Cấp phép vaccine sốt xuất huyết, zona thần kinh và phế cầu 23: tin vui cho người dân

Nhiều vaccine mới như vaccine phòng bệnh sốt xuất huyết, vaccine phòng bệnh zona thần kinh, vaccine phòng 23 tuýp phế cầu thế hệ mới vừa được Bộ Y tế cấp phép, gia hạn giấy đăng ký lưu hành.

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), việc cấp phép sử dụng 3 loại vắc xin sốt xuất huyết, zona thần kinh và phế cầu 23 thuộc trong chủ trương của Bộ Y tế. Hội đồng cấp phép cũng đã xem xét đánh giá về độ an toàn và tính hiệu quả của các loại vắc xin này trước khi được vào sử dụng tại Việt Nam.

PGS Trần Đắc Phu đánh giá, vaccine sốt xuất huyết, zona thần kinh và phế cầu 23 đã được sử dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới, việc cấp phép tại Việt Nam là một tin rất đáng mừng với người dân.

Cụ thể, ba loại vắc xin được Bộ Y tế phê duyệt sử dụng tại Việt Nam là: vắc xin Shingrix phòng bệnh zona thần kinh,  vắc xin thế hệ mới Pneumovax 23 phòng 23 chủng phế cầu khuẩn và vắc xin Qdenga phòng bệnh sốt xuất huyết.

Vắc xin Shingrix phòng bệnh zona thần kinh do hãng dược phẩm GSK sản xuất có hiệu lực trên 97%, dành cho người từ 50 tuổi trở lên với sức khỏe bình thường hoặc cho người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona do có tình trạng suy giảm miễn dịch. Lịch tiêm 2 mũi cách nhau 2-6 tháng.

Vắc xin Pneumovax 23 do hãng dược phẩm MSD sản xuất, có hiệu lực bảo vệ hơn 90%, dành cho trẻ từ 2 tuổi và người lớn với lịch tiêm 1 mũi.

Còn vắc xin Qdenga phòng sốt xuất huyết do hãng dược phẩm Takeda sản xuất có hiệu lực bảo vệ hơn 80% chống lại cả 4 nhóm huyết thanh virus sốt xuất huyết, dành cho trẻ từ 4 tuổi trở lên. Lịch tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng.

Sớm đưa 3 loại vắc xin phục vụ cho người dân

BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Trung tâm tiêm chủng VNVC, cho hay: “Việc sử dụng vắc xin sốt xuất huyết, zona thần kinh, phế cầu 23 sẽ giúp giảm số ca mắc bệnh và tử vong ở cả trẻ em và người lớn, giảm tình trạng quá tải do nhập viện và chi phí chăm sóc sau điều trị. Người dân không cần phải ra nước ngoài để tiêm các loại vắc xin tiên tiến mà được thụ hưởng ngay ở trong nước.

Là đối tác chiến lược toàn diện của các hãng sản xuất vắc xin lớn trên thế giới như Takeda (Nhật Bản), GSK (Bỉ) và MSD (Mỹ), Hệ thống tiêm chủng VNVC đã đàm phán để nỗ lực sớm đưa cả 3 loại vắc xin quan trọng này về phục vụ cho người dân trong hệ thống gần 200 Trung tâm VNVC trên toàn quốc”.

BS Bạch Thị Chính đánh giá: “Việc sử dụng vắc xin sốt xuất huyết, zona thần kinh, phế cầu 23 sẽ giúp giảm số ca mắc bệnh và tử vong ở cả trẻ em và người lớn, giảm tình trạng quá tải do nhập viện và chi phí chăm sóc sau điều trị. Người dân không cần phải ra nước ngoài để tiêm các loại vắc xin tiên tiến mà được thụ hưởng ngay ở trong nước”.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ mắc mới sốt xuất huyết đã tăng gấp 30 lần trong vòng 50 năm qua. Ước tính hằng năm có khoảng 50-100 triệu trường hợp mắc sốt xuất huyết tại 100 quốc gia có dịch bệnh lưu hành.

