Tại sao cần một ngày như thế?

Trong khi nhiều người đã quen thuộc với việc chăm sóc thể chất, thì sức khỏe tâm thần vẫn bị bỏ quên, gắn với định kiến hoặc hiểu sai. Thực tế, 1/8 dân số thế giới đang sống chung với một rối loạn tâm thần nào đó. Trong đó, trầm cảm là nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm chức năng, và tự tử là một trong các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở giới trẻ.

Tuy nhiên, hàng triệu người vẫn đang im lặng, không dám tìm kiếm sự giúp đỡ vì sợ bị đánh giá, bị sa thải, bị kỳ thị. Trong một số quốc gia, cả triệu dân mới có một bác sĩ tâm thần. Ngay cả ở các nước phát triển, chi phí điều trị cao và danh sách chờ dài cũng khiến việc tiếp cận trở nên xa vời.

Được khởi xướng từ năm 1992, Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới là dịp để nhắc nhở rằng mọi người, không phân biệt tuổi tác, quốc gia, hay nghề nghiệp, đều xứng đáng được chăm sóc sức khỏe tinh thần như một quyền cơ bản.

Chủ đề năm 2025: Ưu tiên sức khỏe tâm thần nơi làm việc

Chủ đề của năm nay là “It is time to prioritise mental health in the workplace” - "Đã đến lúc ưu tiên sức khỏe tâm thần tại nơi làm việc."

Nơi làm việc không chỉ là chỗ kiếm sống mà còn chiếm phần lớn thời gian thức của con người. Nhưng thay vì trở thành nơi hỗ trợ và kết nối, nhiều môi trường làm việc lại đang khiến con người kiệt sức vì stress, bị bào mòn bởi khối lượng công việc vô lý, phân biệt đối xử, hoặc thiếu sự lắng nghe.

Theo Tổ chức Sức khỏe Tâm thần, sức khỏe tinh thần kém là nguyên nhân hàng đầu khiến nhân viên nghỉ việc nhiều ngày nhất trong năm. Nhưng không chỉ dừng ở con số, nó còn khiến người lao động mất động lực, mất kết nối, và chất lượng cuộc sống giảm sút rõ rệt.

Tổ chức và cá nhân có thể làm gì?

Năm nay, chiến dịch toàn cầu kêu gọi người sử dụng lao động cần hành động thực chất, thay vì chỉ treo vài khẩu hiệu “thấu cảm”.

• Đào tạo quản lý để nhận biết và hỗ trợ nhân viên đang gặp khó khăn.
• Tạo không gian an toàn để trò chuyện, chia sẻ.
• Sắp xếp khối lượng công việc hợp lý.
• Thiết lập chính sách rõ ràng về chống quấy rối và phân biệt đối xử.
• Hỗ trợ ngày nghỉ vì lý do tâm lý, lịch làm việc linh hoạt, hoặc quyền tiếp cận dịch vụ chuyên môn.

Nhân viên cũng có thể góp phần tạo ra thay đổi: chủ động lên tiếng khi gặp vấn đề, quan tâm tới đồng nghiệp, tham gia các hoạt động nâng cao nhận thức hoặc đề xuất sáng kiến hỗ trợ nội bộ.

Hơn 30 năm qua, Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế giới đã phát triển từ một chiến dịch nhỏ trở thành phong trào toàn cầu. Và mỗi năm, chủ đề được chọn đều nhấn mạnh những điểm “mù” trong xã hội: từ trẻ em đến người già, từ người sống sót sau chiến tranh đến người chăm sóc con nhỏ, ai cũng cần được lắng nghe và chữa lành.

Thế giới sẽ tốt đẹp hơn khi chúng ta không chỉ nói về sức khỏe tâm thần một ngày trong năm, mà sống với nhận thức và hành động ấy mỗi ngày.

Bởi sức khỏe tâm thần là điều căn bản, không phải xa xỉ.