CGM - “Bạn đồng hành” mới của người bệnh tiểu đường

CGM là gì và đo ở đâu?

CGM (Continuous Glucose Monitoring) có nghĩa là theo dõi đường huyết liên tục, là thiết bị đeo trên người, hoạt động 24/7 để theo dõi mức đường huyết trong dịch kẽ (Interstitial Fluid) - phần dịch nằm giữa các tế bào, dưới da. Glucose từ máu khuếch tán sang dịch kẽ, nên CGM đo liên tục giúp ghi lại mốc đường huyết theo thời gian thực.

Cần lưu ý: vì đo ở dịch kẽ, CGM có độ trễ so với que thử máu truyền thống, khoảng vài phút. Mặc dù vậy, phần lớn người dùng vẫn cho rằng CGM dễ dàng và hữu ích, nhờ khả năng cảnh báo và theo dõi liên tục.

Một hệ thống CGM gồm ba thành phần cơ bản:

• Cảm biến (Sensor): Được đặt dưới da nhờ dụng cụ chuyên dụng, hoạt động trong 7-15 ngày (có loại lâu hơn). Nó liên tục đo glucose trong dịch kẽ.
• Máy phát tín hiệu (Transmitter): Gửi dữ liệu không dây đến điện thoại, máy thu hoặc bơm insulin. Có thể tái sử dụng hoặc dùng 1 lần.
• Thiết bị hiển thị: Là ứng dụng trên smartphone, máy thu cầm tay hoặc bơm insulin - nơi bạn xem biểu đồ, mức đường huyết, và nhận cảnh báo khi chỉ số vượt ngưỡng.

Các bước sử dụng CGM:

1. Chèn cảm biến dưới da và dọn dẹp vị trí.
2. Kết nối hoặc bật máy phát.
3. Chờ khoảng 30 phút - 2 giờ để kích hoạt.
4. Bắt đầu đo liên tục. Nếu cần, thực hiện hiệu chuẩn bằng que thử đường.
5. Mức đường huyết được cập nhật thời gian thực, kèm cảnh báo.
6. Dữ liệu được lưu trong thiết bị, có thể xem và phân tích lâu dài.

Ưu điểm nổi bật của CGM

CGM đã được chứng minh mang lại nhiều lợi ích cho người dùng:

• Theo dõi liên tục, đầy đủ hơn: Dữ liệu cập nhật từng vài phút giúp bạn hiểu rõ biến động đường huyết trong ngày.
• Giảm số lần chọc kim: Không cần thực hiện nhiều que thử như trước, trừ khi CGM báo lỗi hoặc cần hiệu chuẩn.
• Cảnh báo sớm: CGM thông báo khi đường huyết tăng hoặc giảm bất thường - giúp bạn kịp thời xử lý.
• Quản lý tích hợp: Dữ liệu CGM có thể đồng bộ với hồ sơ sức khỏe, hỗ trợ bác sĩ cá nhân hóa phác đồ điều trị.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng người dùng CGM có ít biến cố hạ đường huyết và mức A1C (chỉ số đường huyết trung bình 2-3 tháng) thấp hơn đáng kể so với người dùng que thử thông thường.

Thách thức và giới hạn cần lưu ý

Tất nhiên không có công nghệ nào là hoàn hảo. Người dùng CGM sẽ phải đối mặt với những vấn đề như:

• Chi phí cao: Một bộ CGM và phụ kiện đi kèm không rẻ, đặc biệt phụ thuộc vào bảo hiểm y tế.
• Quá tải dữ liệu và cảnh báo: Một số người có thể bị lo âu khi nhận quá nhiều cảnh báo hoặc cảm thấy mệt mỏi vì thiết bị gắn trên người.
• Không thay thế hoàn toàn fingerstick: Phải sẵn sàng que thử khi CGM lỗi hoặc cần xác nhận.
• Kích ứng da: Một số người bị dị ứng với keo dán cảm biến.
• Tác động thuốc/supplement: Một số thuốc như acetaminophen, hydroxyurea, lithium, vitamin C... có thể làm ảnh hưởng đến độ chính xác tín hiệu CGM.

Ai là người nên dùng CGM?

CGM chủ yếu được dành cho người mắc tiểu đường (loại 1 hoặc loại 2). Tuy nhiên, bác sĩ cũng có thể khuyến nghị cho người mắc:

• Tiền tiểu đường, béo phì
• Bệnh lý làm hạ đường huyết tái diễn (ví dụ: insulinoma)
• Các hội chứng chuyển hóa hoặc rối loạn đường huyết đặc biệt

Để tối ưu hiệu quả khi dùng CGM, bạn nên:

• Trao đổi kỹ với bác sĩ hoặc chuyên gia điều dưỡng đái tháo đường để học cách chèn cảm biến, hiệu chuẩn, hiểu cảnh báo và tải dữ liệu.
• Kiểm tra thực tế bằng fingerstick khi cần, đặc biệt lúc CGM báo số lạ hoặc bạn không thoải mái sức khỏe.
• Thiết lập ngưỡng đường huyết phù hợp với tình trạng cá nhân.

CGM là bước tiến lớn trong quản lý đái tháo đường, giúp cung cấp dữ liệu liên tục, cảnh báo sớm và giảm sự lệ thuộc vào que thử máu. Với hướng dẫn đúng cách, CGM giúp bạn kiểm soát bệnh tốt hơn, tăng chất lượng cuộc sống và giảm nguy cơ biến chứng.

Tuy nhiên, nó cũng yêu cầu chi phí, kiến thức sử dụng và sự kiểm soát kỹ thuật. Hãy trao đổi với chuyên gia y tế để xem CGM có phù hợp với bạn không, và học cách dùng thiết bị an toàn, hiệu quả.