Gánh nặng kinh tế toàn cầu do sốt xuất huyết gây ra ước tính rơi vào khoảng 8,9 tỷ USD hằng năm. Trong đó, 40% thiệt hại kinh tế gây ra bởi năng suất lao động bị ảnh hưởng, khi người bệnh phải nghỉ làm hay nhập viện điều trị. Hằng năm Việt Nam có hàng trăm ngàn ca nhiễm và hàng chục ca tử vong do mắc sốt xuất huyết ở trẻ em và người lớn. Tuy nhiên nhiều năm qua chưa có vắc xin phòng ngừa, các biện pháp kiểm soát nguồn lây như tiêu diệt muỗi trung gian truyền bệnh còn gặp nhiều khó khăn. Theo thống kê từ Bộ Y tế, năm 2023 cả nước ghi nhận hơn 172.000 ca mắc sốt xuất huyết, 43 người trong đó đã tử vong.

Sốt xuất huyết có 4 nhóm huyết thanh gây bệnh, không tạo miễn dịch chéo nên mỗi người có thể mắc bệnh 4 lần trong đời và những lần mắc sau sẽ nặng hơn do sự ảnh hưởng của các phức hợp miễn dịch chéo. Nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời, người bệnh, đặc biệt là các đối tượng có nguy cơ cao như trẻ em, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mãn tính, béo phì có thể gặp các biến chứng nguy hiểm như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê… Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây suy thai, sinh non, thai chết lưu…

Phế cầu khuẩn và bệnh zona nguy hiểm ra sao?

Tại Hoa Kỳ, cứ 3 người sẽ có 1 người mắc bệnh zona tại một thời điểm nào đó trong đời. Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, ở những người khỏe mạnh, số ca mắc mới mỗi năm của bệnh zona sẽ dao động từ 1,2 đến 3,4/ 1.000 người; ở những người trên 65 tuổi, số ca mắc mới mỗi năm từ 3,9 đến 11,8/ 1.000 người. Zona thần kinh để lại nhiều biến chứng cho người trên 50 tuổi và đặc biệt là người có nhiều bệnh nền, đối tượng nguy cơ cao như phụ nữ mang thai…

Đặc biệt, sau khi các sang thương bóng nước do zona thần kinh đã lành, người bệnh còn chịu tình trạng đau đớn kéo dài, gọi là cơn đau thần kinh hậu zona (PHN), giảm khả năng lao động, ảnh hưởng nhiều đến tâm lý, giấc ngủ, điều trị phức tạp, tốn kém và đồng thời ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Thống kê ở Mỹ cho thấy cứ 5 người mắc thì có 1 người bị đau sau zona.

Phế cầu khuẩn là tác nhân phổ biến gây bệnh phế cầu xâm lấn nguy hiểm nhất như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, cũng như bệnh phế cầu không xâm lấn như viêm tai giữa, viêm mũi họng, viêm xoang… với tỷ lệ tử vong từ 10-20%. Trong đó, viêm màng não và viêm phổi do phế cầu khuẩn là nguyên nhân gây nên gần 1.6 triệu ca tử vong mỗi năm ở mọi lứa tuổi.

Bệnh đặc biệt nguy hiểm với nhóm nguy cơ cao như trẻ em dưới 5 tuổi, người lớn trên 65 tuổi, người có hệ miễn dịch suy yếu do đang mắc các bệnh mãn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), đái tháo đường, lao phổi, các bệnh lý tim mạch, ung thư,… với tỷ lệ tử vong lên đến 50%. Mỗi năm, có khoảng trên 150.000 ca nhập viện vì viêm phổi phế cầu mỗi năm tại Hoa Kỳ.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính năm 2017, toàn cầu có 600.000 trẻ dưới 5 tuổi tử vong vì các bệnh do phế cầu khuẩn, chiếm 10% số ca tử vong ở độ tuổi này.

Phế cầu khuẩn còn có tỷ lệ kháng kháng sinh rất cao, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn. Khoảng 109 triệu USD điều trị kháng sinh cho trẻ em bị viêm phổi mỗi năm.

Tổng hợp