy lên não – tất cả đều là những yếu tố có thể khiến sức khỏe tâm thần đi xuống.

Nhiệt độ đang nóng lên từng ngày

Không chỉ riêng Úc, Việt Nam cũng đang đối mặt với nhiệt độ ngày càng cao, mùa hè kéo dài và khắc nghiệt hơn. Những đợt nắng nóng trên 40°C không còn hiếm gặp, đặc biệt tại miền Trung và miền Bắc.

Trong bối cảnh đó, tác động đến tinh thần con người là điều không thể bỏ qua. Tình trạng cáu gắt, mệt mỏi kéo dài, mất ngủ, suy giảm trí nhớ hay chán nản trong mùa nắng nóng rất phổ biến – và nếu không được chú ý, có thể dẫn đến những hệ lụy lâu dài.

Giới trẻ – những người vốn dễ chịu áp lực tâm lý từ học tập, công việc – lại là nhóm dễ bị tổn thương nhất, nhất là khi họ thường làm việc ngoài trời, ít có điều kiện nghỉ ngơi, và ít quan tâm đến dấu hiệu stress sớm.

Không thể chờ thời tiết “dễ chịu” hơn

Theo các dự báo khí hậu, nếu thế giới không hành động mạnh tay để hạn chế tình trạng nóng lên toàn cầu, gánh nặng các vấn đề tâm thần có thể tăng gần 50% vào năm 2050. Điều đáng nói là mức tăng này không đến từ dân số già đi hay tăng trưởng dân số, mà chủ yếu đến từ khí hậu xấu đi.

Điều đó có nghĩa là: dù bạn sống ở nông thôn hay thành thị, trẻ hay già – chúng ta đều đang đối mặt với một nguy cơ vô hình nhưng rất thật từ nắng nóng.

Để đối phó với nguy cơ này, các chuyên gia khuyến cáo:

• Chú ý đến sức khỏe tinh thần trong mùa nắng nóng, không chỉ sức khỏe thể chất;

• Tạo không gian mát mẻ, xanh mát ở nơi làm việc, trường học, gia đình;

• Tăng cường giấc ngủ, ăn uống lành mạnh, vận động nhẹ – những yếu tố giúp tăng cường khả năng chịu đựng của tâm trí;

• Về phía cộng đồng, cần đầu tư cho các chiến dịch giáo dục và hỗ trợ tâm lý mùa nắng nóng, đặc biệt cho học sinh, sinh viên và người lao động ngoài trời.

Biến đổi khí hậu không còn là chuyện xa vời hay chỉ tác động đến môi trường. Nó đang len lỏi vào từng hơi thở, từng giấc ngủ và cả tâm trạng hằng ngày của chúng ta.

Đừng xem thường nắng nóng – vì đôi khi, thứ khiến bạn kiệt sức không nằm ở cái nóng ngoài trời, mà là trong tâm trí chưa được chăm sóc đúng cách.

Nguồn tổng hợp