2 xét nghiệm quan trọng đối với tim mạch có thể bạn chưa biết đến

Bạn đã từng nghe đến 2 loại chỉ số là apoB và Lp(a) chưa? Hai chỉ số này cung cấp những thông tin quan trọng nhất để dự đoán nguy cơ mắc bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch (ASCVD). Đây là những gì bạn có thể yêu cầu kiểm tra trong lần xét nghiệm máu tới.

Xét nghiệm apoB

Kết quả lý tưởng cho apoB: 30 đến 40 mg/dL – tương đương mức ở trẻ nhỏ (60 mg/dL là giới hạn trên).

ApoB là viết tắt của apolipoprotein B. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nồng độ apoB có khả năng dự đoán nguy cơ mắc bệnh tim mạch chính xác hơn nhiều so với chỉ số cholesterol LDL.

Đây là một loại protein bao bọc các lipoprotein LDL và các lipoprotein khác góp phần gây bệnh xơ vữa động mạch, bao gồm cả VLDL (lipoprotein mật độ rất thấp). Những lipoprotein này mang theo cholesterol, và khi có quá nhiều hạt apoB trong máu, nguy cơ chúng xâm nhập vào thành động mạch và tích tụ tại đó sẽ tăng lên.

Điều này có thể dẫn đến sự hình thành mảng xơ vữa, gây nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Vì vậy, để đánh giá chính xác nguy cơ mắc bệnh ASCVD, chúng ta cần biết số lượng hạt apoB trong máu.

Cholesterol rất cần thiết cho cơ thể, nhưng việc giảm apoB xuống mức “quá thấp” gần như là không thể xảy ra. Nếu tất cả chúng ta duy trì nồng độ apoB như khi còn nhỏ, bệnh tim mạch có thể sẽ trở nên cực kỳ hiếm. Mức apoB trên 60 mg/dL là không cần thiết về mặt sinh học.

Một số người có thể giảm apoB bằng cách thay đổi chế độ ăn, chẳng hạn như giảm tiêu thụ chất béo bão hòa và thay thế bằng chất béo không bão hòa đơn (tìm thấy nhiều trong dầu ô liu nguyên chất, hạt mắc ca và bơ). Tập thể dục và giảm tiêu thụ carbohydrate cũng giúp ích, đặc biệt nếu apoB cao đi kèm với mức triglyceride cao.

Trong trường hợp thay đổi lối sống không đủ hiệu quả, các loại thuốc giảm lipid sẽ là lựa chọn hữu ích. Hiện nay, có nhiều loại thuốc ngoài statin truyền thống, bao gồm PCSK9 inhibitors, ezetimibe và axit bempedoic. Điều quan trọng luôn là hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Xét nghiệm chỉ số Lp(a)

Kết quả lý tưởng cho Lp(a): Dưới 30 mg/dL (hoặc dưới 75 nmol/L).

Nếu ngươì thân của bạn có người mắc bệnh tim sớm, hãy nghĩ ngay đến Lp(a). Đây là yếu tố nguy cơ di truyền phổ biến nhất cho bệnh tim.

Hầu hết mọi người có nồng độ Lp(a) thấp, nhưng một số lại có lượng cao gấp 100 lần người khác. Khoảng 10% dân số, hoặc có thể nhiều hơn, có nồng độ Lp(a) cao đến mức làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Tỷ lệ này đặc biệt cao hơn ở những người gốc Phi.

Do đây là yếu tố di truyền, Lp(a) chỉ cần xét nghiệm một lần trong đời. Tuy nhiên, hiện không có cách nào có thể nhanh chóng để giảm lượng Lp(a). Một số bác sĩ coi đây là lý do không xét nghiệm, nhưng đây không phải là lựa chọn đúng đắn.

PCSK9 inhibitors có thể giảm Lp(a) khoảng 30%, nhưng chưa có bằng chứng cho thấy điều này ngăn ngừa được các biến cố tim mạch. Vì vậy, giải pháp duy nhất hiện tại là quản lý các yếu tố nguy cơ khác, đặc biệt là giữ apoB ở mức thấp nhất có thể, kiểm soát huyết áp và insulin, duy trì cân nặng hợp lý, và nếu bạn hút thuốc, hãy bỏ ngay lập tức.

Hy vọng thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hai xét nghiệm này và lý do tại sao chúng lại quan trọng đối với sức khỏe tim mạch của bạn.