Chế độ ăn “GM”: Giảm mỡ chỉ trong 7 ngày có “cực đoan” như lời đồn?

Hứa hẹn giúp giảm gần 7 kg chỉ trong một tuần, chế độ ăn GM (General Motors) đang thu hút sự chú ý của nhiều người muốn “lột xác” nhanh chóng. Tuy nhiên, mức điểm 1,13/5 trên thang đánh giá Healthline Diet Score lại đặt ra câu hỏi: Liệu kế hoạch ăn kiêng này có thực sự là “chén thánh” cho vấn đề giảm cân?

Chế độ ăn (G)iảm (M)ỡ

Chế độ ăn GM quy định chặt chẽ việc bạn được ăn gì trong từng ngày cụ thể, từ trái cây (trừ chuối) cho đến rau củ, và sau đó bổ sung thịt trong ngày tiếp theo. Mục tiêu chính của chế độ ăn này là tạo ra “thâm hụt calo” – bạn nạp ít hơn mức calo cơ thể đốt cháy mỗi ngày. Nhiều người ủng hộ còn tin rằng nó gồm “thực phẩm âm calo,” ý nói số calo tiêu hao khi tiêu hóa lớn hơn lượng calo nạp vào, chẳng hạn như rau, trái cây nhiều nước.

Nguồn gốc chính thức của chế độ ăn GM đến nay vẫn chưa rõ ràng. Có tin đồn nó được phát triển dưới sự hỗ trợ của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) và FDA, và được thử nghiệm ở Trung tâm Nghiên cứu Johns Hopkins, nhưng các thông tin này đã bị phủ nhận. Hiện nay, việc gắn mác “General Motors” được cho là chỉ mang tính giai thoại.

Một nghiên cứu năm 2015 trên 133.000 người cho thấy, việc gia tăng tiêu thụ rau và trái cây không tinh bột giúp giảm đáng kể nguy cơ tăng cân theo thời gian. Chế độ ăn GM cũng loại bỏ nước ngọt có đường và rượu – hai tác nhân rõ ràng gây tăng cân, và cho phép lựa chọn linh hoạt giữa thịt bò, gà hoặc cá.

Thực đơn GM điển hình

Chế độ ăn GM chia làm 7 ngày, với các nguyên tắc riêng cho mỗi ngày. Họ khuyến nghị uống 8 – 12 ly nước mỗi ngày để duy trì đủ nước. Tập thể dục không bắt buộc, nhưng nếu có, cũng không nên trong 3 ngày đầu tiên. Bạn cũng có thể ăn 2 – 3 bát “GM Wonder Soup” mỗi ngày, gồm bắp cải, cần tây, cà chua, hành tây và ớt chuông.

Dưới đây là các nguyên tắc chi tiết cho từng ngày:

• Ngày thứ nhất
  • Chỉ ăn trái cây – loại nào cũng được trừ chuối.
  • Không giới hạn lượng trái cây.
  • Khuyến khích ăn nhiều dưa (melon) để giảm cân nhiều hơn.
• Ngày thứ hai
  • Chỉ ăn rau, có thể ăn sống hoặc nấu chín.
  • Không giới hạn lượng rau.
  • Khoai tây chỉ được ăn vào bữa sáng.
• Ngày thứ ba
  • Chỉ ăn rau và trái cây, ngoại trừ chuối và khoai tây.
  • Không có giới hạn lượng thực phẩm.
• Ngày thứ tư
  • Chỉ ăn chuối và uống sữa.
  • Có thể ăn đến 6 quả chuối lớn hoặc 8 quả chuối nhỏ.
  • Uống 3 ly sữa, ưu tiên sữa tách béo.
• Ngày thứ năm
  • Ăn hai phần thịt bò, gà hoặc cá, mỗi phần khoảng 284 gram.
  • Ngoài thịt, bạn chỉ được ăn 6 quả cà chua nguyên quả.
  • Người ăn chay có thể dùng gạo lứt hoặc phô mai tươi (cottage cheese) thay thế thịt.
  • Tăng thêm 2 ly nước để hỗ trợ thải axit uric – sản phẩm chuyển hóa của purin, một hợp chất có trong thịt.
• Ngày thứ sáu
  • Chỉ ăn hai phần thịt bò, gà hoặc cá, mỗi phần 284 gram.
  • Bổ sung không giới hạn rau (trừ khoai tây).
  • Người ăn chay có thể thay thế thịt bằng gạo lứt hoặc phô mai tươi.
  • Tăng thêm 2 ly nước để hỗ trợ thải axit uric.
• Ngày thứ bảy
  • Chỉ ăn gạo lứt, trái cây, nước ép trái cây và rau củ.
  • Không giới hạn lượng bất kỳ nhóm thực phẩm nào trong ngày.

Nghi ngờ về tính khoa học

Dù chưa có nghiên cứu trực tiếp nào về chế độ ăn GM, nhưng một số yếu tố có liên quan đã được đề cập. Trước hết, chế độ này khuyến khích tăng lượng trái cây và rau củ, vốn được chứng minh là có lợi cho giảm cân do hàm lượng calo thấp. Trong một nghiên cứu năm 2015 với hơn 133.000 người tham gia, nhóm tiêu thụ nhiều trái cây và rau củ không tinh bột có nguy cơ thay đổi cân nặng thấp nhất sau 4 năm.

Hơn nữa, chế độ GM cũng hạn chế một số thực phẩm và thức uống gây tăng cân, đặc biệt là đồ uống có đường hoặc rượu – đều có thể góp phần gây tăng cân. Đồng thời, bạn có thể lựa chọn loại thịt, trái cây, rau theo sở thích cá nhân, khiến chế độ có thể “ít gò bó” hơn so với các chế độ khắt khe khác.

Tuy nhiên, cũng phải nói, chế độ ăn GM tồn tại nhiều nhược điểm:

• Không có nghiên cứu khoa học ủng hộ: Không có bằng chứng đáng tin cậy, ngoài các lời đồn, chứng minh cho hiệu quả của chế độ ăn. Bên cạnh đó, việc khẳng định có “thực phẩm âm calo” cũng thiếu căn cứ khoa học.
• Thiếu hụt dinh dưỡng quan trọng: Chế độ ăn thiếu cân bằng và có thể khiến bạn cảm thấy đói hoặc thiếu chất dinh dưỡng trong một số ngày, nhất là protein. Nghiên cứu cho thấy protein có thể giúp giảm cảm giác thèm ăn và hỗ trợ giảm cân hiệu quả hơn.
• Giảm cân ngắn hạn, khó duy trì: Phần lớn trọng lượng giảm được có thể là “nước” thay vì mỡ. Khi bạn ăn ít calo, cơ thể đốt glycogen (dạng dự trữ năng lượng chứa nhiều nước), khiến số cân giảm nhanh nhưng dễ tăng trở lại khi quay lại chế độ ăn thông thường.

Để đạt được kết quả bền vững, nhiều nghiên cứu cho thấy bạn nên kết hợp chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục thường xuyên, thay vì chạy theo những giải pháp cấp tốc.