Chủ đề

Khả năng mắc ung thư có thể đã được định từ khi còn trong bụng mẹ

Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ mắc ung thư, nghiên cứu mới cho thấy, một trong số đó có thể đã ảnh hưởng khi chúng ta còn trong bụng mẹ.

Protein ‘bật và tắt’ gen ảnh hưởng tỷ lệ mắc ung thư

Nghiên cứu do các nhà khoa học tại Viện Van Andel (Mỹ) thực hiện đăng tải trên Nature Cancer đã phát hiện ra rằng, sự phát triển trong tử cung có thể ảnh hưởng đáng kể đến nguy cơ mắc ung thư sau này. Nhóm nghiên cứu tập trung vào một yếu tố biểu sinh quan trọng – protein TRIM28, đây là protein đóng vai trò kiểm soát việc bật/tắt gene mà không làm thay đổi DNA.

Họ phát hiện rằng có hai trạng thái biểu sinh khác nhau ảnh hưởng đến nguy cơ mắc ung thư ở chuột biến đổi gen. Những con chuột phát triển theo hướng có nguy cơ thấp chủ yếu mắc các bệnh ung thư máu như bạch cầu hoặc ung thư hạch bạch huyết. Ngược lại, những con có nguy cơ cao lại dễ mắc ung thư phổi hoặc ung thư tuyến tiền liệt.

Điều này cho thấy rằng, dù có bộ gen dù cho giống nhau, quá trình phát triển trong tử cung vẫn có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong nguy cơ ung thư.

Hiện vẫn chưa rõ điều gì quyết định sự khác biệt biểu sinh này. Nó có thể hoàn toàn là sự ngẫu nhiên, nhưng cũng có khả năng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường trước sinh. Chẳng hạn, việc tiếp xúc với rượu trong thai kỳ cũng có thể làm tăng nguy cơ (thật ra điều này từ lâu đã được chứng minh là ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ).

J. Andrew Pospisilik, Giám đốc Trung tâm Biểu sinh học tại Viện Van Andel, cho biết: “Hầu hết các nghiên cứu trước đây đều xem ung thư là bệnh lý do đột biến hoặc di truyền, xuất hiện ở giai đoạn muộn của cuộc đời. Phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng nguy cơ ung thư có thể đã được định hình ngay từ giai đoạn phát triển đầu đời, mở ra một hướng nghiên cứu hoàn toàn mới.”

Có thể can thiệp vào quá trình này không?

Cho đến thời điểm hiện tại, cách mà hai trạng thái biểu sinh này (hoặc có thể có cả các trạng thái khác) hình thành vẫn chưa rõ ràng. Có thể đó chỉ là sự ngẫu nhiên, nhưng cũng có những nghiên cứu trước đây chỉ ra mối liên hệ giữa các yếu tố môi trường trước sinh (chẳng hạn như tiếp xúc với rượu trong tử cung) và nguy cơ ung thư.

J. Andrew Pospisilik, Giám đốc Trung tâm Biểu sinh học tại Viện Van Andel, cho biết: “Vì hầu hết các trường hợp ung thư xuất hiện ở giai đoạn muộn của cuộc đời và thường được hiểu là bệnh lý do đột biến hoặc yếu tố di truyền, nên trước đây chưa có nhiều nghiên cứu tập trung vào việc phát triển trước sinh có thể ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư như thế nào. Phát hiện này đã thay đổi cách nhìn đó.”

“Việc xác định hai trạng thái biểu sinh khác biệt này mở ra một hướng nghiên cứu hoàn toàn mới về nền tảng của bệnh ung thư.”

Hiểu rõ hơn về những cơ chế này có thể giúp tìm ra những phương pháp điều trị tiềm năng mới. Mặc dù nghiên cứu vẫn đang ở giai đoạn sơ khai, nhưng trong bối cảnh số ca ung thư tiếp tục gia tăng mạnh mẽ, nó có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giải mã những bí ẩn của căn bệnh này.

Panzeri nhấn mạnh: “Mọi người đều có một mức độ rủi ro nhất định, nhưng khi ung thư xuất hiện, chúng ta thường cho rằng đó chỉ là sự xui xẻo. Tuy nhiên, sự xui xẻo không thể hoàn toàn giải thích tại sao một số người mắc ung thư, còn những người khác thì không.”

“Quan trọng nhất, chúng ta không thể điều trị sự xui xẻo, nhưng chúng ta có thể nhắm đến biểu sinh học như một mục tiêu điều trị.”