Truyền dịch bằng...nước dừa

Trong kháng chiến chống Mỹ, khi thuốc men và dịch truyền khan hiếm vì bị địch kiểm soát, các bác sĩ quân y miền Nam đã sáng tạo ra cách dùng nước dừa để truyền dịch cho thương binh. Nhiều hình ảnh tư liệu tại Phòng truyền thống Cục Quân y còn ghi lại cảnh cán bộ quân y vừa vận chuyển thương binh, vừa truyền nước dừa ngay giữa chiến trường ác liệt.

Nước dừa gần như đẳng trương với máu, chứa fructoza, glucoza, protit, lipit, điện giải… có tác dụng nâng và duy trì mạch, huyết áp, nuôi dưỡng cơ thể

Việc lựa chọn dừa dùng làm dịch truyền vô cùng khắt khe. Quả dừa phải không quá già, không quá non, cơm dừa mềm, nước trong, ít dầu và a-xít, không lợn cợn. Dừa được lấy từ cây trồng nơi thoáng đãng, tránh xa chuồng trại hay bãi rác để hạn chế ô nhiễm.

Công đoạn chọn lựa thường do những thầy thuốc hoặc người dân có kinh nghiệm đảm nhiệm. Khi lấy nước, phải dùng kim nhọn ghim vào phần non gần cuống dừa để dẫn vào chai, tuyệt đối không được chặt vỏ bằng dao. Sau đó, quả dừa được bổ ra để kiểm tra cơm: nếu phần cơm dày mỏng không đều, có dấu hiệu “trăng ăn” thì nước dừa ấy lập tức bị loại bỏ.

Nhờ sự tỉ mỉ và sáng tạo ấy, nước dừa đã trở thành nguồn dịch truyền quý giá trong hoàn cảnh hiểm nghèo, cứu sống biết bao thương binh. Sáng kiến này nhanh chóng lan rộng khắp các đơn vị quân y miền Nam, đặc biệt ở Đồng bằng sông Hậu và Quân khu 9, nơi những hàng dừa đã lặng lẽ góp phần làm nên chiến thắng. (Theo Quân đội nhân dân)

Chế phẩm thuốc bổ Filatov: Trí tuệ trong gian khó

Trong những năm kháng chiến, bệnh sốt rét trở thành nỗi ám ảnh lớn nhất của bộ đội ta. Thuốc men thiếu thốn, điều kiện y tế hạn hẹp khiến thương bệnh binh không chỉ cần phương pháp điều trị mà còn cần một cách để nâng cao sức đề kháng, giữ gìn thể lực giữa núi rừng khắc nghiệt. Trăn trở với bài toán đó, bác sĩ Nguyễn Thiện Thành, lúc bấy giờ là Vụ trưởng Phòng Quân y Phân liên khu miền Tây Nam Bộ, đã tìm kiếm giải pháp mới để cứu bộ đội.

Năm 1951, ông tiếp cận lý thuyết của bác sĩ Filatov (Liên Xô) về khả năng bào chế thuốc bổ từ nhau thai, nhận thấy đây là phương pháp có cơ sở khoa học. Ông đã thuyết trình cho đội ngũ quân y và ngay sau đó tiến hành nghiên cứu, ứng dụng vào thực tế. Từ đó, chế phẩm Filatov ra đời, trở thành một loại thuốc bổ đặc biệt, giúp nhiều chiến sĩ đang kiệt quệ vì sốt rét và thiếu dinh dưỡng phục hồi sức khỏe, tiếp tục chiến đấu.

Công trình của bác sĩ Nguyễn Thiện Thành đã cứu sống hàng vạn quân dân trong thời kỳ kháng chiến và được Bác Hồ trực tiếp biểu dương như một minh chứng cho tinh thần “dám nghĩ, dám làm” của quân y Nam Bộ. Đây không chỉ là thành tựu y học trong điều kiện thiếu thốn, mà còn là di sản trí tuệ, nhân văn lớn lao mà cha ông ta đã để lại. (Theo Công an nhân dân)

Sáng tạo giữa gian khổ: Từ đường đỏ nước bạn, ống thủy tinh cũ đến cây thuốc dân gian

Trong những năm tháng khốc liệt ở chiến trường Tây Nguyên, dịch truyền glucose là thứ xa xỉ nhưng lại vô cùng cần thiết để cứu sống thương binh trong cơn nguy kịch. Giữa muôn vàn thiếu thốn, các chiến sĩ quân y đã tìm ra sáng kiến đặc biệt: chưng cất đường đỏ từ nước bạn Campuchia, sau đó thủy phân thành glucose để làm dịch truyền. Nhờ vậy, nhiều sinh mạng được kịp thời giữ lại giữa ranh giới sinh tử.

Không dừng lại ở đó, để có đủ dụng cụ y tế cho công tác điều trị, họ đã thu hồi những lọ chai, ống thuốc tiêm đã qua sử dụng, nấu lại thành thủy tinh, rồi nhờ đến bàn tay khéo léo của những người thợ lành nghề chế tác thành những ống thủy tinh mới. Những ống nhỏ bé ấy đã trở thành phương tiện cứu chữa thiết yếu, hiện hữu nơi tuyến lửa.

Bên cạnh những sáng kiến từ khoa học, các chiến sĩ quân y còn tận dụng triệt để kinh nghiệm của đồng bào. Họ phát hiện cây lân-tơ-uyn, một loại tầm gửi có tác dụng kháng sinh trị thương, rồi mang về nấu thành cao lỏng, dùng thay dung dịch rửa vết thương. Sự kết hợp giữa trí tuệ, lòng dũng cảm và vốn quý dân gian đã làm nên sức mạnh bền bỉ, giúp bộ đội ta vượt qua những thử thách khốc liệt của chiến tranh.

Trong bom đạn khốc liệt, giữa thiếu thốn trăm bề, cha ông ta vẫn vững vàng gìn giữ sức khỏe nơi chiến trường bằng tất cả nghị lực, trí tuệ và lòng yêu thương đồng đội. Những nỗ lực thầm lặng ấy không chỉ giúp họ vượt qua gian khổ, bảo toàn lực lượng mà còn để lại một di sản tinh thần vô giá cho hôm nay.

Nhìn lại, chúng ta càng thêm biết ơn, tự hào và có trách nhiệm hơn trong việc giữ gìn, phát huy truyền thống quý báu mà cha ông đã gửi gắm qua từng trang sử.