CDC Mỹ: Khuyến cáo điều trị và phòng ngừa vi rút Chikungunya

Điều trị

Hiện chưa có thuốc kháng vi rút đặc hiệu dành cho chikungunya, tuy nhiên, một số phương án điều trị đang được nghiên cứu. Việc điều trị triệu chứng có thể bao gồm nghỉ ngơi, bù dịch và dùng thuốc giảm đau, hạ sốt. Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có thể dùng để giúp giảm sốt và đau cấp tính.

Tuy nhiên, tại các khu vực lưu hành sốt xuất huyết dengue hoặc với người đi/đến những khu vực này, acetaminophen (paracetamol) là lựa chọn hàng đầu để hạ sốt và giảm đau khớp cho đến khi loại trừ được dengue, nhằm giảm nguy cơ xuất huyết do dengue.

Với bệnh nhân bị đau khớp kéo dài liên quan đến chikungunya, việc dùng NSAID, corticosteroid (bao gồm dạng bôi tại chỗ) và vật lý trị liệu có thể giúp làm giảm triệu chứng.

Phòng ngừa

Tư vấn cho người chuẩn bị đi đến khu vực có nguy cơ chikungunya về các biện pháp tránh muỗi đốt và tiêm vắc xin trước khi đi, nếu họ thuộc nhóm được khuyến nghị tiêm.

Những người nguy cơ cao bị bệnh nặng (bao gồm người có bệnh nền và phụ nữ ở giai đoạn muộn của thai kỳ) có thể cân nhắc tránh đi đến khu vực đang có bùng phát.

Nếu không thể tránh đi, cần nhấn mạnh việc tránh muỗi đốt và tiêm vắc xin trước khi đi.

Ngăn muỗi đốt

Trong thời gian đi lại

• Dùng các loại thuốc xua muỗi đã được cơ quan chức năng cấp phép.
• Mặc áo dài tay, quần dài rộng rãi.
• Xử lý quần áo và đồ dùng bằng permethrin 0,5%.
• Chọn nơi ở có máy điều hòa hoặc cửa sổ/cửa ra vào có lưới chống muỗi; nếu ngủ ngoài trời, hãy dùng màn/mùng.

Sau khi trở về

• Người nghi ngờ hoặc xác định nhiễm vi rút chikungunya nên tránh bị muỗi đốt trong tuần lễ đầu của bệnh để giảm nguy cơ lây truyền trong cộng đồng (muỗi có thể đốt người bệnh rồi truyền cho người khác, tương tự như cơ chế của sốt xuất huyết).

Tiêm vắc xin

Chikungunya có thể phòng ngừa bằng vắc xin. Tại Hoa Kỳ, hiện có hai vắc xin chikungunya:

• Vắc xin sống giảm độc lực: IXCHIQ
• Vắc xin hạt giống vi rút (virus-like particle, VLP): VIMKUNYA

Tại Việt Nam, hiện chưa có vắc xin phòng ngừa chikungunya, đồng thời cũng chưa phát hiện ca bệnh, song dữ liệu khoa học cho thấy bệnh từng lưu hành tại Việt Nam và nguy cơ tái xuất hiện vẫn hiện hữu cao. Ngành y tế kêu gọi người dân chủ động diệt lăng quăng, phòng muỗi đốt để phòng bệnh sốt xuất huyết và Chikungunya.