Đột phá: Ca ghép bàng quang người đầu tiên trên thế giới

Một bệnh nhân từng mất cả thận lẫn bàng quang do bệnh lý nay đã có thể đi tiểu trở lại bình thường sau bảy năm – nhờ một ca phẫu thuật mang tính lịch sử: ca ghép bàng quang người đầu tiên trên thế giới, vừa được thực hiện thành công tại Mỹ vào ngày 4/5/2025.

Thành tựu này không chỉ là một bước tiến vượt bậc của y học hiện đại mà còn mở ra hy vọng sống cho hàng triệu bệnh nhân đang sống chung với những tổn thương bàng quang không thể phục hồi.

Từ bệnh nhân mất chức năng hoàn toàn đến cuộc sống mới

Người nhận tạng là anh Oscar Larrainzar, 41 tuổi – một người cha của bốn đứa con, đã sống nhờ lọc máu trong suốt 7 năm kể từ khi mất cả hai quả thận và gần như toàn bộ bàng quang do biến chứng từ bệnh thận và ung thư.

Khi nhập viện, phần bàng quang còn lại trong cơ thể anh chỉ có thể chứa 30 ml nước tiểu – trong khi mức trung bình ở nam giới là khoảng 700 ml. Việc đi tiểu trở thành một điều bất khả thi.

Tuy nhiên, sau ca ghép kéo dài 8 tiếng đồng hồ, bác sĩ Nima Nassiri (ĐH California, Los Angeles) cho biết: “Chiếc thận mới lập tức tạo ra một lượng lớn nước tiểu, và nước tiểu được dẫn lưu hiệu quả vào bàng quang ghép. Không cần lọc máu sau mổ.”

Chỉ ít ngày sau, Oscar đã có thể đi tiểu bình thường – lần đầu tiên sau gần một thập kỷ.

Khi y học hiện đại vượt qua giới hạn

Trước đây, lựa chọn duy nhất cho các bệnh nhân như Oscar là dùng một đoạn ruột để thay thế chức năng của bàng quang. Tuy nhiên, phương pháp này không tối ưu: hơn 80% trường hợp gặp biến chứng, do ruột và bàng quang có hệ vi sinh vật và chức năng sinh lý hoàn toàn khác biệt.

“Phẫu thuật ghép bàng quang luôn là thách thức lớn vì hệ mạch máu phức tạp nằm sâu trong ổ bụng,” bác sĩ Inderbir Gill (ĐH Nam California), người đứng đầu nhóm phẫu thuật, chia sẻ. “Chúng tôi đã mất hơn 4 năm để chuẩn bị, luyện tập trên người hiến tạng đã chết não, sử dụng robot phẫu thuật và cải tiến kỹ thuật nối mạch.”

Kết quả là một ca mổ lịch sử diễn ra đúng như kế hoạch, mở ra cánh cửa mới cho việc hồi sinh chức năng bàng quang.

Không chỉ sống – mà là sống có chất lượng

Ghép tạng không đơn thuần là cứu mạng – nó còn giúp bệnh nhân lấy lại khả năng sống bình thường. Với Oscar, việc có thể đi tiểu một cách tự nhiên không chỉ là sự giải thoát thể chất, mà còn là biểu tượng của hy vọng và nhân phẩm được khôi phục.

“Tôi từng là quả bom nổ chậm,” anh nói. “Giờ tôi có hy vọng.”

Dù thành công bước đầu rất ấn tượng, các bác sĩ vẫn thận trọng. Hiện nhóm nghiên cứu đang chuẩn bị thực hiện thêm 4 ca ghép trong khuôn khổ thử nghiệm lâm sàng. Do bệnh nhân phải dùng thuốc ức chế miễn dịch lâu dài, chỉ những người không còn phương án điều trị nào khác mới được cân nhắc.

Nếu các ca tiếp theo thành công, một nghiên cứu quy mô lớn hơn sẽ được khởi động – mở ra cơ hội phổ cập kỹ thuật ghép bàng quang cho cộng đồng y tế toàn cầu.