Chủ đề
Chỉ 1% dân số mang tetrachromacy có thể nhìn thấy màu sắc “vô hình”
Khảo sát đăng tải trên MailOnline cho biết, chỉ khoảng 1% dân số thế giới có khả năng nhìn thấy thêm 99 triệu màu sắc so với người bình thường, mang đến một thế giới sống động hơn và nhìn thấy những sắc thái mà hầu hết mọi người không thể cảm nhận.
Tetrachromacy là một đặc điểm di truyền hiếm gặp, thường có ở phụ nữ, mang lại cho họ một tế bào nón thứ tư trong võng mạc để cảm nhận màu sắc. Hầu hết con người có ba tế bào nón trong mắt, giúp nhận diện các sắc thái của màu đỏ, xanh dương và xanh lá trong phổ ánh sáng. Trong khi đó, những người có tetrachromacy có đến bốn tế bào nón, cho phép họ phân biệt được nhiều sắc thái tinh tế hơn.
Bạn có nằm trong 1% dân số có tetrachromacy?
Nếu bạn muốn kiểm tra khả năng của mình, hãy nhìn vào dải màu dưới đây và xem có bao nhiêu sắc thái mà bạn có thể nhận diện. Đa số mọi người có thể nhìn thấy từ 20 đến 32 sắc thái màu trong dải này, nhưng người có tetrachromacy có thể thấy ít nhất 33 đến 39 màu.
Concetta Antico, một người có tetrachromacy, đã cảm nhận được khả năng đặc biệt của mình từ khi bắt đầu dạy các lớp nghệ thuật. Cô thường nói với học sinh, “Hãy nhìn ánh sáng trên mặt nước – các em có thấy ánh hồng đang lấp lánh trên tảng đá đó không?” Các học sinh chỉ gật đầu nhưng thực tế lại không thấy rõ sắc màu mà cô thấy sinh động đến vậy.
Tetrachromacy liên quan đến lớp võng mạc nhạy cảm với ánh sáng ở phía sau mắt, nơi chứa các tế bào cảm quang giúp tạo nên khả năng nhìn màu sắc. Võng mạc truyền tín hiệu ánh sáng tới não qua dây thần kinh thị giác. Khi các tín hiệu này đến các khu vực của não chịu trách nhiệm cho thị giác, chúng sẽ được chuyển thành hình ảnh mà chúng ta nhìn thấy.
Những tế bào cảm quang này bao gồm các tế bào hình que và tế bào hình nón. Tế bào que giúp mắt cảm nhận ánh sáng và nhìn trong bóng tối, trong khi tế bào nón cho phép mắt nhìn và phân biệt màu sắc. Đa số mọi người là người “ba sắc” (trichromatic), nghĩa là họ có ba loại tế bào nón nhạy cảm với ba bước sóng ánh sáng – đỏ, xanh lá và xanh dương. Sự kết hợp các tín hiệu từ ba tế bào nón này giúp chúng ta nhìn thấy một loạt các màu sắc.
Ngược lại, những người có tetrachromacy có bốn loại tế bào nón trong mắt. Tế bào nón thứ tư này nhạy cảm với một bước sóng giữa đỏ và xanh lá, giúp họ có khả năng thấy được nhiều sắc thái màu rộng hơn so với người ba sắc.
Cuộc sống sắc màu hơn với đôi mắt đặc biệt
Có thể có tới 12% phụ nữ và 8% nam giới là người có tetrachromacy. Một số bài kiểm tra thị giác, bao gồm cả bài kiểm tra hình ảnh dưới đây, có thể giúp xác định liệu một người có khả năng này hay không, mặc dù xét nghiệm di truyền là cách duy nhất để xác nhận chắc chắn. Các màn hình máy tính chỉ có thể hiển thị một số lượng giới hạn sắc thái, vì vậy hãy thận trọng khi sử dụng các bài kiểm tra trực tuyến này. Các bác sĩ thường thực hiện các bài kiểm tra này trực tiếp để có kết quả chính xác hơn.
Antico truyền tải cách cô nhìn thế giới qua những bức tranh sống động tại phòng trưng bày ở California của cô. Cô đã biết từ khi còn nhỏ rằng mắt mình nhìn thế giới khác với các bạn cùng trang lứa và quyết tâm theo đuổi sự nghiệp nghệ thuật từ sớm.
Cô kể với BBC rằng khi vẽ một cây khuynh diệp, cô cảm nhận rất rõ ràng về màu sắc, “Những ống sơn cứ thế được mở ra – những sắc vàng, tím, xanh lá chanh – tôi pha màu một cách mãnh liệt trên bảng màu để tạo ra tất cả các dòng sắc màu trên vỏ cây.”
Cô không thể biết chắc rằng thị lực của mình thực sự khác biệt cho đến khi làm xét nghiệm di truyền vào năm 2012. Xét nghiệm này tìm kiếm các đột biến trên hai gen nằm trên nhiễm sắc thể X, quy định khả năng mắt nhận diện màu đỏ và xanh dương.
Vì các gen này nằm trên nhiễm sắc thể X, tetrachromacy phổ biến hơn ở nữ giới với hai nhiễm sắc thể X, cho phép họ có nhiều phiên bản khác nhau của các gen opsin. Trong khi đó, nam giới chỉ có một nhiễm sắc thể X, do đó cơ hội xuất hiện các đột biến này thấp hơn. Người có những đột biến này có thể phát triển tế bào nón thứ tư trong võng mạc, giúp họ cảm nhận được các bước sóng ánh sáng nằm giữa các dải màu đỏ và xanh lá (các bước sóng dài và trung bình).