5 việc cần làm để dọn dẹp sau ngập lụt

Sau khi lũ rút, việc phục hồi sinh hoạt thường ngày luôn là một quá trình vất vả và đòi hỏi nhiều bước. Nhà cửa, quần áo, nguồn nước và các thiết bị trong gia đình đều có nguy cơ nhiễm bẩn, ẩm mốc và chứa nhiều vi khuẩn. Hy vọng những thông tin tổng hợp dưới đây có thể trở thành nguồn hỗ trợ thiết thực giúp cho bà con trong giai đoạn dọn dẹp và tái thiết sau lũ.

1. Nước rút đến đâu dọn dẹp ngay đến đó

Trong lúc nước đang rút dần, bà con nên tranh thủ đẩy bùn ra ngoài càng sớm càng tốt. Đồng thời, hãy tận dụng chính lượng nước này để xối rửa bờ tường và các vật dụng trong nhà. Sau đó, tiếp tục cào lớp bùn non bên dưới và đẩy ra ngoài. Đặc biệt, hãy gom những cây cào nước vì đây là sẽ là trợ thủ đắc lực của bà con trong việc dọn dẹp bùn đất.

Nước rút đến đâu, dọn đến đó. Tuyệt đối không chờ nước rút hoàn toàn mới bắt đầu dọn, vì khi bùn đã khô từng mảng và tạo thành lớp bùn mịn, việc vệ sinh sẽ rất khó và có thể kéo dài đến cả năm vẫn chưa sạch.

2. Giặt sạch, phơi khô quần áo và chăn mền

Quần áo ngâm trong nước lũ vẫn có thể giặt sạch nếu chưa bị mốc đen sâu hoặc mục sợi. Vì nước lũ chứa nhiều bùn đất, vi khuẩn và chất thải, bà con cần xử lý đúng cách để loại bỏ mùi và vi khuẩn.

Trước tiên, hãy xả sơ nhiều lần bằng nước sạch để giũ bớt bùn. Sau đó, ngâm quần áo trong nước nóng từ 40 đến 60°C cùng bột giặt và oxy già hoặc các sản phẩm tẩy quần áo như Vanish hay Oxy Clean.

Với đồ màu, chỉ dùng chất tẩy quần áo, còn với đồ trắng có thể dùng Javel nhưng phải pha loãng đúng hướng dẫn.

Cuối cùng, phơi quần áo dưới nắng gắt trong 1 đến 2 ngày để ánh nắng tiêu diệt vi khuẩn còn sót lại và làm bay mùi ẩm. Nếu thực hiện đầy đủ các bước này, khoảng 70 - 80% quần áo bị ngâm trong nước lũ có thể được làm sạch lại.

3. Làm sạch và khử trùng nước sử dụng trong ăn, uống và sinh hoạt

Sau lũ, nguồn nước giếng, bể chứa và nước sinh hoạt thường bị nhiễm bùn đất, vi khuẩn và tạp chất. Bà con cần làm sạch và khử trùng đúng cách trước khi dùng lại. Có thể áp dụng hai bước: làm trong nước bằng phèn chua và khử trùng bằng Chloramin B.

Làm trong nước bằng phèn chua

• Dùng khoảng 1g phèn chua cho thùng 20 lít.
• Hòa tan phèn chua vào một gáo nước, khuấy nhẹ cho phèn tan đều.
• Đổ gáo nước đã hòa tan phèn vào thùng chứa nước rồi khuấy đều.
• Để yên 30 phút giờ cho cặn lắng xuống đáy.
• Gạn lấy phần nước trong phía trên.

Phèn chỉ làm nước trong hơn, không có tác dụng diệt khuẩn, nên cần bước khử trùng tiếp theo.

Khử trùng nước bằng Chloramin B

Chloramin B là hóa chất diệt khuẩn được Bộ Y tế khuyến cáo sử dụng trong xử lý nước sau thiên tai.

