Hơn 800 triệu người trên thế giới mắc bệnh tiểu đường

Các nhà khoa học cho biết, số ca mắc bệnh tiểu đường từ năm 1990 đến 2022 tăng mạnh nhất ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, và tình trạng thiếu điều trị đang gây lo ngại.

Hơn 1 phần 10 dân số thế giới mắc tiểu đường

Theo một nghiên cứu mới, số người mắc bệnh tiểu đường trên toàn cầu đã tăng gấp đôi trong 30 năm qua, đạt hơn 800 triệu người. Phân tích toàn cầu được công bố trên tạp chí Lancet chỉ ra rằng, tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường ở người trưởng thành đã tăng gấp đôi, từ khoảng 7% lên khoảng 14% trong giai đoạn 1990 đến 2022, với sự gia tăng lớn nhất ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.

Đây là nghiên cứu toàn cầu đầu tiên phân tích tỷ lệ mắc và điều trị bệnh tiểu đường tại tất cả các quốc gia. Các nhà khoa học tại NCD-RisC, hợp tác với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đã sử dụng dữ liệu từ hơn 140 triệu người từ 18 tuổi trở lên, được tổng hợp từ hơn 1.000 nghiên cứu tại các quốc gia khác nhau. Họ áp dụng các công cụ thống kê để so sánh chính xác tỷ lệ mắc bệnh và điều trị giữa các quốc gia và khu vực.

Nghiên cứu cũng làm nổi bật sự bất bình đẳng về sức khỏe ngày càng tăng. Hơn một nửa số ca tiểu đường trên toàn cầu tập trung ở bốn quốc gia. Vào năm 2022, hơn một phần tư số người mắc bệnh (212 triệu người) sống ở Ấn Độ, 148 triệu ở Trung Quốc, 42 triệu ở Mỹ và 36 triệu ở Pakistan. Indonesia và Brazil cũng ghi nhận lần lượt 25 triệu và 22 triệu ca mắc bệnh.

Năm 2022, gần 60% số người mắc bệnh tiểu đường tập trung chỉ ở 6 quốc gia

Tại một số quốc gia thuộc các đảo Thái Bình Dương, vùng Caribbean, Trung Đông và Bắc Phi, hơn 25% dân số, cả nam lẫn nữ, mắc bệnh tiểu đường. Trong khi đó, ở Mỹ (12,5%) và Anh (8,8%), tỷ lệ này cao nhất trong nhóm các quốc gia phát triển.

Ngược lại, tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường vào năm 2022 chỉ ở mức 2 – 4% đối với phụ nữ tại Pháp, Đan Mạch, Tây Ban Nha, Thụy Sĩ và Thụy Điển, và 3 – 5% đối với nam giới tại Đan Mạch, Pháp, Uganda, Kenya, Malawi, Tây Ban Nha và Rwanda.

Sự gia tăng béo phì, cùng với dân số toàn cầu đang già hóa, khiến ngày càng nhiều người có nguy cơ cao phát triển bệnh tiểu đường.

Tiến sĩ Ranjit Mohan Anjana, đồng tác giả nghiên cứu và là chủ tịch Quỹ Nghiên cứu Tiểu đường Madras tại Ấn Độ, nhận định: “Với những hậu quả tàn phế và có thể gây tử vong của bệnh tiểu đường, việc phòng ngừa thông qua chế độ ăn lành mạnh và tập thể dục là điều cần thiết để cải thiện sức khỏe toàn cầu.

“Nghiên cứu của chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết của các chính sách tham vọng hơn, đặc biệt ở các khu vực có thu nhập thấp, nhằm hạn chế thực phẩm không lành mạnh, làm cho thực phẩm lành mạnh trở nên hợp túi tiền hơn, và cải thiện cơ hội tập luyện thể dục thể thao, thông qua các biện pháp như trợ giá thực phẩm lành mạnh, cung cấp bữa ăn miễn phí tại trường học, cũng như tạo không gian an toàn để đi bộ và tập thể dục, bao gồm việc miễn phí vé vào công viên và trung tâm thể dục công cộng.”

Tồn tại sự bất bình đẳng trong điều trị giữa các khu vực

Cũng theo nghiên cứu, mặc dù có sẵn các loại thuốc hạ đường huyết hiệu quả với chi phí thấp, nhưng tình trạng thiếu điều trị vẫn làm gia tăng sự bất bình đẳng. Trong khi nhiều quốc gia phát triển đã đạt được tiến bộ lớn về tỷ lệ điều trị, với hơn 55% người trưởng thành mắc bệnh được điều trị vào năm 2022, thì ở nhiều quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, tỷ lệ này không cải thiện.

Kết quả là, hơn một nửa số người trưởng thành mắc bệnh tiểu đường – 445 triệu người (59%) – từ 30 tuổi trở lên đã không được điều trị vào năm 2022.

Giáo sư Majid Ezzati, tác giả cao cấp của nghiên cứu từ Đại học Imperial London, cho biết: “Nghiên cứu của chúng tôi làm rõ sự bất bình đẳng toàn cầu ngày càng tăng về bệnh tiểu đường, với tỷ lệ điều trị dậm chân tại chỗ ở nhiều quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, nơi số người mắc bệnh đang tăng mạnh.”

“Điều này đặc biệt đáng lo ngại vì người mắc bệnh tiểu đường ở các quốc gia này thường trẻ hơn, và nếu không được điều trị hiệu quả, họ sẽ phải đối mặt với các biến chứng suốt đời – bao gồm cắt cụt chi, bệnh tim, tổn thương thận hoặc mất thị lực – hoặc thậm chí tử vong sớm.”

Đáp lại những phát hiện này, Tổng giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, cho rằng: “Chúng ta đã chứng kiến sự gia tăng đáng báo động của bệnh tiểu đường trong ba thập kỷ qua, phản ánh sự gia tăng béo phì, kết hợp với tác động của việc tiếp thị thực phẩm không lành mạnh, thiếu vận động và khó khăn kinh tế.

“Để kiểm soát dịch bệnh tiểu đường toàn cầu, các quốc gia phải hành động khẩn cấp. Điều này bắt đầu bằng việc ban hành các chính sách hỗ trợ chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường hoạt động thể chất và, quan trọng nhất, xây dựng hệ thống y tế nhằm phòng ngừa, phát hiện sớm và điều trị bệnh.”

Chantal Mathieu, chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu Bệnh tiểu đường châu Âu, nhận định: “[Bệnh tiểu đường] đã đạt đến mức đại dịch, gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng và nền kinh tế.”

Bà kêu gọi các nhà hoạch định chính sách “áp dụng các chiến lược phòng ngừa, mở rộng khả năng tiếp cận sàng lọc, và hỗ trợ các sáng kiến quản lý lâu dài hiệu quả hơn”.

Nguồn tổng hợp