Không tắt đèn khi ngủ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch

Nếu bạn là người không thể ngủ khi phòng quá tối, có lẽ đây sẽ là một tin không dễ nghe. Các nhà khoa học vừa phát hiện rằng ánh sáng ban đêm, dù nhẹ như ánh đèn ngủ hay màn hình điện thoại, vẫn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tim mạch.

Một nghiên cứu quy mô lớn từ Đại học Flinders (Úc) đăng trên JAMA Network Open đã chỉ ra rằng, những người ngủ trong môi trường sáng tương tự như bật đèn trần suốt đêm có nguy cơ suy tim cao hơn 56%, bệnh mạch vành cao hơn 32% và đột quỵ cao hơn 28% so với những người ngủ trong bóng tối.

Kết quả này được rút ra từ dữ liệu của gần 89.000 người tham gia thuộc nghiên cứu Biobank của Anh. Họ được đeo thiết bị ghi nhận mức độ ánh sáng trong khi ngủ, từ 12 giờ 30 đến 6 giờ sáng.

Tổng cộng, các nhà khoa học đã phân tích hơn 13 triệu giờ dữ liệu ánh sáng - một con số được xem là lớn nhất từng được thực hiện trong lĩnh vực này.

Tiến sĩ Daniel Windred, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết nhóm chưa thể xác định được ánh sáng đến từ đâu - có thể là đèn ngủ, màn hình hay ánh sáng ngoài trời - nhưng việc hiểu rõ hơn các nguồn sáng này sẽ giúp đưa ra khuyến nghị cụ thể hơn thay vì chỉ dừng lại ở lời khuyên tránh ánh sáng mạnh vào ban đêm.

Vì sao ánh sáng có thể làm rối loạn đồng hồ sinh học?

Ánh sáng về đêm có thể ức chế sự sản sinh melatonin - hormone giúp cơ thể thư giãn và duy trì nhịp sinh học ổn định. Khi melatonin giảm, đồng hồ sinh học bị rối loạn, dẫn đến mất ngủ, rối loạn huyết áp và lâu dài có thể gây hại cho hệ tim mạch.

Theo tiến sĩ Julio Fernandez-Mendoza (Đại học Penn State, Mỹ), việc giảm tiếp xúc với ánh sáng ban đêm nên bắt đầu từ chính thói quen sinh hoạt. Ông khuyên nên tắt bớt thiết bị điện tử và giảm cường độ đèn trong nhà khoảng bốn giờ trước khi đi ngủ để cơ thể nhận được tín hiệu "chuẩn bị nghỉ ngơi”

Nếu bạn không thể tắt hết đèn, hãy chọn loại ánh sáng ấm hoặc vàng dịu thay vì đèn trắng sáng mạnh. Trong phòng ngủ, nên tránh để đồng hồ phát sáng hoặc các thiết bị có màn hình chiếu sáng gần giường. Những người sống ở khu vực đô thị có thể dùng rèm chống sáng hoặc bịt mắt khi ngủ để tránh ánh sáng từ bên ngoài lọt vào.

Dù là thay đổi nhỏ, nhưng việc ngủ trong bóng tối hoàn toàn giúp cơ thể dễ đi vào giấc ngủ sâu và hỗ trợ tim mạch nghỉ ngơi hiệu quả hơn.

Mối liên hệ giữa ánh sáng và sức khỏe tim mạch

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy người tiếp xúc với ánh sáng mạnh vào ban đêm có nguy cơ nhồi máu cơ tim cao hơn 47% và rối loạn nhịp tim (A-fib) cao hơn 32%. Phụ nữ có nguy cơ cao hơn nam giới trong nhóm bệnh suy tim và mạch vành, trong khi người trẻ lại dễ bị rối loạn nhịp tim hơn.

Các nhà khoa học cho rằng ánh sáng ban đêm không chỉ làm gián đoạn nhịp sinh học mà còn kích hoạt phản ứng căng thẳng trong cơ thể. Khi đó, nhịp tim tăng, hormone stress tiết ra nhiều hơn, đồng thời lượng đường và insulin trong máu cũng tăng theo. Những phản ứng này, nếu lặp lại mỗi đêm, có thể khiến tim phải hoạt động quá mức và tăng nguy cơ mắc bệnh mạch máu.

Một điểm đáng chú ý khác là ánh sáng ban ngày, đặc biệt là ánh sáng buổi sáng, lại mang tác dụng ngược lại. Việc tiếp xúc đầy đủ với ánh sáng tự nhiên vào ban ngày giúp đặ lại đồng hồ sinh học, tăng cường sản xuất melatonin vào buổi tối và bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.

Nghiên cứu vẫn đang được mở rộng

Dù kết quả này rất đáng quan tâm, các chuyên gia cho biết nghiên cứu chỉ cho thấy mối liên hệ chứ chưa thể kết luận rằng ánh sáng là nguyên nhân trực tiếp gây bệnh tim. Các yếu tố khác như chế độ ăn, hút thuốc, làm việc ca đêm hay mức độ vận động cũng có thể góp phần ảnh hưởng.

Tuy nhiên, nghiên cứu trên cũng có một vài giới hạn. Hầu hết người tham gia là người da trắng, chiếm tới 97%, nên chưa phản ánh được sự khác biệt giữa các nhóm dân cư. Thời gian theo dõi ánh sáng chỉ kéo dài một tuần, trong khi yếu tố ánh sáng tự nhiên có thể thay đổi theo mùa. Bên cạnh đó, dữ liệu về chất lượng giấc ngủ chưa được ghi nhận đầy đủ, khiến việc phân tích mối quan hệ giữa ánh sáng, giấc ngủ và sức khỏe tim vẫn cần thêm bằng chứng.