• Dùng khoảng 0,1g Chloramin B dạng bột (khoảng 1/6 thìa hoặc muỗng canh) cho thùng 10 lít nước sạch đã được lắng và lọc trong, được đậy nắp.
• Hòa tan Chloramin B vào một gáo nước.
• Đổ gáo nước đã hòa tan Chloramin B vào thùng nước cần được khử trùng, tuyệt đối không cho thẳng Chloramin B vào nước.
• Nước sau khi được khử trùng cần được đun sôi trước khi uống

Lưu ý là bảo quản Chloramin B cần được bảo quản ở nơi khô thoáng và sạch sẽ, để xa tầm tay trẻ em. Nước được khử trùng rồi cần sử dụng ngay, không pha sẵn để dự trữ.

4. Vệ sinh các thiết bị điện tử đúng cách để hạn chế hư hỏng

Đối với các thiết bị điện tử như tivi, tủ lạnh, máy giặt, nồi cơm, quạt, ổ cắm và dây điện cần làm đầu tiên là làm khô và vệ sinh đúng cách.

Bà con hãy mở và tháo những linh kiện bên trong của các thiết bị điện tử để vệ sinh và phơi khô.

Tiếp theo, hãy đặt thiết bị ở nơi thoáng gió, khô ráo và không bị nắng gắt. Thời gian phơi khô lý tưởng là từ 24 đến 48 giờ để hơi ẩm bên trong có thể thoát hoàn toàn. Có thể sử dụng máy sấy để làm khô các thiết bị điện tử, nhưng hãy đặt ở mức thấp nhất (khoảng 50 - 60 độ C) và nghỉ khoảng 2 - 3 phút giữa những lần sấy.

Trước khi cắm điện để sử dụng lại các thiết bị thì cần đo cách điện và cách nhiệt bằng đồng hồ đo vạn năng (VOM) để bảo đảm an toàn trước khi sử dụng.

Cuối cùng, bà con nên mang đến thợ điện hoặc trung tâm sửa chữa để kiểm tra nếu không chắc chắn về kết quả vệ sinh. Dù thiết bị đã khô bên ngoài, bên trong vẫn có thể còn hơi ẩm khiến nguy cơ chập mạch rất cao. Kiểm tra chuyên môn sẽ giúp đảm bảo thiết bị an toàn khi cắm điện trở lại và hạn chế tối đa nguy cơ hư hỏng sau lũ.

5. Khử trùng nhà cửa sau khi đã dọn xong bùn

Bà con có thể sử dụng dung dịch Javel hoặc Cloramin B pha loãng theo đúng hướng dẫn để lau toàn bộ sàn, chân tường, tay vịn, công tắc đèn và các bề mặt thường xuyên chạm tay. Đây là những vị trí có nguy cơ cao tích tụ vi khuẩn sau lũ.

Đồ dùng như bàn ghế, tủ nhựa, kệ, nồi niêu hoặc bất kỳ vật dụng nào tiếp xúc với nước lũ cũng cần được rửa lại bằng xà phòng và lau khử khuẩn trước khi dùng trở lại.

Khu vực nhà vệ sinh và bếp cần được ưu tiên làm kỹ hơn. Hãy chà rửa bồn cầu, cống thoát nước, bồn rửa tay và các bề mặt bằng chất tẩy rửa chuyên dụng để loại bỏ mùi hôi, vi khuẩn và cặn bẩn. Nếu hầm cầu từng bị ngập, bà con nên gọi thợ để kiểm tra, tránh tình trạng trào ngược hoặc tắc nghẽn về sau.

Cuối cùng, khi toàn bộ nhà cửa đã được dọn sạch và khử khuẩn, hãy để nhà thông thoáng thêm vài ngày để ánh nắng tự nhiên tiêu diệt vi khuẩn.

Dọn dẹp và khử trùng đúng cách ngay sau lũ sẽ giúp môi trường sống an toàn hơn và ngăn ngừa nhiều bệnh lý có thể phát sinh trong giai đoạn sau thiên tai.

Có thể bạn quan tâm bài viết: Kinh nghiệm ứng phó lũ lụt: Cần biết và chuẩn bị những gì?